مقبره شاعران اصفهان را دریابیم
در طی نشستی از سلسله نشست‌های هفته فرهنگی اصفهان، این بار شامگاه ۸ اردیبهشت‌ماه، به مدد سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان، نشستی با عنوان "اصفهان، شهر ادب" در باغ غدیر برگزار شد.
در طی نشستی از سلسله نشست‌های هفته فرهنگی اصفهان، این بار شامگاه ۸ اردیبهشت‌ماه، به مدد سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان، نشستی با عنوان "اصفهان، شهر ادب" در باغ غدیر برگزار شد.
به گزارش ایمنا، در این نشست، دکتر مهدی نوریان از اساتید مطرح ادبیات کشور و عضو هیئت‌علمی دانشگاه اصفهان و دکتر علیرضا جعفری زند، باستان‌شناس و استاد دانشگاه علوم و تحقیقات تهران به سخنرانی پرداختند.
سخنرانی‌ها با محوریت ادبیات، تاریخ و شخصیت‌های ادبی اصفهان و پتانسیل‌های این شهر تاریخی برای ایجاد گردشگری ادبی ایراد شد.
در ابتدای این نشست، دکتر مهدی نوریان به توضیحاتی مختصر در خصوص بزرگداشت اصفهان و همچنین شخصیت‌های برجسته اصفهان در حوزه ادبیات پرداخت.
وی در این خصوص خاطر نشان کرد: اصفهان علاوه بر اینکه شخصیت‌های ادبی بسیاری از خود به‌جای گذاشته، در شکل‌گیری ادبیات فارسی و تغییرات محوری آن نیز نقش عمده‌ای به عهده داشته است.
وی در ادامه با اشاره به نکاتی در خصوص ادبیات به شفاف‌سازی بعضی نکات که منجر به درک بهتر از موقعیت اصفهان می‌شدند، پرداخت.
در این خصوص وی به توضیح معنای دقیق واژه «عراق» در ادبیات فارسی و شمول معنای آن بر نواحی مرکزی ایران پرداخت و از این گفت که برخلاف باور عمومی، این واژه در تاریخ ادبیات فارسی بر کشور عراق دلالت ندارد.
نوریان ادامه داد: هر جا در ادب پارسی به واژه عراق برخوردید، بدانید که این واژه بر نواحی مرکزی ایران و علی‌الخصوص بر اصفهان دلالت دارد. ادبیات فارسی، سرشار است از ابیاتی که به وصف آبادانی این ناحیه و ادب‌پروری آن اختصاص‌یافته‌اند که این خود، نشانه بارزی از گذشته‌درخشان ادبیات اصفهان است.
وی اضافه کرد: از شخصیت‌های نامی اصفهان که متأسفانه بدان توجه کمتری مبذول شده، کمال اسماعیل است که قدرت شاعری وی تا حدی است که چند غزل وی در دیوان سعدی راه‌یافته و با غزلیات سعدی خلط شده است.
نوریان بیان کرد: ازآنجایی‌که سعدی، قله غزل‌سرایی ایران است، این مهم نشان می‌دهد که مقام ادبی کمال اسماعیل تا چه حد رفیع و قابل‌توجه است.
در ادامه بحث، این اندیشمند ادبیات به ذکر انتقاداتی چند از نحوه نگهداری ضعیف آرامگاه‌ها در اصفهان پرداخت.
ازنظر وی، آرامگاه های شخصیت‌های ادبی اصفهان، آن‌سان که باید و شاید نگهداری نشده‌اند و این موضوع، دون شان و مقام ادبی آنها و همچنین دون شان شهری مانند اصفهان است.
وی به‌عنوان مثالی از این جریان به آرامگاه صائب اشاره کرد و در این خصوص به ذکر این نکته پرداخت: آرامگاه صائب تا چند سال پیش باغ زیبایی داشت و برای بازدید از مقبره این شاعر نامی، بسیار فضای مناسبی بود، تا حدی که این فضا باعث شده بود انجمن ادبی صائب در همان فضای سبز شکل بگیرد و محفلی باشد تا شاعران اصفهانی دورهم جمع شوند و این مهم، باعث اعتلای فضای فرهنگی می‌شد.
نوریان ادامه داد: پس از مدتی با اتخاذ یک تصمیم اشتباه، این محل با احداث کتابخانه شکل دیگری پیدا کرد و از زیبایی آن تا حد قابل‌توجهی کاسته شد. در این نکته که احداث کتابخانه، نکته‌ای مثبت است و منجر به پیشرفت فرهنگی می‌شود، شکی نیست، اما زمین‌های بسیاری برای احداث این بنا قابل‌تصور بود و ازنظر من، دلیل موجهی برای از بین بردن فضای زیبای آرامگاه صائب وجود نداشت.
در ادامه دکتر نوریان، سکان سخن را به دکتر جعفری زند سپرد و او را به ایراد سخن دعوت کرد.
جعفری زند در ابتدای صحبت‌های خود به تائید نظریات نوریان پرداخت و در تکمیل آنها به در میان گذاشتن پاره‌ای از نظرات خود به‌عنوان یک باستان‌شناس با جمعیت حاضر دست زد.
محوریت سخنرانی جعفری زند بر پتانسیل‌های بسیار اصفهان برای ایجاد نوعی از گردشگری با عنوان «گردشگری ادبی» قرارگرفته بود.
وی بافت تاریخی اصفهان را با این نوع از گردشگری کاملاً منطبق دانست و پویا نبودن آن را به دلیل ضعف‌های مدیریتی در این حوزه دانست.
جعفری زند در این خصوص با مقایسه‌اصفهان و شیراز گفت: بااینکه حافظیه و سعدیه در میان بافتی مدرن از شهرسازی قرار گرفته‌اند و این نکته می‌تواند از بار جذابیت این اماکن بکاهد، اما براثر مدیریت و حفظ صحیح این اماکن، شاهد رونق گردشگری در این نقاط هستیم.
وی اضافه کرد: برخلاف شیراز، در اصفهان در اطراف بسیاری از نقاطی که بزرگان در آنها دفن شده‌اند، بافت تاریخی وجود دارد، برای مثال کمال اسماعیل، در بافتی سنتی واقع شده است. درواقع صرفاً به این دلیل توجه مردم به این نقاط جلب نشده که مسئولان به شناسایی دقیق مقبره‌ها، مرمت صحیح و ایجاد آرامگاه‌های درخور شان ادیبان و شخصیت‌های نامی اصفهان نپرداخته‌اند.
وی ادامه داد: این موضوع جای تأسف بسیار دارد و اهمیت آن با نگاهی سطحی به استفاده گردشگری اروپا از مدفن بزرگان این کشورها به‌سادگی مشخص می‌شود.
جعفری زند گفت: در اروپا سالیانه گردشگران بسیاری به بازدید از آرامگاه و حتی سنگ یادبود شخصیت‌های شهیر اروپایی می‌پردازند و همه این مزایا صرفاً با مدیریت صحیح و همچنین ارج نهادن به بزرگان و افتخارآوران گذشته این کشورها به دست آمده است.