اصفهان عصا به دست می شود
نرخ رشد جمعیت در استان اصفهان مانند دیگر کلان شهر های کشور به حد نگران کننده ای رسیده و مسئولین را بر آن داشته تا علت ها را بررسی و سیاست های تشویقی و حمایتی در خصوص افزایش جمعیت اعمال کنند.
سال هاست هشدارهای جمعیتی از سوی رهبر معظم انقلاب، نمایندگان مجلس و کارشناسان به گوش می رسد، هشدارهایی که خطرهای این بحران برای آینده اقتصادی، اجتماعی و امنیت ملی کشور گوشزد می کنند.
رهبر انقلاب 30 اردیبهشت ماه سال 1393 طی ابلاغ «سیاستهای کلی جمعیت» بر مواردی همچون ترویج تشکیل خانواده، کاهش سن ازدواج، افزایش نرخ باروری، حمایت از زوج‌های جوان، تحکیم بنیان خانواده، تربیت نسل صالح و کارآمد، ایجاد اشتغال مؤثر و مولد و توسعه روستایی تأکید کردند این در حالیست که با گذشت 2 سال این سیاست ها همچنان در پیچ و خم های قانونی باقی مانده است.
جمعیت‌شناسان بررسی کرده اند که با روند موجود ایران در دهه‌های آینده با کاهش جمعیت جدی ای مواجه می‌شود چنانکه اگر نرخ باروری روی عدد کنونی یک و 9 دهم درصد بماند، ایران با کاهش جمعیت مواجه می‌شود.
نرخ رشد جمعیت استان، به زیر یک درصد رسید
حسین غفرانی، مدیرکل ثبت احوال استان اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا گفت: متأسفانه نرخ رشد جمعیت استان به زیر یک درصد یعنی 988 دهم درصد رسیده و این به معنی پیری جمعیت است.
وی افزود: این در حالی است که نرخ رشد جمعیت استان باید یک و دو دهم درصد باشد، این مسئله بیانگر نیاز ضروری به حمایت دولت برای طرح های تشویقی، بیمه و موارد دیگر برای افزایش جمعیت است.
همچنین کمال حیدری، رئیس کارگروه سلامت استان اصفهان نیز در این باره گفت: وقتی رشد جمعیتی از یک و 6 دهم درصد که هم اکنون در استان است به دو و سه دهم درصد برسد، می‌توانیم به نقاط امید بخشی دست پیدا کنیم و اگر این رشد محقق نشود، استان را زمین‌گیر خواهد کرد.
برای تجربه توسعه، فقط 3 دهه فرصت داریم
وی افزود: با توجه به فرمایش‌های مقام معظم رهبری ما تنها سه دهه وقت داریم تا توسعه را تجربه کنیم، یعنی انرژی قشر جوان باید نوآوری‌هایی برای توسعه انجام دهد و در صورتی که سیاست جمعیتی موفق نباشد، این اتفاق نخواهد افتاد.
سقوط آزاد به سمت پیری
حیدرعلی عابدی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز در این خصوص با یادآوری پیشروی جامعه به سمت پیری با تأکید بر لزوم توجه به سیاستهای جمعیتی، گفت: طبق آمارهای مرکز آمار ایران؛ نرخ رشد کل جمعیت در سال 95 نسبت به نرخ رشد سال 90 صفر و در مقیاس مشابه نرخ رشد جمعیت شهری منفی دو دهم درصد و نرخ رشد جمعیت روستایی منفی 6 صدم درصد بوده است که این نشان دهنده حرکت جمعیت به سمت سالخوردگی است.
دستگاه ها به سیاستهای جمعیتی بی توجه‌اند
نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی، از بی‌توجهی دستگاه‌ها نسبت به تحقق سیاستهای جمعیتی انتقاد کرد و افزود: در این رابطه نظر دستگاه‌های مرتبط مشترک و واحد نبود زیرا برخی بر مهار جمعیت و برخی بر مهار فاصله‌گذاری معتقد بودند در حالی که اگر این فاصله مناسب میان تولد کودکان رعایت می شد در حال حاضر با افزایش نرخ باروری روبه‌رو بودیم.
وی با انتقاد از اینکه دستگاه‌ها نتوانستند سیاستهای جمعیتی را پیگیری، پیاده و عملیاتی کنند، تصریح کرد: اگر نهادهای مرتبط در زمان مناسب به پایش و تشویق به موقع زوجین به فرزندآوری بیشتر توجه می‌کردند در حال حاضر با این وضعیت روبه‌رو نبودیم.
افزایش سن ازدواج، عامل کاهش جمعیت
این نماینده مردم در مجلس دهم، افزایش سن ازدواج را در پیری جمعیت موثر دانست و بر ضرورت بررسی عوامل افزایش سن ازدواج و همچنین بی رغبتی زوجین به فرزندآوری تاکید کرد و گفت: نباید با بی تفاوتی از کنار موضوعاتی که جمعیت کشور را در معرض تهدید قرار می دهد گذشت؛ بهتر است دستگاه های مسئول با انجام اقدامات پژوهشی و مطالعات میدانی پدیده هایی مانند افزایش سن ازدواج، امتناع از فرزندآوری و تک فرزندی را بررسی و آسیب شناسی کنند.
این نماینده مردم در مجلس دهم، بر لزوم تسهیل ازدواج جوانان تاکید کرد و یادآور شد: برخی جوانان به دلیل مشکلات شغلی و اقتصادی تمایلی نسبت به ازدواج نشان نمی دهند بنابراین نیاز است دولت به رفع مشکل اشتغال توجه جدی داشته و مشکلات جدی سد راه ازدواج جوانان را رفع کند البته برخی جوانان نیز با وجود شغل و شرایط اقتصادی مناسب رغبتی به ازدواج ندارند که باید این آسیب نیز بررسی و آسیب شناسی شود.
عابدی با تاکید بر اینکه افزایش جمعیت نیازمند تلاش همه دستگاه هاست، افزود: همه دستگاه‌ها باید در این رابطه تلاش کنند زیرا تحقق افزایش جمعیت به تنهایی از عهده وزارت بهداشت خارج بوده و این دستگاه تنها می تواند در بحث خدمات بیمه ای و گسترش خدمات برای ناباروری گام بردارد.
اعمال سیاست های تشویقی در جهت افزایش جمعیت
نماینده مردم اصفهان در مجلس دهم، با تاکید بر ضرورت تصویب و اجرای قوانین مناسب و همچنین اعمال سیاست های تشویقی و حمایتی مناسب برای افزایش جمعیت، گفت: سیاست‌هایی تشویقی مناسبی مانند افزایش مرخصی زایمان، گسترش مهدهای کودک در نزدیک محل کار زوجین، رایگان شدن آزمایش ها و مراقبت های دوران بارداری، تحت پوشش قراردادن همه هزینه‌های پزشکی و مراقبتی و همچنین آموزشی فرزندان زیر 18 سال و حمایت اقتصادی مناسب از زوجین نابارور از جمله راهکارهایی است که می تواند در افزایش نرخ باروری بسیار تاثیرگذار باشد.
کمک هزینه برای تولد هر فرزند
عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی ادامه داد: برای ترغیب و تشویق زوجین به فرزندآوری بهتر است یارانه ای که در حال حاضر میان افراد جامعه توزیع می شود به نوجوانان زیر 18 سال اختصاص یافته و همچنین کمک هزینه ای برای تولد هر فرزند در نظر گرفته شود.
زنان به خاطر ترس از دست دادن کار از فرزندآوری واهمه دارند
وی با تاکید بر اینکه پیری جمعیت باید جدی گرفته شود، گفت: هر چند در رابطه با ترغیب زوجین به فرزندآوری قوانینی مانند مرخصی زایمان مصوب شده اما برخی کارمندان زن به دلیل ترس از دست دادن کار از فرزندآوری و مرخصی رفتن واهمه دارند بنابراین برای جلوگیری از چنین اقداماتی باید به وضع و تصویب قوانین حمایتی مناسب اقدام کرد.
3 میلیون زوج نابارور داریم
این نماینده مردم در مجلس دهم، با بیان اینکه طبق آمارهای وزارت بهداشت سه میلیون زوج نابارور در کشور وجود دارد، با یادآوری تحت پوشش قرار گرفتن درمان ناباروری، تصریح کرد: حقیقت آن است که درمان ناباروری بسیار هزینه بر بوده و از پرهزینه ترین عمل‌های پزشکی به شمار می رود از این رو تحت پوشش گرفتن هزینه های تشخیصی و درمانی ناباوری می تواند گام مثبت و موثری برای تحقق سیاست های جمعیتی باشد.
عابدی، با یادآوری اینکه همه تبلیغات و فشارها روی مهار جمعیت در گذشته، پیری جمعیت را به دنبال داشته است، گفت: رشد منفی جمعیت در 15 تا 30 سال آینده کشور را با مشکلات زیادی روبرو خواهد کرد؛ در واقع کشورهایی که جمعیت سالمند آن از 10 درصد بیشتر باشد کشوری دارای جمعیت پیر نامیده می‌شود در چنین شرایطی به دلیل آنکه در سنین بالای 80 تا 90 سال آثار بیماری های مزمن خود را نشان می دهد بنابراین با توجه به افزایش تعداد سالمندان نیاز به مراقبت‌های ویژه دوران سالمندی نیز افزایش می یابد بنابراین باید نیروی فعال و آماده به کاری را داشته باشیم که نیازهای کشور را برآورده و از سویی آمادگی خدمات رسانی به سالمندان را داشته باشند.
وی، افزود: اگر به پیگیری سیاستهای جمعیت توجه نشود در صورت پیری جمعیت مانند دیگر کشورها ناچار به استفاده از مهاجران برای تامین نیازهای کشور می شویم که این موضوع مشکلات امنیتی و اجتماعی زیادی را برای کشور به همراه خواهد داشت از این رو باید با پیگیری سیاست های جمعیت به تعادل رشد جمعیت نزدیک شد.
در نرخ باروری، میان 26 کشور منطقه رتبه 23 را داریم
از سوی دیگر علی اکبر محزون، مدیر کل جمعیتی سازمان ثبت احوال عوامل کاهش رشد جمعیت را در کشور برشمرد؛ کاهش نرخ باروری، افزایش سن ازدواج، سیاستهای تهدید موالید و افزایش سن باروی از جمله این موارد بود. علی اکبر محزون همچنین اعلام کرد که از نظر نرخ باوری در میان 26 کشور منطقه در سال 2010 رتبه 23 را داشته‌ایم.
وی افزود: کاهش انگیزه زوجین برای بچه‌دار شدن در اثر عوامل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی در این میان نقش داشته است. ضمن اینکه فرزند آوری نیز در خانواده‌ها به تأخیر افتاده و این امر در کنار افزایش سن ازدواج و تمایل خانم‌ها به تحصیل و اشتغال رخ داده است و تمام این عوامل در کنار هم میزان فرزندآوری را کاهش داده است.
به عمل کار برآید ...
به نظر می رسد صرف اعلام هشدار نسبت به کاهش جمعیت، بیان شعارها و نمایش خانواده های چند فرزندی در صدا و سیما به نتیجه مطلوب نمی انجامد چراکه کاهش جمعیت با کار فرهنگی عمیق، طولانی و مهم تر از آن به علت شرایط اجتماعی و اقتصادی بوده است و برای بردن این سیاست به سمت و سویی مخالف یعنی فرزندآوری باید در وهله اول شرایط اقتصادی و اجتماعی مهیا شود و رفع موانعی مثل مشکلات اقتصادی، فقر، تورم و بیکاری توأم با فرهنگ سازی بلند مدت در دستور کار قرار گیرد.