پوتین امپراتور خاورمیانه است

عبدالباری عطوان؛ سردبیر روزنامه مستقل رأی الیوم: سفر شتابزده و کوتاه ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه به خاورمیانه که شامل سوریه، مصر و ترکیه است، نشان دهنده نفوذ روزافزون مسکو با سرعت بی‌سابقه به ضرر نفوذ آمریکا و صعود محور مقاومت و بازگشت آن به مساله مرکزی جهان عرب است.

کاملا طبیعی بود که او این سفر را با بازدید از پایگاه هوایی در استان لاذقیه سوریه که بزرگترین نقش را در نهایی کردن بحران به نفع ارتش سوریه و شکست تمامی طرح‌ها برای سرنگونی نظام داشته، آغاز کند و در میان خلبانان روس بگوید که "مأموریت محقق شده است" و به خلبانان و نیروهایش دستور عقب‌نشینی از سوریه را بدهد تا آمریکا دیگر برای ابقای نیروهایش در عراق و سوریه بهانه نداشته باشد.

پیروزی که پوتین در سوریه محقق کرده درهای خاورمیانه را به طور کامل به روی او گشود و توانست از این طریق پیام قوی را به دولت‌ها و ملت‌ها برساند مبنی بر اینکه این آمیزه سحرآمیز سیاست روسیه که بر دیپلماسی با حمایت قدرت نظامی تکیه دارد، نظریه جهانی جدیدی است که دستاوردها، هم‌پیمانان و پیروزی‌ها را با هم محقق می‌کند.

تفاوت بزرگی که میان جورج بوش پسر، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا که در سال ۲۰۰۳ گفت، مأموریت در عراق محقق شده است و بین همتای روسش که همین تعبیر را در پایگاه کشورش در لاذقیه به کار برد، این است که جورج بوش در معرض شکست سختی از سوی اعضای مقاومت عراق قرار گرفت و هزاران سرباز را از دست داد به این دلیل که او مانند یک دزد با تکیه بر دروغ‌گویی‌های لابی اسرائیلی و تحریک آن وارد عراق شد اما پوتین میوه پیروزی را چید که جرأت، جسارت و شجاعت، اداره خوب بحران و تردید نکردن در اعزام جنگنده‌ها و ژنرال‌هایش برای کمک به هم‌پیمان سوری خود را جهت شکست طرح آمریکا در سوریه محقق کرد.

پوتین از سوریه به قاهره رفت و با عبدالفتاح سیسی، رئیس‌جمهوری مصر دیدار کرد؛ کشوری که از نظر خرید سلاح روسیه در جهان در جایگاه دوم قرار دارد. پوتین معاهده‌ای را درباره نظارت روسیه بر تأسیس نیروگاه هسته‌ای در الضبعه و اعزام کارشناسان و آموزش کادر علمی مصر با سیسی امضا کرد.

این سفر پوتین به مصر مرحله جدیدی از روابط مسکو-قاهره را آغاز کرد و مصر را بیش از پیش به محور روسیه نزدیک کرد به ویژه بعد از آنکه از طریق محمد انور سادات، رئیس‌جمهور فقید مصر راه خود را اشتباهی به سمت آمریکا رفت؛ انور ساداتی که کل زندگی‌اش را به عنوان بهای این اشتباه داد و نقش رهبری مصر را از آن گرفت و این کشور را در قرض و وابستگی به کشورهای شورای همکاری خلیج فارس غرق کرد.

زمانی که پوتین بر یک ائتلاف شامل سوریه، عراق، ایران و ترکیه و به زودی مصر تکیه می‌زند به این معناست که او به امپراتور فعلی خاورمیانه و سازنده هویت جدید آن به دور از پیروی از آمریکایی که منطقه را به جنگ و تروریسم و درگیری‌های مذهبی کشاند، تبدیل شده است.

مبالغه نمی‌کنیم اگر بگوییم که مقصد آخر پوتین بسیار بااهمیت‌تر است نه به این خاطر که دو روز دیگر میزبان نشست همکاری اسلامی برای محکومیت اقدام دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا درباره قدس است بلکه به این دلیل که دیپلماسی وی ترکیه را از زیر چتر آمریکا ولو به صورت جزئی بیرون کشید و آن را به کشوری تبدیل کرد که مهم‌ترین نقش را در شکست تروریسم و تروریست‌ها در سوریه و فراهم آوردن شرایط برای حل سیاسی ایفا می‌کند.

پوتین مهندس پل‌های همکاری و حتی ائتلاف میان ایران و ترکیه است و این دو را تحت رهبری خود در سوچی در نشستی کنار هم آورد و نقشه جدید خاورمیانه را ترسیم کرد. بعید نیست که پوتین فضا را برای پیوستن اسد به این محور جدید و دیدار با رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه آماده کند.

موضع اردوغان درباره مخالفت شدیدش با اقدام ترامپ درباره قدس و متهم کردن آمریکا به حمایت از تروریسم و تهدید به قطع روابط با اسرائیل آشتی میان سوریه و ترکیه را بیش از هر زمان دیگری نزدیک کرده است.

پوتین با یاری رساندن به هم‌پیمانانش توانست عقل و قلب صدها میلیون تن در جهان عرب و اسلام و جهان سوم را به دست آورد درحالی که همتایش ترامپ تنها انزجار را با سیاست‌های نژادپرستانه خود با حمایت از تروریسم اسرائیل کسب کرده است علاوه بر این او هم‌پیمانان عربش را در تنگنا و عزلت و مجبور شدن به دفاع از خود در مقابل سیلی از اتهامات قرار داده که به دلیل عادی سازی روابطشان با اسرائیل و تقدیم صدها میلیارد دلار برای حمایت از اقتصاد آمریکا متوجه آنهاست.

هم‌پیمانان پوتین کسانی هستند که اکنون میدان را به دست گرفته‌اند؛ این ایران و هم‌پیمانانش در عراق هستند که پیروزی علیه داعش را جشن می‌گیرند و این بشار اسد است که پاهایش را در کاخ المهاجرین دراز کرده و استراحت می‌کند و دهانش را به لبخند پهنی گشوده است اما اردوغان نیز محبوبیت خود در جهان اسلام را بازیافته و کرسی را از رقبای عربستانی‌اش ربوده است و رهبری‌اش بر نشست سران همکاری اسلامی عملا ائتلاف اسلامی آمریکایی را که در ریاض تأسیس شده، لغو می‌کند.

در سایه این تحولات سید حسن نصرالله، دبیرکل حزب الله لبنان آغاز انتفاضه سوم را اعلام کرده و خواهان پرتاب کفش به سمت تمامی کسانی می‌شود که به فلسطین اشغالی می‌روند. او تأکید می‌کند که محور مقاومت وارد هیچ جنگی نشده مگر اینکه از آن پیروز بیرون بیاید. رهبر مقاومت هشدار می‌دهد که پایان اسرائیل نزدیک است. او این سخنان را در میان سیلی از تظاهرکنندگان در ضاحیه جنوبی، مقر اعضای شریف مقاومت ایراد کرد.

پوتین با زیرکی غیرقابل وصف در حمایت از این محور بزرگترین نقش را ایفا کرد و حق دارد با پیروزی‌اش در عراق، سوریه، لبنان و به زودی در یمن و قدس جشن بگیرد.