ریشه‌کنی طاعون حیات وحش نیازمند حمایت دولت است
مدیرکل دامپزشکی اصفهان گفت: اگر دولت از برنامه سازمان بهداشت جهانی دام با تامین اعتبار لازم حمایت کند بیماری طاعون نشخوارکنندگان کوچک بین حیات وحش تا ۳سال آینده ریشه‌کن خواهد شد.
شهرام موحدی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه بیماری ppr یا طاعون نشخوار کنندگان کوچک جزو بیماری‌های بومی کشور است، اظهار داشت: سازمان بهداشت جهانی دام OIE برای کنترل این بیماری در کشور با واکسیناسیون گسترده در سطح ملی برنامه‌ریزی کرده است که نیاز به حمایت‌های اعتباری بسیار زیاد از سازمان دامپزشکی کشور دارد تا در یک پروسه ۲ تا سه ساله بتوان این بیماری را ریشه کن کرد.
وی ppr یا طاعون نشخوار کنندگان کوچک را بیماری ویروسی بسیار خطرناک دانست و افزود: خشکسالی‌های سال‌های اخیر که بنظر می‌رسد در آینده نیز شدت پیدا کند یکی از دلایل بروز این بیماری در مناطق حفاظت شده است زیرا وقتی خشکسالی نباشد جمعیت حیات وحش مانند کل و بز، قوچ و میش و آهو در منطقه پراکنده‌اند اما وقتی خشکسالی غالب شود، اداره محیط زیست مجبور است به حیوان دستی علوفه بدهد و آبشخورها مصنوعی ایجاد کند؛ این آبشخورها و علوفه دهی دستی سبب تجمع دام‌ها و رعایت نشدن فاصله می‌شود و اگر دامی به دیروس ppr مبتلا باشد هزاران حیوانی را که از این آبشخور آب می‌خورند، مبتلا می‌کند.
خشکسالی علت بروز طاعون بین حیات‌وحش
مدیرکل دامپزشکی استان اصفهان با بیان اینکه یکی از معضلات ما در خشکسالی‌ها، علوفه دهی دستی به حیات وحش است، اضافه کرد: محیط‌زیست نیز در این شرایط راهی جز این ندارد اما اقداماتی که برای کنترل این بیماری در استان اصفهان به رغم گستردگی مناطق تحت مدیریت محیط‌زیست استان و جمعیت زیاد علفخواران داشتیم، نمونه است زیرا مشکلات و تلفات ناشی از این بیماری را که در بسیاری از مناطق کشور وجود داشت در اصفهان نداریم.
موحدی در عین حال خاطرنشان کرد: نمی‌توان گفت طاعون نشخوار کنندگان کوچک امسال دیگر بین حیات‌وحش نیست زیرا یک بیماری ویروسی است و ما تلاش خواهیم کرد که کمترین آسیب و تلفات به حیات وحش برسد همانطور که با واکسیناسیون توانستیم این بیماری را در دام‌های اهلی روستاها کنترل کنیم و اکنون هیچ مشکلی از بیماری ppr در حیوانات اهلی و دام استان وجود ندارد.
مدیرکل دامپزشکی استان اصفهان بدون اشاره به آمار تلفات حیات وحش بر اثر ppr در مدت دو سال گذشته در منطقه حفاظت شده کلاه قاضی، ابراز داشت: آمار دقیق را باید محیط زیست اعلام کند اما حدود سه هفته پیش که بازدید میدانی از پناهگاه حیات وحش قمیشلو داشتم وضعیت آن منطقه خوب بود مشکلی نداشتند ضمن اینکه اگر بارندگی شود و چشمه‌ها و گودال‌ها پر آب شود و علوفه باشد تراکم جمعیت حیات‌وحش برای آب و غذا در یک نقطه کمتر شده و همین امر می‌تواند به مهار طاعون کمک کند.
دشواری واکسیناسیون حیات‌وحش در برابر طاعون
وی با اشاره به اینکه طاعون نشخوار کنندگان کوچک هم اکنون در کشور وجود دارد، خاطرنشان کرد: شیوع کرونا به حوزه دامپزشکی کمک کرد زیرا هر زمان درباره کنترل یک بیماری ویروسی می‌گفتیم افکار عمومی و رسانه‌ها سخت می‌پذیرفتند که چرا دامپزشکی کاری نمی‌کند، وقتی کرونا آمد دریافتند که کنترل یک بیماری ویروسی حتی در جمعیت هوشمند انسانی که می‌تواند فاصله اجتماعی و نظافت شخصی را رعایت کنند، چقدر دشوار است.
موحدی افزود: توجیه این نکته که واکسیناسیون سد شکست ناپذیری نیست و واکسیناسیون در صورت افزایش ویروس می شکند، بین افکار عمومی سخت بود، زیرا اکنون که واکسن کرونا را دریافت می‌کنید باید پروتکل‌های بهداشتی را با فاصله گذاری اجتماعی و زدن ماسک همچنان رعایت کنید.
مدیرکل دامپزشکی استان اصفهان با بیان اینکه مشکلات عدیده‌ای برای کنترل ppr بین حیات وحش وجود دارد، اظهار داشت: وظیفه کنترل بیماری حیات وحش با اداره محیط زیست است ما در حوزه دامپزشکی ارتباط بسیار خوبی با دوستان محیط زیست داریم اما کاری که می‌توانیم انجام دهیم واکسیناسیون دام‌های اهلی روستاهای اطراف مناطق تحت مدیریت محیط‌زیست است در حالی که حیات وحش مانند قوچ و میش و آهو را نمی‌توان با توجه به جمعیت کلان و پراکنده در مناطق نمی‌توان به سادگی واکسن زد.
بیماری Peste-des-petits-ruminants یا طاعون نشخوارکنندگان کوچک (طاعون بزی) یک بیماری ویروسی مسری و بسیار خطرناک است که به طور عمده گوسفند و بز اهلی و وحشی به آن مبتلا می‌شوند.
این بیماری بومی ایران است و گاهی بین حیواناتی مانند کَل و بز و دام‌های اهلی مثل گوسفند مشاهده می‌شود.
از علائم این بیماری تب، ترشحات چشم و بینی، التهاب و جراحات دهانی، اختلال تنفسی و سرفه، ذات الریه، التهاب روده‌ها و اسهال است که در نهایت منجر به مرگ حیوان می‌شود.
این بیماری تنها از طریق دام اهلی به نشخوارکنندگان وحشی بخصوص کل و بز منتقل می‌شود. طاعون نشخوارکنندگان کوچک در دام اهلی با روش واکسیناسیون، قرنطینه، معدوم سازی دام‌های آلوده و گاهی معدوم سازی تمام دام‌های یک گله کنترل می‌شود اما به دلیل امکان‌پذیر نبودن زنده گیری و واکسیناسیون جانوران وحشی، درمان این بیماری در حیات وحش در عمل میسر نیست.
بهترین روش پیشگیری از بروز این بیماری در حیات وحش، جلوگیری از ورود دام اهلی به مناطق حفاظت شده و زیستگاه‌های حیات وحش و واکسیناسیون دام‌های اهلی در حاشیه زیستگاه هاست. موارد ابتلاء به طاعون نشخوار کنندگان کوچک در بین وحوش پارک ملی کلاه قاضی اصفهان از تابستان ۹۸ مشاهده شد.
پیش‌تر در اسفندماه سال ۱۳۹۹ حسین اکبری معاون پایش و نظارت اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان در مصاحبه‌ای با خبرگزاری مهر از تلف شدن حدود ۶۰۰ رأس کَل و بز بر اثر طاعون در پارک ملی کلاه قاضی و همچنین کنترل این بیماری با حفظ بهداشت آبشخورها و جلوگیری از ورود دام به مناطق خبر داده بود.