سروهای خمیده؛ زینت شهر

فاطمه کاویانی| سالمندی در جهان در سال 2050 به رقم 30 درصد خواهد رسید و این در حالی است که فرآیند سالمندی یک فرآیند جهانی است.
نماینده صندوق جمعیت سازمان ملل در ایران در کارگاه آموزشی شهر دوستدار سالمند بابیان این مطلب و اشاره به آمار جهانی که نشان‌دهنده افزایش جمعیت سالمندان در جهان است، گفت: در سال 2002 در سازمان ملل سندی با ‌عنوان «اقدام مادرید» به تائید کشورها رسید که ایران نیز یکی از کشورهای امضاکننده آن بود. هم‌اکنون 16 سال از امضای آن گذشته و چهار سال دیگر باقی‌مانده و اکنون زمان آن رسیده که کشورها نشان دهند که واقعا چه اقداماتی در این سال‌ها انجام داده‌اند و چه نتایجی به دست آورده‌اند و چه میزان به آن سند متعهد بوده‌اند.
لیلا سیجی جودان با اظهار خشنودی نسبت به برگزاری به هنگام این کارگاه در اصفهان با توجه به اینکه یکی از شهرهایی است که جمعیت آن رو به پیری است اضافه کرد: باید از همین امروز اقدام را شروع کنیم و تفکراتی را که سال‌ها در مورد آن داشته‌ایم عملیاتی کرده و محیط‌های دوستدار سالمند را راه‌اندازی کنیم. نماینده صندوق جمعیت سازمان ملل در ایران عنوان کرد: فرآیند سالمندی یک چالش است که می‌توان آن را مدیریت کرد و تبدیل به فرصت کرد برای مدیریت وضعیت باید شناخت خوبی داشته باشیم.
افزایش زنان سالمند
او در ادامه به پدیده زنانه شدن سالمندی در آینده اشاره کرد و گفت: در آینده 7/15 میلیون زن سالمند خواهیم داشت که میزان آن 3/1 بیشتر از مردان است. تعداد زیادی از این زنان تنها خواهند بود و از درآمد کمتری برخوردارند؛ بنابراین از امروز باید روی مسئله درآمد زنان سرمایه‌گذاری شود تا بتوانند در آینده به خود متکی باشند و ذخایر اقتصادی کافی داشته باشند. جودان بر ضرورت توانمندی جوانان و میان‌سالان و سالمندان به‌طور هم‌زمان تأکید کرد و بیان داشت: این حرکت می‌تواند باعث شود تا در محیط شهری که تعریف می‌کنیم تمام اقشار در کنار هم با توانمندی لازم زندگی کنند. او از برگزاری نخستین پیمایش سالمندی کشور که با همکاری بهزیستی خبر داد اظهار کرد: این پیمایش به نتایج آن به دست بیاید که از طریق بازبینی نتایج آن سیاست‌های پیش‌بینی‌شده را اصلاح کنند و دولت‌مردان ایده دقیق‌تری برای برنامه‌ریزی داشته باشند همچنین از سوم آبان نخستین اجلاس سالمندی در ایران اتفاق خواهد افتاد به میزبانی تهران که بیش از 120 متخصص سالمندی از 28 کشور دنیا در این اجلاس شرکت می‌کنند در سه زمینه سلامت و مراقبت و امنیت درآمد و ادغام اجتماعی سالمندان است امیدوارم از تجارب بین‌المللی استفاده کنیم. صندوق جمعیت سازمان ملل از شرکای اصلی بین‌المللی ایران است که با وزارت کار تعاون و رفاه اجتماعی و بهزیستی کشور و سازمان‌های دیگر کار می‌کنند و یکی از وظایف آن کمک به شواهد علمی و اطلاعات دقیق در حوزه سالمندی جمعیت برای برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری است وظیفه دیگر صندوق جمعیت گفتگوهای سیاست‌گذاری تسهیل می‌کند و به آسیب‌پذیرترین اقشار رسیدگی شود و در سیاست‌ها به آنها توجه می شود.
در مقابله با سالمندی جمعیت منفعلانه عمل نمی‌کنیم
رئیس اداره اجتماعی سازمان فرهنگی اجتماعی شهرداری اصفهان با اشاره به اینکه در آینده کشور ما با پدیده سالمندی روبرو است، گفت: جمعیت قابل‌توجهی که امروز در سنین جوانی قرار دارند یکی دو دهه دیگر به سنین سالمندی می‌رسند.
مسعود مهدویان فر تصریح کرد: در استان اصفهان بر اساس سرشماری سال 95 و آمارنامه شهرداری درمجموع از جمعیت حدود 4 میلیونی استان 450 هزار سالمند زندگی می‌کنند که 50 تا 60 درصد این عدد متعلق به شهر اصفهان است. او در ادامه بر اهمیت مسئله سالمندی اشاره کرد افزود: در حال حاضر صورت‌مسئله که سالمندی جمعیت است در مقابل جامعه قرار دارد در دهه‌های آینده این میزان افزایش پیدا می‌کند عاقلانه نیست در سیاست‌گذاری‌های اجتماعی به‌صورت منفعلانه عمل شود؛ یعنی صبر کنیم تا با پدیده روبرو شویم و سپس برنامه‌ریزی انجام دهیم. مهدویان فر گفت: اگر در نظر بگیریم 20 سال آینده از هر سه ایرانی یک نفر سالمند است از همین امروز باید به دنبال برنامه باشیم. چیزی که به شهرداری مربوط است اینکه در بخش‌های مختلف در سازمان‌ها و حوزه‌های مختلف برنامه‌ریزی به فکر 10 تا 20 سال آینده باشد. این در حالی است که در این جلسه تلاش می‌کنیم حساسیت سازی نسبت به این موضوع در بین جامعه و مدیران شهرداری را افزایش دهیم. او عنوان کرد: اعتقادداریم تصمیم‌سازی‌ها در سازمان‌های سالم باید از رده‌های پایین شروع شود به همین جهت این مراسم و رویکرد را از کارمندان شهرداری آغاز کرده‌ایم. رئیس اداره اجتماعی سازمان فرهنگی اجتماعی شهرداری اصفهان ادامه داد: در حوزه سازمان فرهنگی تفریحی فعالیت‌هایی صورت می‌گیرد که بیشتر توسط دفتر تخصصی سالمند و مجموعه باغ تجربه است و در این حیطه به بحث فرهنگ‌سازی طب سالمندی و شهروندی پرداخته می شود. او تأکید کرد: باغ تجربه از ابتدای دهه 90 در اصفهان ایجادشده به‌عنوان یک مرکز تخصصی در حوزه مباحث سالمندی فعالیت می‌کند. مهمترین طرحی که داریم مبحث منزلت شهروندی است که در آن استفاده سالمندان از حمل‌ونقل و مباحث ورزشی گردشگری و تفریحی دنبال می‌کند. در این زمینه 30 هزار نفر از شهروندان اصفهانی این کارت را دارند و از آن استفاده می‌کنند. مهدویان فر با تأکید بر اینکه شهرداری اصفهان به‌تازگی در حوزه سالمندان وارد نشده و چندین سال است که فعالیت‌های مستمر دارد بیان داشت: در حوزه شهر دوستدار سالمند اقدامات زیادی را انجام داده‌ایم و تقریبا دو سال است که شهر اصفهان نامزد پیوستن به شهر جهانی شهرهای دوستدار سالمند شده است تا به ابعاد و زوایای این موضوع بیشتر پرداخته شود.
سالمندی و شهرنشینی دو مسئله مهم قرن 21
معاون شورای ملی سالمندان کشور بابیان اینکه از دو سال قبل پیشنهاد برای انتخاب اصفهان به‌عنوان شهر دوستدار سالمند ارائه شد گفت: ارائه گزارش عملکرد در این زمینه توسط اصفهان نشان از فعالیت‌ها و اهمیت این موضوع برای این شهر است که قابل‌تقدیر است. هومن محمدی بابیان اینکه شورای ملی سالمندان یک‌نهاد سیاست‌گذاری است و یک‌نهاد اجرایی نیست عنوان کرد: وظیفه‌داریم دستگاه‌های مرتبط با حوزه سالمندان را هماهنگ کرده تا نیروهای آنها در هماهنگی و انسجام کامل حداکثر نتیجه را از حداقل منابع داشته باشند. او تصریح کرد: رسیدگی به وضعیت سالمندان وظیفه یک دستگاه خاص نیست همه باید در آن سهیم باشند و پروژه تعریف کنند. محمدی با تأکید بر اینکه در قرن 21 دو مسئله همگام باهم پیش می‌رود بحث سالمند شدن و شهرنشینی است اضافه کرد: آمار نشان می‌دهد جمعیت افراد بالای 60 در سطح جهان از 2006 به 2050 به 22 درصد افزایش پیدا می‌کند و این رقم بیشتر در کشورهای درحال‌توسعه رخ خواهد داد این در شرایطی است که سرعت آن در کشوری مثل ایران به نسبت سایر کشورها بیشتر است. او اظهار کرد: شهرهای بالای 10 میلیون جمعیت پنج برابر بیشتر افزایش پیدا خواهند کرد و این روند رو به گسترش است. معاون شورای ملی سالمندان کشور بابیان اینکه شکی نیست که سالخوردگی جمعیت یک موفقیت است گفت: سونامی سالمندی یک مفهوم منفی به‌حساب می‌آید درحالی‌که سالمند شدن جمعیت، رفتار درست وضعیت بهداشت بوده و افزایش درصد جمعیت سالمند نشان از افزایش امید به زندگی است. او بیان داشت: می‌توان به سالمندی که چالش قرن 21 است به عنوان یک فرصت نگاه کرد. محمدی جامعه جوان را جامعه‌ای دانست که کمتر از 10 درصد سالمند دارند و ادامه داد: جمعیت سالمندان در سال‌ 2050 به طرز قابل‌ملاحظه‌ای افزایش پیدا می‌کند به‌این‌ترتیب که جمعیت دنیا از 12 درصد سالمند در سال 2015 به 5/21 درصد خواهد رسید که این آمار در ایران خیلی بیشتر خواهد بود. او تأکید کرد: جمعیت سالمند در ایران از 8 درصد به 31 درصد رسیده و با افزایش 4 برابری مواجه می‌شود و سرعت آن از بسیاری از کشورهای دنیا بیشتر است. سالخوردگی جمعیت، اتفاقی جهانی، غیرقابل‌بازگشت بوده و موقت نیست. این امر در کشورهایی با درآمد کم و متوسط سرعت بیشتری دارد یعنی اولویتی که باید روی آن برنامه‌ریزی شود. تجربه و حضور سالمندان در فرآیندهای اقتصادی یک حامی به‌حساب می‌آید. معاون شورای ملی سالمندان کشور اذعان کرد: برخی از کشورها بویژه کشورهای آسیایی بر این باورند که سرمایه اصلی اجتماعی در اختیار سالمندان قرار دارد. محمدی بیان داشت: سه مؤلفه سلامت ابعاد، کار اجتماعی و تأمین اقتصادی باید همیشه برای سالمندان در نظر گرفته شود. حاصل این کار افزایش کیفیت زندگی است. خواسته مشترک سالمندان این است که استقلال خود را حفظ کنند و این میسر نمی‌شود مگر اینکه محیط توانمندساز ایجاد کنیم که نیاز به بودجه و تشکیلات زیادی ندارد و می‌توان از پتانسیل گروه هدف که خود سالمندان هستند استفاده شود. او بابیان اینکه شهر دوستدار سالمند شهری است که بستر خدمات خود را به‌گونه‌ای طراحی کند که شامل سالمندان و تمامی اقشار جامعه باشد، تأکید کرد: محورهای محیط دوستدار سالمند چند مؤلفه دارد که باید به آن توجه شود. مسکن، مشارکت‌پذیری، اشتغال، تداوم یادگیری، حمل‌ونقل، ارتباطات و اطلاعات و حمایت اجتماعی است و در این میان سالمندان آسیب‌پذیر بیشتر نیاز به توجه دارند.