نوجوانان و جوانان قربانیان اصلی چهارشنبه آخر سال هستند
سوختگی، قطع عضو و مرگ؛ چهره تلخ چهارشنبه‌سوری
چهارشنبه‌سوری، جشنی که از دیرباز در فرهنگ ایرانیان جایگاه ویژه‌ای داشته، این روزها بیش از آنکه نمادی از شادی و همدلی باشد، به کابوسی برای خانواده‌ها و مراکز درمانی تبدیل شده است. هر سال با نزدیک شدن به چهارشنبه آخر سال، آمار مصدومان ناشی از استفاده نادرست از مواد محترقه و آتش‌زا افزایش می‌یابد و بیمارستان‌ها و اورژانس‌ها در آماده‌باش کامل قرار می‌گیرند.
چهارشنبه‌سوری، جشنی که از دیرباز در فرهنگ ایرانیان جایگاه ویژه‌ای داشته، این روزها بیش از آنکه نمادی از شادی و همدلی باشد، به کابوسی برای خانواده‌ها و مراکز درمانی تبدیل شده است. هر سال با نزدیک شدن به چهارشنبه آخر سال، آمار مصدومان ناشی از استفاده نادرست از مواد محترقه و آتش‌زا افزایش می‌یابد و بیمارستان‌ها و اورژانس‌ها در آماده‌باش کامل قرار می‌گیرند. در این میان، نوجوانان و جوانان بیشترین آسیب‌دیدگان این حوادث هستند و سوختگی، قطع عضو و حتی مرگ، پیامدهای تلخ یک شب پرهیجان اما خطرناک می‌شود.
در سال‌های اخیر، حوادث مرتبط با چهارشنبه‌سوری روندی صعودی داشته و هر ساله تعداد بیشتری از شهروندان، به‌ویژه نوجوانان، با آسیب‌های جدی راهی مراکز درمانی می‌شوند. بر اساس گزارش‌های رسمی، عامل اصلی این حوادث، استفاده غیرایمن از مواد محترقه است که می‌تواند در یک لحظه، جشنی خانوادگی را به تراژدی تبدیل کند. این در حالی است که کارشناسان و مسئولان بارها بر ضرورت نظارت خانواده‌ها، رعایت نکات ایمنی و فرهنگ‌سازی در این زمینه تأکید کرده‌اند.
سوختگی با ۱۰۵ مورد بیشترین نوع آسیب را داشته است
علیرضا زمانپور، سرپرست اورژانس پیش‌بیمارستانی و مدیر حوادث دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، در نشست خبری روز گذشته با اصحاب رسانه اظهار کرد: در حوادث چهارشنبه‌سوری سال گذشته، مجموعاً ۱۳۶ نفر در استان اصفهان مصدوم شدند و به بیمارستان‌های سطح استان مراجعه کردند یا توسط واحدهای امدادی اورژانس به مراکز بیمارستانی منتقل شدند.
او با اشاره به اینکه از این تعداد، ۱۲۴ نفر مرد و ۱۲ نفر زن بودند، افزود: سوختگی با ۱۰۵ مورد بیشترین نوع آسیب را در میان مصدومان داشته است. همچنین، پنج نفر دچار قطع عضو شدند و سه نفر در جریان این حوادث جان خود را از دست دادند.
زمانپور با بیان اینکه بیشترین آسیب‌های چهارشنبه‌سوری ناشی از استفاده از ترقه بوده است، تصریح کرد: بیشترین نواحی آسیب‌دیده شامل دست، سر، گردن و چشم بوده‌اند. همچنین، بیشترین مصدومان این حوادث در رده سنی ۱۱ تا ۲۰ سال قرار داشتند. وی بر لزوم افزایش نظارت خانواده‌ها بر فرزندانشان تأکید کرد و افزود: آگاهی‌بخشی و هشدار درباره خطرات مواد آتش‌زا از سوی خانواده‌ها، نقش مهمی در کاهش این حوادث دارد.
او همچنین از آماده‌باش کامل اورژانس در ایام پایانی سال خبر داد و تأکید کرد: در صورت بروز سوختگی، محل سوختگی باید با آب فراوان شسته شود و در صورت گستردگی یا همراهی با دیگر آسیب‌ها، شهروندان با شماره ۱۱۵ تماس بگیرند.
سرپرست اورژانس استان اصفهان خاطرنشان کرد: اورژانس این استان دارای ۱۶۳ پایگاه امدادی شامل ۸۷ پایگاه شهری، ۷۵ پایگاه جاده‌ای و یک پایگاه امداد هوایی است. این مرکز همچنین با ۲ دستگاه اتوبوس‌آمبولانس، ۴ موتورلانس و یک اتاق فرمان مرکزی به مردم استان خدمات‌رسانی می‌کند.
ضرورت فرهنگ‌سازی برای تسهیل عبور آمبولانس‌ها
زمانپور با تأکید بر اهمیت راه دادن به آمبولانس‌ها، اظهار داشت: فرهنگ‌سازی در این زمینه یک مسئولیت اجتماعی است و در بسیاری از کشورها به عنوان یک عمل اخلاقی و ضروری شناخته می‌شود. اطلاع‌رسانی درباره اهمیت این موضوع از طریق رسانه‌ها، شبکه‌های اجتماعی و برنامه‌های آموزشی ضروری است، زیرا هر ثانیه‌ای که برای آمبولانس صرفه‌جویی شود، می‌تواند جان یک بیمار را نجات دهد.او تصریح کرد: متأسفانه همکاری لازم در این زمینه هنوز به طور کامل در جامعه نهادینه نشده است و باید از طریق رسانه ملی و سایر رسانه‌ها آموزش و فرهنگ‌سازی بیشتری انجام شود تا مردم نسبت به این رفتار انسانی آگاه‌تر شوند.
هزینه تجهیز و نوسازی ناوگان اورژانس
زمانپور در پاسخ به پرسش اصفهان امروز مبنی بر هزینه خرید و تجهیز هر دستگاه آمبولانس اعلام کرد: هر دستگاه آمبولانس بین ۸ تا ۱۲ میلیارد تومان ارزش دارد و هزینه تجهیز آن نیز تا ۳ میلیارد تومان برآورد می‌شود. در نتیجه، هزینه تمام‌شده هر آمبولانس مجهز بین ۱۰ تا ۱۵ میلیارد تومان خواهد بود.
او افزود: در سال‌های گذشته، ۱۰ دستگاه آمبولانس با حمایت خیرین و شرکت فولاد مبارکه به‌طور اساسی تعمیر و به ناوگان اورژانس بازگردانده شده است.
11 دقیقه، میانگین زمان رسیدن اورژانس به بیمار در اصفهان
سرپرست اورژانس استان در پاسخ به سوال دیگر اصفهان امروز درباره زمان رسیدن اورژآنس بر بالین بیمار گفت: یکی از شاخص‌های بین‌المللی عملکرد اورژانس، زمان رسیدن بر بالین بیمار است. در حال حاضر، این زمان به‌طور متوسط ۱۱ دقیقه است و هدف‌گذاری ما کاهش آن به ۶ تا ۷ دقیقه است.
افزایش تعداد مصدومان چهارشنبه‌سوری در سال‌های اخیر
فرهاد حیدری، رئیس بیمارستان سوانح و سوختگی امام موسی کاظم (ع) اصفهان، با اشاره به افزایش تعداد مصدومان حوادث چهارشنبه‌سوری اظهار داشت: بجز دو سالی که کشور درگیر کرونا بود، میزان مراجعه به بیمارستان‌های مرتبط با سوختگی در هفته آخر سال همواره افزایش داشته است.
او گفت: سال گذشته ۸۶ مورد بستری مرتبط با چهارشنبه‌سوری در بیمارستان سوانح و سوختگی اصفهان ثبت شد که سه نفر از این افراد جان خود را از دست دادند.
حیدری تأکید کرد: بیش از ۷۶ درصد از بستری‌شدگان در این حوادث در بازه سنی ۱۰ تا ۳۰ سال قرار داشتند که نشان‌دهنده عدم نظارت کافی خانواده‌ها است.
دلایل اصلی آسیب‌های چهارشنبه‌سوری
او در پاسخ به اصفهان امروز با اشاره به آمار نوع آسیب‌ها گفت: بیش از ۶۰ درصد آسیب‌ها ناشی از انفجار ترقه، ۲۵ درصد ناشی از روشن کردن آتش و ۱۰ درصد ناشی از استفاده از فشفشه بوده است.
حیدری همچنین اظهار داشت: بیش از ۵۰ درصد از آسیب‌های ناشی از این حوادث مربوط به اندام فوقانی و دست بوده و حدود ۳۰ درصد نیز به ناحیه صورت مربوط می‌شود که این موضوع عواقب جدی برای فرد خواهد داشت.
40 درصد بیماران بستری شده در بیمارستان سوانح سوختگی اصفهان از خارج استان هستند
حیدری در ادامه با اشاره به اینکه بیمارستان امام موسی کاظم (ع) یک مرکز درمانی مهم در کشور محسوب می‌شود، گفت: این بیمارستان از ۱۷ استان کشور مراجعه‌کننده دارد و ۴۰ درصد از بیماران بستری‌شده آن، از خارج از استان اصفهان هستند.
او اظهار داشت: با توسعه اورژانس بیمارستان و رعایت استانداردهای روز دنیا، تلاش شده تا خدمات‌رسانی به مصدومان حوادث سوختگی و قطع عضو به بهترین نحو انجام شود.
ضرورت آموزش و آگاهی‌بخشی عمومی
پژمان عقدک، سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، نیز بر اهمیت آموزش عمومی در کاهش حوادث چهارشنبه‌سوری تأکید کرد و گفت: معاونت بهداشت دانشگاه در طول سال کلاس‌های آموزشی متعددی برای گروه‌های سنی مختلف برگزار می‌کند.
او افزود: در سال ۱۴۰۳، حدود ۳۰۰ برنامه رادیویی و تلویزیونی با موضوعات مختلف، از جمله ایمنی در حوادث چهارشنبه‌سوری، تهیه شده است تا مردم آگاهی بیشتری نسبت به خطرات این حوادث پیدا کنند.
عقدک با اشاره به تأثیر ترافیک بر عملکرد اورژانس اظهار داشت: در روزهای منتهی به چهارشنبه آخر سال، افزایش ترافیک شهری موجب طولانی‌تر شدن زمان رسیدن آمبولانس‌ها به محل حادثه می‌شود. در حال حاضر، یک‌سوم آمبولانس‌های استان به دلیل مشکلات فنی یا کمبود قطعات از چرخه خدمت خارج شده‌اند و نیاز جدی به نوسازی ناوگان اورژانس وجود دارد.
او در پایان تأکید کرد: افزایش تعداد آمبولانس‌ها و تجهیز ناوگان اورژانس استان، موجب بهبود خدمات‌رسانی و کاهش زمان رسیدن به محل حادثه خواهد شد.
