رکورد‌زنی زنان در استفاده از اینترنت
زنان خانه‌دار سبب تحکیم خانواده و پرورش‌دهنده آیند‌ه‌سازان این مرزو بوم هستند که این دو عامل لزوم فرهنگسازی برای استفاده از فضای‌مجازی را برای آنها دو چندان می‌کند. بنابراین باید با اقدامات فرهنگی‌و ایجابی تلاش کرد تا زنان خانه‌دار و خانواده‌ها استفاده درستی از فضای‌مجازی داشته باشند و نباید تنها در این مورد به اقدامات‌سلبی تکیه داشت.»
طیبه سیاوشی شاه‌عنایتی، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس در گفت‌وگو با «آرمان» می‌گوید:«زنان خانه‌دار سبب تحکیم خانواده و پرورش‌دهنده آیند‌ه‌سازان این مرزو بوم هستند که این دو عامل لزوم فرهنگسازی برای استفاده از فضای‌مجازی را برای آنها دو چندان می‌کند. بنابراین باید با اقدامات فرهنگی‌و ایجابی تلاش کرد تا زنان خانه‌دار و خانواده‌ها استفاده درستی از فضای‌مجازی داشته باشند و نباید تنها در این مورد به اقدامات‌سلبی تکیه داشت.»
مهم‌ترین تبعات مثبت یا منفی استفاده از شبکه‌های‌مجازی توسط زنان خانه‌دار چیست؟
بر اساس آمار بیشترین کاربران فضای مجازی بانوان خانه‌دار هستند. تعدادی از این زنان، تحصیلکرده و از سواد و آموزش کافی برخوردار هستند، اما متاسفانه بسیاری از آنها نیز از تحصیلات و پشتوانه فرهنگی کافی و آموزش برای استفاده از فضای مجازی برخوردار نیستند. مساله تحکیم‌خانواده یکی از اولویت‌های نظام است، اما متاسفانه برخى زنان به دليل عدم‌آگاهى به تهديدات فضاى‌مجازى، پايه‌هاى خانواده را متزلزل مى‌كنند.
در واقع، زنانى که از آگاهی کمتری برخوردارند گاهی دست به ریسک در استفاده از فضای‌مجازی می‌زنند و در معرض‌اطلاعات و جریان‌هایی قرار می‌گیرند که ناخواسته آنها را از روال‌عادی و سالم زندگی خارج می‌کند. یکی از وظایف مهم دولت و دستگاه‌های اجرایی آموزش و ترویج فرهنگ لازم برای استفاده از فضای مجازی است و رسانه ملی وظیفه دارد هشدارهای لازم را در این زمینه به خانواده‌ها بدهد.
متاسفانه تبلیغات رسانه‌ملی و هشدارهای داده شده در فضای مجازی هیچ‌یک بازدارندگی کافی را در راستای عدم‌استفاده نادرست از فضای مجازی ندارد و هشدارهای‌کافی را در این زمینه به افراد نمی‌دهد. گویی این مساله برای مسئولان هنوز یک خطر جدی نیست تا در این زمینه هشدار دهند و در واقع هنوز خطر ناشی از استفاده نادرست از فضای‌مجازی جدی تلقی نشده است.
آیا راهکاری وجود دارد که بدون کاهش دسترسی زنان به فضای‌مجازی بتوان استفاده بهتری از این فضا را به آنها آموزش داد؟
فضای‌مجازی همزمان فرصت و تهدید به شمار می‌آید. وظیفه نهادهای دولتی آن است که زنان خانه‌دار را با فرصت‌هایی که این فضا در اختیار آنها می‌گذارد آشنا کنند. آموزش و پرورش، به ويژه انجمن اوليا ومربيان می‌تواند مركز مهمى در جهت آموزش خانواده‌ها در اين زمینه باشد. تيزرهاى كوتاه تلويزيونى و هشدارهاى فرهنگى و حتى انتظامى در راديو و فضاى‌مجازى نيز تاثيرگذار است.
از مهم‌ترین فرصت‌های فضای مجازی می‌توان به ارائه امکانات فرهنگی و آموزشی بیشتر به فرزندان خانواده و ایجاد امکانات اقتصادی برای خانواده‌ها اشاره کرد. زنان با استفاده درست از فضای‌مجازی حتی می‌توانند به معیشت خانواده کمک کنند که متاسفانه هنوز آموزش‌هایی در این زمینه به آنها داده نشده است.
زنان می‌توانند در چارچوب گروه‌هایی واقعی با ارائه آموزش‌های مورد نیاز از بازخورد آموزش‌هایی که در فضا‌های مجازی دریافت می‌کنند، بهره گیرند و در واقع گروه‌های واقعی خود را به فضای مجازی ببرند یا گروه‌های تشکیل شده در فضای مجازی را به فضاى جامعه بیاورند.
اکنون گروه‌های‌سالم متعدد متشکل از خانم‌های‌خانه‌دار در فضای مجازی شکل گرفته است. بنابراین اگر این گروه‌های مجازی توسط فردی که از خرد و آگاهی کافی برخوردار است رهبری شود، می‌تواند رویکرد آنها استفاده درست از امکانات فضای‌مجازی باشد، اما اگر رهبر گروه از خردمندی کافی برای پیشبرد این زنان برخوردار نباشد گروه‌های تشکیل‌شده در فضای‌مجازی می‌توانند اتفاقات تلخی را برای افراد گروه رقم بزنند.
استفاده نادرست از فضای‌مجازی هنوز به مرحله بحرانی نرسیده است، اما روند نگران‌کننده‌ای را در این زمینه می‌بینیم. وظیفه آموزش در این زمینه را دولت و رسانه‌ملی برعهده دارند و آنها باید بسترسازی‌فرهنگی لازم را در این زمینه انجام دهند. در صورت ایجاد بستر‌های‌فرهنگی لازم هزینه تبعات منفی ناشی از استفاده نادرست از فضای‌مجازی برای دولت بسیار کم می‌شود و در غیر این صورت دولت به ناچار باید این تبعات را به دوش بکشد.
استفاده مفید از فضای مجازی در چه مواردی اتفاق می‌افتد؟
به شخصه معتقدم باید بتوانیم در زمینه استفاده زنان خانه‌دار از فضای‌مجازی فرهنگسازی کنیم. تمایل به فرهنگسازی در این زمینه از دو عامل نشات می‌گیرد. عامل اول جمعیت زیاد این زنان است. خانم‌های خانه‌دار محور مهمی برای انتقال اطلاعات به خانواده‌های خود هستند و ناخودآگاه جمعیت زنان خانه‌دار به همراه خانواده‌های آنها دو یا سه برابر می‌شود و این واقعیت لزوم فرهنگسازی برای آنها را جدی‌تر می‌کند.
بنابراین اگر شرایط به‌گونه‌ای مهیا باشد که گروه‌های مجازی متشکل از زنان خانه‌دار بتوانند با استفاده از فرصت‌هایی که در اختیار آنها قرار داده شده در زمینه‌هایی مانند پیشبرد فرهنگ آموزشی میان فرزندان خود و فعالیت‌اقتصادی برای خانواده قدم بردارند این اتفاق بسیار مبارک است.
از فرصت‌های ارائه‌شده در فضای مجازی بسیاری از زنان استفاده کرده و بسیاری هنوز از ظرفیت‌هایی فضای‌مجازی بی‌بهره مانده‌اند. میزان استفاده زنان از این فرصت‌ها به رهبری گروه تشکیل شده در فضای‌مجازی بستگی دارد.
تبعات استفاده زنان خانه دار از فضای مجازی برای خانواده‌ها چیست و آنها را درگیر چه مسائلی می‌کند؟
استفاده زیاد و نادرست از فضای‌مجازی در مرحله اول باعث سست شدن بنیان خانواده می‌شود. استفاده نادرست از فضای‌مجازی سبب ورود فرهنگ جدیدی به خانواده‌ها شده که پیش از این شاهد آن نبود‌ه‌ایم. نکته قابل توجه درباره این فرهنگ جدید شکل گرفته آن است که حتی در دوردست‌ترین مناطق کشور که دسترسی راحتی به رسانه ملی یا ماهواره نیز ندارند شاهد این فرهنگ هستیم.
زنان خانه‌دار و خانواده در فضای‌مجازی به راحتی با مسائلی آسیب‌زا برای خانواده‌ها آشنا می‌شوند. روشن است که ورود فضای‌مجازی به میان خانواد‌ه‌های‌ایرانی بسیار شتابزده بود و ابتدا فرهنگ آن وارد ایران نشد و به سرعت شاهد استفاده از فضای‌مجازی در میان خانواده‌ها بودیم. بنابراین به دلیل ناآگاهی خانواده‌ها از فضای‌مجازی ناهنجاری‌هایی در سطح خانواده ایجاد می‌شود.
متاسفانه اقدامات سلبی مسئولانی که برای بهبود وضعیت استفاده از فضای‌مجازی وارد عرصه می‌شوند بیشتر به وضعیت روابط‌خانوادگی آسیب می‌رساند و اغلب اقدامات آنها در راستای بهبود بخشیدن به فضای‌خانوادگی نیست، زیرا در این مواقع در بیشتر موارد زن متهم اصلی داستان می‌شود و موضوع پایان می‌‌یابد، در حالی که مسئولان باید اقدامات ایجابی انجام دهند. برای مثال مساجد می‌توانند نقش مهمی در این اقدامات ایجابی داشته باشند.
مبلغان مذهبی می‌توانند در دورترین مناطق علاوه بر آموزش‌های مذهبی درباره فرصت‌ها و تهدیدهای موجود در فضای‌مجازی نیز تا حدودی به خانواده‌ها به ویژه در مناطق دورافتاده کشور آموزش دهند. كميسيون‌فرهنگى این موضوع را مطرح و درخواست کرد آقایان روحانی که برای خدمت به این مناطق اعزام می‌شوند در ایام ماه مبارک رمضان و محرم درباره مسائل جدید جامعه که اکنون به نوعی آسیب زننده شده‌اند برای خانواده‌ها صحبت و آنها را آگاه کنند.
نوع آگاه‌سازی افراد و خانواده‌ها بسیار مهم است و آگاهی دادن از طریق اقدامات‌سلبی سبب کاهش یا اصلاح طریقه مصرف از فضای مجازی نمی‌شود. آموزش، اقدامات ایجابی و فرهنگسازی راهگشای این مشکل است و با این روش‌ها می‌توان زنان‌خانه‌دار و افراد خانواده را در نهایت به صورت غیرمستقیم از استفاده نادرست از فضای مجازی منع کرد.
اقدامات سلبی و دستوری خانواده‌ها و زنان را به استفاده نادرست از فضای مجازی ترغیب می‌کند. امیدواریم که بتوانیم راهکار استفاده درست از فضای‌مجازی را در خانواده‌ها ترویج دهیم.
مجلس و به ویژه فراکسیون‌زنان برای ترویج فرهنگ استفاده درست از فضای‌مجازی میان زنان چه کرده است؟
فراکسیون‌زنان در نشست برگزار شده در اتاق فکر به این نکته اشاره کرده است و زنان جامعه‌شناس و حقوقدانان نیز بسیار بر این موضوع تاکید داشته‌اند که باید در زمینه آگاهی‌رسانی خانواده‌ها برای استفاده از فضای‌مجازی فرهنگسازی کرد و در این راستا قدم‌های درست و اصولی برداشت.
امیدواریم که فرصت آن فراهم شود که بتوانیم در مورد این موضوع گام‌های‌اساسی برداریم. به هر صورت این مساله برای فراکسیون‌زنان نیز مساله‌ای مهم است، زیرا جمعیت خانم‌های‌خانه‌دار ایرانی جمعیتی قابل‌توجه است و این ارزش و بها را دارد که برای آنها وقت و هزینه بیشتری را اختصاص داد.