نقاشی و خوب دیدن دایره افسونگران

سعید آقایی- اصفهان امروز : آثار نقاشی سیما احمدی متولد 73 اصفهان و دانش‌آموخته کارشناسی گرافیک، این هفته در نگارخانه کوثر به نمایش گذاشته‌شده است. وی تجربه برگزاری نمایشگاه‌های نقاشی انفرادی و گروهی و کسب رتبه‌های کشوری را در کنار داوری مسابقات نقاشی کودکان جامعه نابینایان را در کارنامه کاری خود دارد. 31 اثر این مجموعه با قطع‌های مختلف. ازجمله:30 در 30، 50 در 50 و 70 در 70 کارشده‌اند. وی سبک نقاشی خودش را با توجه به ماندالا دنبال می‌کند که در زندگی روزمره همگی ما وجود دارد. این نقاش معتقد است که خیلی از دنیای اطرافش الهام گرفته است.

احمدی در توضیح ماندالا گفت: «ماندالا در سانسکریت به معنی دایره است. ماندالا از ابتدایی‌ترین نمادهای شناخته‌شده برای بشراست كه به‌عنوان نمادی برای جهان هستی بکار می‌رود. مربع، یکی از اجزاء تشکیل‌دهنده ماندالاست و در بسیاری موارد مستقیم یا غیرمستقیم به آن ارجاع می‌دهد. ماندالا، نمودار نمادین؛ هم تخیلی و هم توصیفی و معمولاً دایره‌ای است که یک مربع را محصور می‌کند؛ نماد مرکزی است که می‌تواند یک تصویر باشد. ماندالا الگوی هستی و نظامی است که بر مبنای تجسم مکاشفه‌ای استوار است. یک انگاره کیهانی حصر فضای مقدس و رسوخ به مرکز مقدس؛ تمامیت؛ عالم اصغر؛ عقل کیهانی؛ یکپارچگی است. ازنظر کیفی ماندالا مظهر روح و ازنظر کمی مظهر هستی است. گردی ماندالا، معمولاً نشان‌دهنده تمامیت طبیعی است، درحالی‌که شکل چهارگوش، نشان‌دهنده این تمامیت در خودآگاه است.»

این هنرمند در ادامه توضیحش درباره ماندالا گفت: «ماندالا به اشکال هندسی مربع یا مدور یا ترکیبی از دو شکل اطلاق می‌شود که در سنت دینی هندویی و بودایی به‌عنوان هندسه مقدس مبنای ساخت معابد و طرح‌های هنری رمزگونه دینی قرارگرفته و می‌گیرد. همین اصطلاح در زبان فارسی به‌صورت مندل یا مندله درآمدهاست و در این فرهنگ به معنای دایره‌ای است که افسونگران به هنگام دعا خواندن به دور خود می‌کشند؛ گرچه در اشعار نظامی نیز به معنای لایه‌های افلاک آمده است.»

ذکر این نکته لازم است که طرح‌های ماندالا، دایره‌هایی نمادین برای تمرکز بر خویشتن و جستجو در درون انسان هستند. مرکز دایره جدول ماندالا برای تمرکز در حین مراقبه دینی بکار می‌رود. اشکال متقارن هندسی ماندالا خودبه‌خود توجه شخص را به مرکز دایره جذب می‌کنند. در هنرهای تجسمی هند و خاور دور، دایره‌ چهار یا هشت‏پر الگوی معمول نمایه‌های مذهبی است که‌ جهت تمرکز اندیشه‌ بکار می‏رود. این ماندالاها معمولا معرف رابطه‌ کیهان با قدرت الهی هستند. اجزاء دیگر ماندالا معرف ارتباط اجزاء گوناگون و ایده‌های مختلف هستی با محور مركزی است.

احمدی در پاسخ به این پرسش که چگونه موضوع آثارتان را انتخاب می‌کنید؟ گفت: «کارهایم معمولاً موضوع ندارند ولی رابطه مستقیمی با حال و احوالم موقع اجرا دارند، اگر عصبانی یا ناراحت باشم، در کارها قابل‌مشاهده هستند. ولی اسم برای آنها انتخاب می‌کنم؛ مثلا اسم سنگ‌های زینتی را روی آنها می‌گذارم.»

وی همچنین درباره تکنیک در کارهایش گفت: «قطعا تکنیک خیلی مهم است. بیشترین موادی که استفاده می‌کنم شامل: راپید، گواش، مداد رنگ، آبرنگ، پاستل و ورق طلا است.» این نقاش و گرافیست درباره نخستين درس آموزش هنرهای تجسمی نیز گفت: «نمی‌شود گفت نخستین درس آموزش هنرهای تجسمی چیست؟ چون خیلی چیزها را ازجمله رنگ، فرم، بافت و غیره باید درک کرد. ولی به نظرم مهمترین عنصر، چشم‌ها برای خوب دیدن هستند.»

وی درباره تغییر بنیادی نسبت بین انسان و هنر درگذشته تا دوره معاصر گفت: «هنرمند درگذشته اثری که خلق می‌کرده عامه‌پسند بوده و تقریبا سطح بالایی از مردم هنرش را می‌پذیرفتند اما باگذشت زمان و به وجود آمدن سبک‌های مختلف توی نقاشی به طبع سلیقه‌ها هم متفاوت شده و سبک یک هنرمند را عامه مردم نمی‌پسندند». این هنرمند درباره راه رسيدن به سبك شخصي نیز گفت: «اول باید نتیجه بگیری که تو چه زمینه از هنر می‌خواهی فعالیت کنی و استعدادت کدام طرفی است؛ مثلا دستی می‌خواهی کار کنی، دیجیتالی و... بعد از انتخاب باید مطالعه کرد تا تصمیم‌گیری برایت آسان‌تر بشود».

احمدی در پاسخ به این پرسش که خوب ديدن آثار گذشتگان را چگونه تمرین می‌کنید؟ گفت: «به نظرم آناليز كردن و سبك كار و تكنيك اثر خیلی می‌تواند کمک کند»