پایان ۱۱ روز کابوس نفس‌گیر؛ نفس اصفهان دوباره به زیر ۱۰۰ AQI رسید
شکسته‌شدن سد آلودگی شدید در اصفهان! سامانه ناپایدار جوی، هوا را نجات داد
کیفیت هوای کلانشهر اصفهان پس از یازده روز آلودگی شدید، سرانجام در صبح یکشنبه (۲۵ آبان) با میانگین ۹۰ AQI به وضعیت "قابل قبول" بازگشت. این بهبود مدیون فعالیت سامانه ناپایدار جوی است، هرچند برخی ایستگاه‌ها نظیر زینبیه هنوز در وضعیت "ناسالم برای عموم" قرار دارند و هشدارهای جدی همچنان پابرجاست.
پس از یازده روز تاریک و نفس‌گیر که هوای اصفهان را در غباری از آلودگی‌های ناسالم فرو برده بود، سرانجام در سپیده‌دم روز یکشنبه، نسیمی از امید در آسمان پایتخت فرهنگ و تمدن ایران وزیدن گرفت. کابوس پیاپی آلودگی شدید که بیماران، کودکان و سالمندان را خانه‌نشین کرده بود، با ورود یک سامانه جوی ناپایدار، شکسته شد. شاخص‌های آلودگی در اکثر مناطق شهر به زیر ۱۰۰ واحد سقوط کرد و اصفهان پس از مدت‌ها، توانست نفس بکشد. این کاهش تاریخی، نشان‌دهنده یک پیروزی موقت اما شیرین برای شهروندانی است که در انتظار بازگشت هوای پاک بودند.
رهایی کلانشهر اصفهان از چنگال آلودگی شدید: میانگین AQI به وضعیت «قابل قبول» رسید
مدت‌ها بود که نمودارهای پایش کیفیت هوا، خط قرمز و نارنجی را به شهروندان اصفهانی نشان می‌دادند. اما بر اساس آخرین گزارش‌ها و داده‌های به‌دست‌آمده از سازمان حفاظت محیط زیست استان، در صبحگاه روز یکشنبه، بیست و پنجم آبان ماه، کلانشهر اصفهان سرانجام توانست از مرحله آلودگی شدید خارج شود. این تحول چشمگیر و مورد انتظار، پس از یازده روز پیاپی از استمرار آلودگی در محدوده ناسالم به وقوع پیوست.
بر اساس تحلیل جامع داده‌های جمع‌آوری شده از ۱۴ ایستگاه سنجش فعال در سراسر اصفهان، میانگین کلی شاخص کیفیت هوا (AQI) به طور میانگین بر روی عدد ۹۰ تثبیت شد. این عدد، شهر را به محدوده ۵۱ تا ۱۰۰ AQI هدایت می‌کند که در تعریف استانداردهای کیفی هوا، وضعیت «قابل قبول» یا «سالم» قلمداد می‌شود. کارشناسان محیط زیست و هواشناسی، دلیل اصلی این کاهش ملموس در غلظت آلاینده‌ها را فعالیت یک سامانه ناپایدار جوی در طول شبانه‌روز گذشته اعلام کرده‌اند؛ سامانه‌ای که با جابه‌جایی توده‌های هوا و افزایش پراکندگی، به پاکسازی نسبی اتمسفر از ترکیبات مضر کمک کرده است.
ایستگاه‌های پرخطر؛ ناسالمی برای گروه‌های حساس و عموم همچنان در نقاط کلیدی شهر
علی‌رغم این بهبود کلی، بررسی دقیق اطلاعات ایستگاه به ایستگاه نشان می‌دهد که وضعیت هوا در تمامی نقاط شهر به حد ایده‌آل نرسیده و همچنان هشدارهای جدی در برخی مناطق پابرجاست. این تفاوت‌ها لزوم پایش محلی و اطلاع‌رسانی مستمر به شهروندان را تأیید می‌کند:
مناطق با وضعیت قابل قبول (سبز و زرد):
-
بسیاری از مناطق مرکزی و جنوبی شهر شاهد بازگشت کیفیت هوا به سطح استاندارد هستند؛ از جمله ایستگاه‌هایی مانند ۲۵ آبان (۹۲ AQI)، پارک زمزم (۸۹ AQI)، بزرگراه خرازی (۶۷ AQI)، رودکی (۵۹ AQI)، رهنان (۸۴ AQI)، سپاهان‌شهر (۶۹ AQI)، خیابان فیض (۸۶ AQI)، کردآباد (۹۰ AQI)، میرزا طاهر (۷۴ AQI) و هزار جریب (۷۱ AQI) که همگی در محدوده ایمن ۵۱ تا ۱۰۰ قرار دارند.
مناطق ناسالم برای گروه‌های حساس (نارنجی):
-
متأسفانه، غلظت آلاینده‌ها در مناطق شمالی و صنعتی‌تر همچنان بالاست. ایستگاه‌های دانشگاه صنعتی با ۱۳۰ AQI، فرشادی با ۱۰۴ AQI و بلوار کاوه با ۱۲۳ AQI در وضعیت ناسالم برای گروه‌های حساس شامل کودکان، افراد مسن و بیماران قلبی و تنفسی قرار دارند. همچنین وضعیت هوا در شهرستان‌های همجوار از جمله خمینی شهر و قهجاورستان نیز در وضعیت نارنجی گزارش شده است.
منطقه ناسالم برای عموم (قرمز):
-
خطرناک‌ترین وضعیت در ایستگاه زینبیه ثبت شده است. این ایستگاه با ثبت عدد ۱۶۰ AQI، همچنان در وضعیت «ناسالم برای عموم افراد» قرار دارد. این امر مستلزم اتخاذ تدابیر احتیاطی شدید، از جمله پرهیز از خروج غیرضروری از منزل و استفاده از ماسک‌های تنفسی استاندارد برای تمامی ساکنان این محدوده است.
آلاینده‌های اصلی و معیارهای شاخص AQI: در هوای اصفهان چه می‌گذرد؟
شاخص کیفیت هوا (AQI) ابزاری حیاتی است که غلظت آلاینده‌های مختلف را به یک عدد واحد و قابل فهم تبدیل می‌کند. این شاخص به‌طور معمول پنج آلاینده کلیدی موجود در هوا را پایش و رتبه‌بندی می‌کند: مونوکسید کربن (CO)، اُزن (O_3)، دی اکسید نیتروژن (NO_2)، دی اکسید گوگرد (SO_2) و ذرات معلق زیر ۲.۵ میکرون (PM_{2.5}). ذرات معلق زیر ۲.۵ میکرون به دلیل نفوذ عمیق به دستگاه تنفسی، معمولاً به عنوان خطرناک‌ترین آلاینده در آلودگی‌های شهری مانند اصفهان شناخته می‌شوند.
این تحول، هرچند موقت، به اهمیت حیاتی کنترل منابع انتشار آلودگی و ضرورت برنامه‌ریزی‌های بلندمدت برای حفظ دائمی هوای پاک در این کلانشهر تأکید می‌کند. شهروندان اصفهانی امید دارند که این رهایی، آغازی برای پایان همیشگی روزهای آلوده باشد.