5 معدن گچ در اصفهان تعطیل شده است

کارشناسان حوزه منابع طبیعی معتقدند یکی از معضلات کنونی در اصفهان به ویژه منطقه دشت سجزی وجود معادن گچ بوده که تاکنون ۵ معدن آن تعطیل و ۲ معدن دیگر در دست مذاکره برای تعطیلی است.
به گزارش تسنیم ، خشکسالی‌های اخیر چه از نظر جوی و چه از نظر آبی یکی از معضلات این روزهای کشور ما است که اصفهان هم از این موضوع مستثنی نیست.
منابع طبیعی نیز یکی دیگر از معضلات این روزهای شهر اصفهان است که این معضل از دشت سجزی در شرق اصفهان آغاز شده است، همچنین معادن گچ و اقدامات انسانی در این راستا مشکلات بیشتری را به وجود آورده است.

کارکردهای اکوسیستمی در جامعه ما ترویج نشده است

استاد و عضو هیئت علمی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان در این زمینه اظهار داشت: منابع طبیعی شامل جنگل‌ها، مراتع، تالاب‌ها و رودخانه‌ها می‌شود، همچنین آبخیزداری جلوگیری از رسوب‌ها است.

بصیری در پاسخ به این سئوال که مهم‌ترین اولویت‌های استان در زمینه منابع طبیعی چیست؟ افزود: بخش مرتع بیشتر از همه مورد هجوم است به لحاظ اینکه مکان‌هایی دارد که شخم زده می‌شود تا به اراضی دیم تبدیل شود.

وی تصریح کرد: چرای بیش از حد نیز در این راستا تأثیرگذار بوده و پوشش گیاهی را تخریب می‌کند، اصولاً کارکردهای اکوسیستمی در جامعه ما ترویج نشده است و فکر می‌کنند تنها سود مرتع تأمین علوفه و استفاده دام است در صورتی که مرتع حفظ آب و خاک است که دو عامل مهم حیات بر روی کره زمین به شمار می‌رود.

استاد و عضو هیئت علمی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان گفت: جلوگیری از فرسایش آبی و بادی در خاک از جمله وظایف مرتع است و خاک با ارزش سطحی را در جای خود نگه می‌دارد، همچنین آبی که از مراتع به سوی منابع آبی روان می‌شود این آب با خاک آلوده نیست و رودخانه‌ها و جویبارها و سدها را تخریب نمی‌کند.

وی ادامه داد: موضوع مهم دیگر تنوع زیستی است که بسیار حائز اهمیت بوده، تنوع موجودات هم بسیار مهم است و برای زیستگاه حشرات و گردافشانی‌ها در محصولات کشاورزی و نیز کنترل آفات مهم است.

بصیری بیان کرد: جلوگیری از گردوغبار در شهرها از جمله دیگر نکات مهم است، گردوغباری که در شهرها و محیط‌های انسانی داریم، به دلیل سطح مراتع تخریب شده است.

حفظ منابع طبیعی در کشور ما به ویژه در منطقه خشکی همچون اصفهان بسیار مهم است از این رو باید بدانیم این اهمیت تا چه اندازه بوده و بیشترین و مهم‌ترین چالش‌های منابع طبیعی مربوط به چه قسمت‌هایی است و آیا این مشکلات قابل حل است؟

"حفظ پوشش گیاهی" بزرگترین چالش منابع طبیعی است

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان با بیان اینکه در حال حاضر بزرگترین مشکل ما "حفظ پوشش گیاهی" در کل استان اصفهان است، گفت: اگر ما نتوانیم پوشش گیاهی موجود را با وضعیت اقلیمی که روزبه‌روز شرایط سخت‌تر می‌شود حفظ کنیم قطعاً با چالش‌های بزرگتری روبه‌رو می‌شویم.

محمد حسین شاملی با اشاره به بررسی چالش‌های منابع طبیعی اظهار داشت: در استان اصفهان 9.5 میلیون هکتار عرصه‌های منابع طبیعی وجود دارد که از این میزان حدود 6 میلیون و 300 هزار هکتار اراضی مرتعی است.

وی با بیان اینکه 3 میلیون و 200 هزار هکتار اراضی بیابانی و بخش جنگل‌های طبیعی زاگرسی حدود 100 هزار هکتار است، افزود: در حال حاضر بزرگترین مشکل ما "حفظ پوشش گیاهی" در کل استان اصفهان است، اگر ما نتوانیم پوشش گیاهی موجود را با وضعیت اقلیمی که روزبه‌روز شرایط سخت‌تر می‌شود حفظ کنیم قطعاً با چالش‌های بزرگتری روبه‌رو می‌شویم.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان با اشاره به آثار حفظ پوششی گیاهی تصریح کرد: بزرگترین مشکل در این راستا این است که هرچقدر نتوانیم پوشش گیاهی را حفظ کنیم به سمت بیابانی شدن حرکت می‌کنیم که این موضوع می‌تواند کانون‌های بحران فرسایش بادی را بیشتر کند.

وی با بیان اینکه در حال حاضر حدود 5 میلیون هکتار از استان اصفهان تحت تاثیر خشکی و بیابان شدن است، ادامه داد: حفظ پوشش گیاهی باید اولویت نخست استان اصفهان باشد.

شاملی در پاسخ به این سئوال که تاکنون به چه اندازه در حفظ پوشش گیاهی استان موفق بوده‌ایم؟ گفت: بستگی به شرایط موجود دارد در حال حاضر هر قسمت چالش‌های خاص خود را دارد.

وی بیان کرد: در بخش مرتع مشکلات خاصی وجود دارد همچنین در بخش بیابان وضعیت خاصی داریم که با مشکلاتی که یا در اثر تغییر اقلیم به وجود آمده یا اینکه با دست خودمان تخریب‌ها را ایجاد کردیم این شرایط به وجود آمده است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان ادامه داد: در بحث بهره‌برداری غیر اصولی از منابع چالش‌هایی داریم که این موضوع به ما که بهره‌بردار عرصه‌ها هستیم بازمی‌گردد و باید این موضوع را مورد توجه قرار داد تا براساس توان و ظرفیت عرصه بتوانیم از آن استفاده کنیم.

وی در پاسخ به این سئوال که در وضعیت بهره برداری‌ها چه اندازه مشکل داریم؟ ادامه داد: کانون بحران شرق اصفهان یکی از کانون‌های بحران درجه یک استان است یعنی بیشترین خسارت را این کانون به اصفهان وارد می‌کند که از منطقه شهرستان برخوار شروع و تا اصفهان و نزدیک تالاب گاوخونی ادامه پیدا می‌کند.

شاملی اضافه کرد: مشکلی که در حال حاضر در این کانون داریم و سبب تشدید اثر بیابان‌زایی شده استقرار معادن گچ، خاک، شن و ماسه است.

وی با بیان اینکه براساس مکاتبات و مذاکرات صورت گرفته 5 معدن گچ تاکنون تعطیل شده است، خاطرنشان کرد: اما متاسفانه 2 معدن دیگر باقی مانده که تا سال 1400 پروانه بهره برداری دارند.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان ادامه داد: در بازدید اخیر استاندار از شرق اصفهان به صنایع گفته شد که با مذاکرات صورت گرفته 2 معدن باقی مانده تعطیل شوند از این رو در خواست ما از رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت اصفهان این است که تصمیمی که دربازدید اخیر گرفته شد، عملیاتی شود اگر این کار عملیاتی شود قطعاً برای کوره‌ها راه چاره‌ای پیدا خواهیم کرد و مشکل منطقه به زودی حل خواهد شد.

قطعاً عوامل نا آگاهانه انسانی ضربات جبران ناپذیری به دشت‌ها، منابع طبیعی و نیز محیط زیست وارد می‌کند که قطعاً در این راستا آسیب‌های جدی به مردم و اکوسیستم‌ها وارد می‌شود.

تخریب 5 هزار هکتاری اراضی بیابانی دشت سجزی در راستای بهره برداری گچ خاکی

ولی، رئیس منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان‌های اصفهان اظهار داشت: کانون بحران دشت سجزی 40 هزار هکتار محدوده دارد و معادن گچ، خاک، شن و ماسه در این محدوده فعال هستند و بهره برداری از 3 ماده معدنی گچ، خاک و شن و ماسه رخ می‌دهد.

وی افزود: یکی از اتفاقات بدی که در دشت سجزی رخ داده این است که بیش از 5 هزار هکتار از اراضی بیابانی دشت سجزی در راستای مجوزاتی که برای بهره برداری گچ خاکی صادر شده تاکنون تخریب شده است.

ولی تصریح کرد: با توجه به اینکه آستانه فرسایش بادی در دشت سجزی 3 متر بر ثانیه است وقتی خاک دشت سجزی که به نوعی با سنگ فرش تثبیت شده و به صورت بکر باقی مانده دست خورده و با فعالیت‌های معدنی تخریب می‌شود و با سرعت بادی حداقل 3 متر بر ثانیه ذرات خاک در هوا معلق شده، به سمت اصفهان حرکت می‌کنند و وارد ریه‌ها و دستگاه تنفسی مردم می‌شوند.

وی گفت: در محدوده دشت سجزی حدود 220 کارگاه فرآوری خاک است که آجر تولید می‌کند، خاک گچ، گچ را فرآوری و پخت گچ انجام می‌شود و نیز شن و ماسه وجود دارد.

رئیس منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان‌های اصفهان بیان کرد: همچنین خاک گچ از این معدن به کوره‌ها منتقل و عملیات پخت گچ انجام می‌شود، گچ نیاز ساخت و ساز است اما پیشنهاد داریم که شاید به جای گچ خاکی از سنگ گچ ماده معدنی استفاده شود و آن گچ در ساختمان استفاده شود.

خسارت ناشی از طوفان‌های گردوغبار که ناشی از معادن گچ در دشت سجزی از توابع استان اصفهان است بسیار زیاد بوده از این رو برخی از کارشناسان معتقدند فرسایش‌های بادی خسارت‌های سنگینی به منابع طبیعی وارد می‌کند.

خسارت 35 میلیارد تومانی طوفان گردوغبار ناشی از معادن گچ دشت سجزی

رئیس اداره امور بیابان منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان اظهار داشت: مشکل وقتی به وجود می‌آید که بیابان‌زایی انسانی صورت می‌گیرد، زمانی که سنگ فرش بیابانی از بین برود شروع طوفان‌های گردوغبار و فرسایش‌های بادی رخ می‌دهد و خسارت‌های سنگینی را ایجاد کند.

حسینعلی نریمانی افزود: ما در دشت سجزی به خاطر طوفان‌های گردوغبار که ناشی از معادن گچ است بیش از 35 میلیارد تومان به صورت سالانه خسارت منابع زیستی و اقتصادی را وارد می کنیم که برآورده کرده و ثبت شده است.

رئیس اداره امور بیابان منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان با بیان اینکه دشت سجزی شناسنامه‌ای از گذشته‌های دور دارد، بیان کرد: میلیون‌ها سال قبل این منطقه مکانی بوده که آب دریاچه‌ای داشته و رسوبات روی هم قرار گرفته است بنابراین بافت این مکان ریزدانه است.

وی با بیان اینکه بافت ریزدانه در مقابل باد مقاومت چندانی ندارد، ادامه داد: این توجیه خوبی نیست که مثلاً چون منطقه سجزی گچ دارد ما باید گچ آن را برداشت کنیم، درست است این منطقه خاک گچ دارد و محصول اقتصادی است ولی چون بافت ریزدانه است اندکی تغییر در بافت این خاک سبب خسارت‌های زیاد به منابع زیستی اقتصادی می‌شود.

نریمانی تصریح کرد: نباید این موضوع را فراموش کرد که سنگ فرش‌های بیابانی محصول میلیون‌ها سال فرآیندی است که در طبیعت رخ داده ولی تخریب آن محصول اقدام یک ساله است.

با اینکه معادن گچ در دشت سجزی سابقه طول و درازی دارد اما باید تدابیر ویژه‌ای در این راستا اندیشیده شود تا گردوغبار و آلودگی ناشی از این معادن که چتر سیاهی بر آسمان اصفهان افکنده از بین برود.

5 معدن گچ در اصفهان تعطیل شده است

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت اصفهان نیز اظهار داشت: معادن گچ سبقه بسیار طولانی دارند از این رو با همکاری فرمانداری، منابع طبیعی و محیط زیست اصفهان برنامه خوبی در این رابطه در نظر گرفته شد و به صورت هفتگی جلساتی برگزار شد.

اسرافیل احمدیه با بیان اینکه تصمیماتی توسط شورایعالی معادن در خصوص معادن گچ خاکی گرفته شده است، گفت: حدود 5 معدن تعطیل کردیم و 2 معدن دیگر باقی مانده که طبق مذاکرات صورت گرفته قرار شد که تعطیل شوند که یکی از این معادن پیگیری قضایی دارد و یکی دیگر هم استخراج گچ خاکی را کاهش داده است.

وی افزود: در رابطه با شن و ماسه از منطقه دشت سجزی باید گفت از حدود 40 سال پیش شن و ماسه از این منطقه برداشت می‌کردند و می‌توان گفت ناهمواری‌های ایجاد شده در این منطقه بسیار زیاد بوده است.

محققان عرصه منابع طبیعی معتقدند که در تمامی شرایط از جمله منابع طبیعی نتوانستیم خود را با شرایط وفق دهیم در این راستا مشکلات و معضلات بسیاری به وجود آمده که سبب نابودی پوشش گیاهی شده است.

در عرصه منابع طبیعی نتوانستیم خودمان را با شرایط وفق دهیم

برهانی، محقق و عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان با اشاره به نکاتی در خصوص منابع طبیعی گفت: ما در هر قسمت از عرصه‌های منابع طبیعی و در هر عرصه کاری که وارد می‌شویم، می‌بینیم که نتوانستیم خودمان را با شرایط وفق دهیم.

وی با بیان اینکه ما دشت‌های زیادی را می‌بینیم که پوشش گیاهی آن‌ها رو به نابودی است، افزود: در شرایط سخت در زمینه عرصه‌های منابع طبیعی که دشت‌ها با مشکل خشکی پوشش گیاهی مواجه هستند و تنها بخش‌هایی که می‌تواند صنعت دامپروری و دام‌های ما را تأمین کند، عرصه‌های شیب‌دار و دامنه‌های کوه‌ها است که پوشش گیاهی خوبی به دلیل اقلیم و خاک و شرایط دارد.

عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان بیان کرد: قانونی سال گذشته تصویب کردیم که در این عرصه‌های شیب‌دار طبیعی درخت کاری مثمر داشته باشیم اما این قانون 7 میلیون از اراضی شیب‌دار ما را هدر می‌دهد یعنی این نحوه مدیریت ما است و ما قانونی تعیین می‌کنیم که منطبق با شرایط ما نیست.

وی ادامه داد: رودخانه زاینده‌رود ناشی از چنین قوانینی است که بخشی از خشکی آن با طرح‌هایی همچون طوبی که در عرصه‌های شیب‌دار و شاخه‌های رودخانه‌های بزرگ باغ احداث کردیم و منابع آبی که باید به رودخانه می‌رسیده و جریان پیدا می‌کرده تا به پایان برسد را خشک کردیم.

برهانی با بیان اینکه دشت سجزی حدود 40 سال پیش یک مرتع بسیار مرغوب بوده است، گفت: اما این دشت توسط انسان خشک شده است، دشت سجزی را زهکشی کردیم، چاه احداث کردیم، سطح آب را پایین آوردیم و رودخانه‌ خشک شده است، همچنین رودخانه دست‌کنی که یکی از منابع آبی این دشت بوده در حال حاضر خشک شده و تبدیل به یک معضل برای ما شده است.

وی با بیان اینکه برای احیای دشت سجزی اقدام به تاغ کاری در سطح وسیع کردیم و در پروژه اخیر 10 هزار هکتار هدف‌گذاری کردیم، تصریح کرد: تاغ کاری نیاز به بررسی بیشتر دارد، درست است که تاغ‌کاری جلوی گردوغبار را می‌گیرد اما باید بدانیم در حجم انبوه با تراکمی که کشت می‌شود موجب بیشتر پایین رفتن سطح آب زیرزمینی نمی‌شود؟ و سطح زمین خشک شود و باز هم منبع ریزگردی شود؟

محقق عرصه‌های منابع طبیعی با اشاره به نظارت و پایش در این راستا، تصریح کرد: چیزی که 2 سال به دنبال آن هستیم و به محیط زیست و منابع طبیعی این موضوع را در کمیته‌هایی به تصویب رساندیم و گفتیم اگر فعالیت احیایی انجام شود ولی پایش و نظارت صورت نگیرد ممکن است موفق نباشیم که متأسفانه نظارت و پایش به نتیجه نرسیده است.

وی با بیان اینکه باید احیا این معضلات و مشکلات را به صورت علمی پپیش ببریم در حال حاضر در عرصه‌های بیابانی به شدت فعالیت احیا برای جلوگیری از فرسایش بادی را آغاز کردیم، اظهار داشت: باید برای احیا مطابق با شرایط اکوسیستم پیش برویم و به سمت استفاده از گونه‌های مناسب و روش‌های کشت مناسب پیش برویم.

مشکلات بسیاری در زمینه مشکلات خشکسالی از طریق تغییر اراضی و کاربری به وجود آمده است که نیازمند بررسی و راه چاره در سطح ملی و استانی است که در این زمینه نمایندگان اصفهان در مجلس شورای اسلامی برنامه‌هایی در نظر دارند.

قانون مثمر کشت در برنامه ششم توسعه در نظر گرفته شده است

نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این سئوال که قانون مثمر کشت که سبب اعتراضاتی از سوی کارشناسان بوده است چرا در قانون توسعه به تصویب رسیده است، اظهار داشت: بحث سطح شیب دار در برنامه ششم توسعه آمده است و فکر می کنم جزء لایحه و طروح های پیشنهادی جهادکشاورزی بوده است.

حیدرعلی عابدی افزود: معمولاً مجلس و کمیسیون تلفیق به آن‌چه که دولت پیشنهاد می‌دهد، اعتماد می‌کند از این رو اگر این طرح اگر ایرادی داشته باید توسط جهاد کشاورزی رد می‌شده است، امیدواریم بتوانیم مجلس را در این زمینه قانع کنیم چرا که این قانون خطرناکی در زمینه خشکسالی‌های اخیر است.

به گزارش تسنیم، کارشناسان معتقدند خشکسالی زاینده‌رود و آسیب به منابع طبیعی ناشی از تغییر کاربری اراضی منابع طبیعی به عرصه‌های کشاورزی و پس از آن عرصه‌های کشاورزی به صنعت و سایرکاربری‌ها همچون مسکونی است، همچنین مرتع با ارزشی که در منطقه سمیرم در دشت وردشت بوده توسط واگذاری‌های بسیاری در زمینه کاربری کشاورزی و مرغداری و دیگر فعالیت‌ها از بین رفته است.