ابعاد و پسلرزههای قتل فجیع رومینا اشرفی
ماجرای قتل هولناک رومینا اشرفی دختر ۱۳ تالشی به دست پدرش هر روز ابعاد تازهای پیدا میکند. این "دخترکشی" به عنوان یک قتل ناموسی مطرح میشود و قلب افکار عمومی را به درد آورده و واکنشهای فراوانی را در پی داشته است. این اتفاق جدا از ابعاد پیچیده و فنی آن و واکنش و احساسات جریحهدار شده، پس لرزههای سیاسی و حقوقی هم داشته است.
بیش از هفت روز از بریدن سر رومینا توسط پدرش میگذرد و در این روزها روایتهای مختلفی از ماجرا مطرح شده است. مادر رومینا، خاله و شوهر خالهاش یک روایت از ماجرا دارند، عموی رومینا روایت دیگری و بهمن خاوری خواستگار و پسری که او را فراری داد نیز حرف دیگری میزند.
آنچه که از ماجرا میدانیم
ماجرا به طور خلاصه این است که رومینا در خانوادهای سنتی و در روستایی کوچک زندگی میکرده است. پدرش بنا به گفتههای مادرش مردی سختگیر بوده و همیشه محدودیتهایی برای دخترش وضع میکرده است. در سفید سنگان جایی میان تالش و آستارا، روستای محل زندگی رومینا نیز وضعیت به گونهای بوده که دختران در سنهای پایین ازدواج میکردند و این موضوع امری عادی بوده است. از طرف دیگر اهالی روستا از لحاظ مذهبی ترکیبی از سنی و شیعه بودهاند. پدر رومینا شیعه بوده است.
رومینا خواستگاری پیدا میکند. فردی به نام بهمن خاوری که بیش از ۱۵ سال از رومینا بزرگتر بوده و اهل تسنن است. جوانی که ظاهرا ۲۸ سال دارد و میگوید عاشق رومینا بوده است. بهمن خاوری بنا به گفته عموی رومینا از طرق مختلف با او ارتباط میگیرد و با وجود اینکه رومینا گوشی نداشته است، اما با استفاده از گوشی مادر و گاهی پدرش با بهمن صحبت میکرده است.
بعد از مدتی بهمن و خانوادهاش از طریق یکی از نزدیکان خانواده اشرفی خواستار حضور برای خواستگاری میشوند. پدر رومینا مخالفت میکند و میگوید دخترش را به بهمن نمیدهد و البته به سن کم دخترش هم تاکید میکند. پس از آن ماجرا وارد فاز دیگری میشود، حساسیتهای پدر رومینا بر روی فرزندش افزایش پیدا میکند. ظاهرا از ارتباط رومینا با بهمن هم خبردار میشود روابطهاش با دخترش و تیره و تار میگردد. به طوری که مادر رومینا میگوید، پدرش مرگ موش به خانه آورده و از رومینا خواسته خودش را بکشد!
در این بین خانواده بهمن باز هم پیغام خواستگاری میدهند که این بار رابط آنها پیغام را کلا به خانواده اشرفی نمیدهد. بهمن خاوری همچنین تهدید به فراری دادن رومینا میکند. اتفاقی که نهایتا رخ میدهد و رومینا شبانه خانه را ترک میکند. فرار برای ازدواج با بهمن، اتفاقی که در خانواده اشرفی سابقهدار بوده و عمه رومینا سالها پیش برای ازدواج با پسر مورد علاقهاش فرار میکند، اما قتلی رخ نمیدهد و سالها بعد آشتی بین خانوادهها برقرار میشود. رومینا مدتی را ظاهرا در منزل خواهر بهمن بوده و پدر رومینا نیز پس از اطلاع از ماجرا شکایت میکند. رد رومینا را در خانه خواهر بهمن در آستارا میگیرند، با این ترفند که با ازدواج آن دو موافقند به آستار میروند. رومینا و بهمن آماده مراسم عقد میشوند، اما ناگهان سروکله پلیس پیدا میشود. نهایتا با پادرمیانی مقامات قضایی و انتظامی رومینا به خانه باز میگردد البته خانواده بهمن میگویند که او در دادگاه مخالف بازگشت به خانه بوده است. خانواده بهمن میگویند پدر رومینا حتی در حضور پلیس نیز دخترش را تهدید کرده است. دستگاه قضایی نیز بهمن را تبرئه میکند، چرا که معتقد بوده رومینا به خواست خودش فرار کرده است.
به هر صورت رومینا به خانه باز میگردد. ظاهرا پدرش او را بخشیده است اما، اتفاقی که رخ میدهد انتشار تصاویر رومینا از سوی بهمن در اینستاگرام است. تصاویری که عموی رومینا معتقد است در تحریک برادرش موثر بوده است. در این شرایط است که رگ غیرت پدر رومینا بلند میشود و در حالی که او خواب بوده و مادرش هم در حمام بوده است، با داس سر از تن دخترش جدا میکند و دست به این قتل فجیع میزند. میگویند رضا اشرفی پس از قتل از خانه بیرون میآید و از غیرت سخن میگوید.
پدر رومینا بازداشت میشود، و یک هفته پس از قتل نیز بهمن خاوری بازداشت شده است. شایعاتی پیرامون وضعیت رضا اشرفی مطرح است از جمله گفته شده او معتاد بوده است اما این شایعه از سوی خانواده او و مردم روستا قویا رد شده است.از طرفی دیگر میگویند رضا اشرفی نقشه قتل دخترش را پیش طراحی کرده است و از بابت مجازات احتمالی خودش اطلاعاتی به دست آورده است. او داس را از پدربزرگ رومینا گرفته است ...
بهمن خاوری خواستگار رومینا که او را فراری داد
نقش مبهم بهمن
یکی از مهمترین سوالهایی که درباره ماجرا وجود دارد این است که نقش بهمن خاوری در این فاجعه چه بوده است؟ پاسخ به این سوال احتمالا میتواند بخش زیادی از مسئله را حل کند. بهمن خاوری پنج شنبه شب از سوی پلیس و به اتهام "آدم ربایی" و "تحریک پدر رومینا" بازداشت شده است.
سوال اساسی این است که آیا رومینا به اختیار خود با بهمن فرار کرده است؟ اظهارات طرفین نشان میدهد که رومینا به خواست خود و از ترس پدرش خانه را ترک کرده است، اما روایتهایی هم وجود دارد که نشان میدهد بهمن او را تهدید کرده است. از جمله اخیرا گفتوگویی از یکی از دوستان رومینا منتشر شده که ادعا میکند بهمن ویدئویی از رومینا داشته و با استفاده از آن دختر نوجوان را تهدید کرده و تحت فشار قرار داده است.
عموی رومینا هم روایت مشابهی دارد. البته نمیتوان این ادعاها را به شکل مستقل تائید کرد.
سوال دیگر آن است که بهمن با وجود اطلاع از روحیات پدر رومینا چرا پس از فرار آنها از خانه و همچنین پس از بازگشت او به خانه، تصاویر شخصی رومینا را در اینستاگرام منتشر کرده است؟ آیا قصد او تحریک پدر رومینا بوده است؟ پاسخ به این سوال هم ساده نیست و باید دید نتایج تحقیقات چه میشود. خاله رومینا میگوید "با این عکس گذاشتن بهمن، بابای رومینا دیوانه شد."
از طرف دیگر ظاهرا بهمن خاوری در فراری دادن دختران تجربه هم داشته است و پیش از رومینا دختری دیگری را به قصد ازدواج با او فرار میدهد که البته به هدفش نمیرسد. گفته میشود او مواد مخدر هم مصرف میکند. البته این ادعاها تائید نشده اند.
نقش عموی رومینا
خاله رومینا اخیرا در گفتوگویی از نقش عموی رومینا در تحریک پدر او سخن گفته است. پیشتر نیز مطالبی از این دست منتشرشده بود. حتی گفته میشد یکی از عموهای رومینا به رضا گفته است تو هوای خانواده ما را داشته باش من او را میکشم و به زندان میروم.
خاله رومینا هم در این مورد گفته است: «وقتی دختر فرار کرده بود ما خشمش را آرام کردیم، اما داداش هایش میگفتند: بکش! بیار دخترت را بکش! او هم از روی عصبانیت یا چیز دیگر این کار را کرد.» براساس گزارشها از عموی رومینا هم بازجویی شده است.
برخی گزارشها هم از واکنشهای تحریک آمیز دیگر اهالی روستا و حتی همسایگان به ماجرای فرار رومینا حکایت دارد.
نقش مذهب
بهمن خاوری در گفتوگویی ادعا کرده است که پدرش به خاطر اختلاف مدهبی مخالف ازدواجش با رومینا بوده است. خاوری اهل تسنن بوده است و او مدعی است که به همین دلایل رضا اشرفی با این شدت مخالف ازدواج دخترش بوده است.
البته این ادعا از سوی خانواده رومینا به شدت تکذیب شده است. مادر، خاله و هم عموی رومینا این موضوع را رد کردهاند. بخشدار حویق تالش نیز در این باره گفته است: "ازدواج دختر و پسر شیعه و سنی در بخش حویق و مناطق اطراف که از مناطق تلفیقی است، امری مرسوم بوده و بر خلاف اظهارات خواستگار رومینا، اهل تسنن بودن وی علت مخالفت پدر دختر با ازدواج او یا انگیزه قتل نبودهاست."
پس لرزههای سیاسی ماجرا
با قتل دردناک رومینا اشرفی، دوباره جای خالی لایحه تأمین امنیت زنان در برابر خشونت و همچنین لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان مورد توجه قرار گرفت. لایحهای که سالهاست در حال رفت و آمد بین مجلس، قوه قضائیه و دولت است و این سه قوه درباره آن به توافق نمیرسند.
مقامات دولتی از سنگ اندازیهای سیاسی در این باره سخن میگویند. از طرف دیگر در روزهای اخیر برخی فعالان اصولگرا ماجرای رومینا را به سند ۲۰۳۰ ربط دائده اند و میگویند که اجرای این سند و سیاستهای دولت در رخ دادن اتفاقات اینچنینی موثر است.
عدهای هم میگویند که اگر قوانین کشور تبعیض آمیز نبود و برای پدر قاتل نیز قوانین سفت و سختی وجود داشت ممکن بود که پدر رومینا دست به این قتل فجیع نمیزد.
به هر صورت این ماجرا باعث شده است که حسن روحانی رییس جمهور دستور پیگری ویژه «لایحه تامین امنیت و منع خشونت علیه زنان» را صادر کند. او روز گذشته از لعیا جنیدی معاون حقوقی خود خواسته است "با همکاری معاونت امور زنان و وزارت دادگستری، ایرادات مطروحه توسط جامعه حقوقی و متخصصان مطالعات زنان درخصوص تغییرات اعمال شده در قوهقضائیه نسبت به لایحه تامین امنیت زنان در برابر خشونت را به دقت بررسی و با رفع نواقص و کاستیهای این لایحه، شرایط تصویب یک قانون موثر و کارآمد در تامین امنیت زنان و منع خشونت را فراهم سازد."
باید دید که این حادثه تلخ بلاخره منجر می شود لایحه تامین امنیت علیه زنان تبدیل به قانون شود یا نه.