ویژگی و خواص سنگ های قیمتی

از دوران باستان تا امروز سنگ های قیمتی طرفداران زیادی دارند. دلیل این ماجرا هم زیبایی و کمیابی این سنگ های معدنی است.


هفته نامه همشهری جوان : از دوران باستان تا امروز سنگ های قیمتی طرفداران زیادی دارند. دلیل این ماجرا هم زیبایی و کمیابی این سنگ های معدنی است. در گذشته خیلی از اقوام از سنگ های قیمتی به عنوان دارو استفاده می کردند و بعضی دیگر تصور می کردند این سنگ ها به آنها قدرت و شجاعت می بخشند و ... با گذر زمان درستی یا نادرستی تمام این تصورها ثابت شد اما هیچ وقت از طرفداران آنها کم نشد.

در دنیای امروز هم این سنگ ها عامل تعیین کننده ای در ثروت اشخاص و دولت ها هستند و نقش زیادی در زیبایی پوشش دارند. سنگ های قیمتی به سبب گستردگی رنگ ها و طرح های شان کاربردهای زیادی دارند و در انگشتر و دستنبد و گردنبند و ... استفاده می شوند. به خاطر همین این هفته سراغ معرفی این سنگ ها و ویژگی های شان رفتیم تا با خواص شان و نکات مهم در خرید آنها بیشتر آشنا شوید.

فیروزه

نگذار بمیرد
* رنگ: آبی آسمانی

* نکات مهم در خرید: فیروزه نیشابور بهترین و معروف ترین مدل این سنگ است اما فیروزه مصر و آمریکا و ... هم به وفور در بازار وجود دارند. برای تشخیص فیروزه نیشابور از باقی فیروزه ها توجه کنید که رنگ فیروزه نیشابور ملایم تر از باقی فیروزه هاست. ض1من این که فیروزه نیشابور معمولا هیچ وقت آبی یکدست نیست و ترکیبات معدنی نقش های مختلفی روی سنگ ساخته اند. در صورت یکدست بودن سنگ، قیمت آن سر به فلک می زند.




* طرز نگهداری: رنگ فیروزه هنگام خرید آبی ملایم و روشن است اما بسته به نوع نگهداری صاحبش ممکن است تغییر رنگ دهد. اگر سنگ فیروزه با چربی و مواد شوینده برخورد داشته باشد به سمت سبز تغییر رنگ می دهد و مدتی پس از تغییر رنگ، خواصش به طور کامل از بین می رود و به اصطلاح می میرد. اما اگر همین سنگ از چربی و مواد شوینده دور و به طور مرتب با آب در ارتباط باشد رنگ آبیش پررنگ تر می شود و در طول یک بازه یک تا سه ساله با تثبیت شدن همیشگی رنگ آبی آن ارزشش چند برابر می شود.

* خواص: فیروزه و مشتقاتش خواص دارویی زیادی دارند و با توجه به ویژگی مغناطیسی اش روی قلب، چشم ها و کبد تاثیر مثبت دارد. برای مثال فیروزه با منظم کردن گردش خون به عملکرد قلب کمک می کند یا سرمه فیروزه چشم ها را تقویت می کند.


عقیق

در دست مذهبی ها
* رنگ: سرخ، زرد، سفید و ...

* نکات مهم در خرید: برای این که سنگ های مشابه به اسم عقیق به شما فروخته نشود، یادتان باشد که عقیق با آتش سوزانده نمی شود و روی شیشه خط می اندازد. ضمنا نگین عقیق در مقابل نور اشکالی همچون حباب یا کندوی زنبور از خود نشان می دهد و شی نوک تیز روی انگشتر عقیق اثری ندارد. عقیق یمانی یا عقیق یمن گران ترین نوع عقیق است اما فقط فروشندگان خبره توانایی تشخیص عقیق یمن از باقی عقیق ها را دارند. به خاطر همین خیلی از اوقات فروشنده های مختلف در مورد مبدأ یک سنگ نظرات مختلفی دارند.





پس از تشخیص مبدأ عقیق، مهم ترین عامل ارزش گذاری این سنگ، رنگ آن است. عقیق سرخ و زرد و کبود از باقی عقیق ها گران تر است اما متاسفانه در چند سال اخیر سنگ های عقیقی وارد کشور شده که در چین رنگ شده اند. تشخیص این سنگ ها از اصل آن کاری بسیار مشکل است و فقط باید پیش یک فرد خبره و معتمد رفت تا درباره رنگ آن اطمینان پیدا کرد.

* طرز نگهداری: نگهداری از انواع سنگ های عقیق ساده است. آنها با هیچ چیزی ناسازگاری ندارند. برای مراقبت از این سنگ کافی است هر از گاهی آن را با آب شستشو دهید و برای مدت کوتاهی زیر نور خورشید بگذارید تا تقویت شود.

* خواص: سنگ عقیق گردش خون را منظم می کند و در صورت زخمی شدن از خونریزی شدید جلوگیری می کند. علاوه بر اینها معصومین در احادیث و روایات زیادی مردم را به استفاده از سنگ عقیق توصیه کرده اند.


الماس

سخت ترین ماده
* رنگ: الماس جنس و رنگ شیشه ای دارد و بسته به معدنش می تواند هر رنگی داشته باشد!

* نکات مهم در خرید: تراش الماس، بیشترین اثر را در میزان درخشش و تلألو و صد البته قیمت آن دارد. اگر الماس از رنگ، خلوص و شفافیت خوبی برخوردار باشد، تراش بد باعث تیره به نظر رسیدن آن می شود. بسیاری از جواهرشناسان معتقدند که تراش الماس، مهم ترین کار کار روی آن است.




اندازه عرض و ارتفاع دانه الماس بیشترین اثر را در عبور نور از الماس و خروج آن به صورت برق و درخشش دارد، به طوری که اگر تراش به نحوی باشد که دانه الماس ارتفاع کمی داشته باشد نور از سطح زیرین الماس خارج شده و الماس درخشش خود را از دست می دهد، همچنین اگر تراش طوری باشد که ارتفاع دانه الماس زیاد باشد، نور از اطراف پراکنده شده و الماس تیره و کدر به نظر خواهد رسید. به همین خاطر در خرید الماس باید با یک متخصص مشورت کرد و از خوش تراش بودن آن مطمئن شد.

* طرز نگهداری: برای شستشوی الماس دو روش کلی و ساده وجود دارد. در روش اول باید نگین را با آب گرم و مایع پاک کننده ملایم با یک برس نرم غیر فلزی پاک کرد. سپس آن را با آب گرم شست و با یک پارچه نرم بدون پرز خشک کنید. در روش دوم هم الماس باید در یک فنجان که نیمی از آن با آب سرد نصف دیگران با پاک کننده های خانگی جلوی آمونیوم پر شده قرار گیرد و پس از 30 دقیقه با یک برس نرم پاک شود.

* خواص: الماس سخت ترین ماده شناخته شده در دنیاست که ویژگی های خاصی مانند درخشندگی بالا، نیمه رسانایی و ... دارد و به خاطر همین ویژگی ها در تجارت جواهرات و صنعت استفاده های زیادی دارد. این سنگ از گذشته بسیار دور استفاده های زیادی داشته و برای مثال در دوران باستان رومی ها باور داشتند که در جنگ، الماس برای آنها جرأت و شجاعت می آورد. کاهنان اعظم یهود الماس را هنگام تصمیم گیری در مورد گناهکار یا بیگانه بودن متهمان به کار می بردند و ... البته امروزه تقریبا هیچ کدام از این تفکرات رواج ندارد و ویژگی های ظاهری و صنعتی الماس باعث ارزش آن شده است.


زمرد

گرانقیمت
* رنگ: سبز

* نکات مهم در خرید: مهم ترین عامل زمرد در خرید و فروش، گرید آن است. گریدهای زمرد به پررنگی و کم رنگی آن و میزان شفافیت سنگ بستگی دارد. کلا زمرد سنگ ارزانی نیست و از آنجا که بیشتر توسط خانم ها و همراه طلا مورد استفاده قرار می گیرد، قیمت بالایی دارد.




* طرز نگهداری: زمرد در مقابل حرارت ضعیف است و ممکن است به خاطر گرما ترک بخورد. بنابراین باید هنگام حرارت دادن یا سوار کردن نگین دقت کرد. جواهرفروشان بسیاری از زمردها را برای اصلاح رنگ یا پر کردن شیارها چرب می کنند. این روغن به مرور زمان یا با حرارت خشک می شود و ممکن است بعضی نقاط زمرد بر اثر شستشو حالت سفیدی یا سفیدک پیدا کند که می توان آن را دوباره به وسیله یک قلم و کمی پنبه آغشته به روغن زیتون اصلاح و شفاف کرد.

همان طور که اشاره شد زمرد گوهری شکننده است. به خاطر همین هنگام جابجا کردن آن باید نهایت دقت را داشت، چون اگر روی سنگ بیفتد، ممکن است خرد شود. علاوه بر اینها زمرد بر اثر مجاورت با آب شفافیت خود را از دست می دهد و برای بازیابی شفافیتش باید زیر نور خورشید قرار گیرد تا به اصطلاح شارژ شود.

* خواص: در فرهنگ های مختلف، اعتقادات متفاوتی درباره زمرد وجود دارد و خواص جادویی حیرت آوری برای آن متصور بوده اند؛ برای مثال مصریان باستان در دهان مردم زمرد قرار می دادند تا در آن دنیا بهتر صحبت کند. آنها علاوه بر این، برای درمان چشم از آن استفاده می کردند. پزشکان هم زمرد را برای پادزهر و درمان بیماری صرع یا بیماری های معده به کار می بردند. البته در حال حاضر هم بعضی از پزشکان به خواص درمانی زمرد اعتقاد دارند و جوشانده زمرد را برای علاج سرطان یا برای علاج صرع و همچنین درمان اسهال خونی تجویز می کنند.


در

با ضمه بخوانید!
* رنگ : شیشه ای بی رنگ، شیشه ای مایل به قرمز (در حسینی)

* نکات مهم در خرید: دُر سنگ گرانی نیست و اگر راه تان به عراق و شهر نجف افتاد می توانید تکه سنگ های آن را با قیمت پایینی تهیه کنید تا آن را به یک سنگتراش ماهر بدهید که برای تان یک نگین بسازد. در صورتی هم که می خواهید این سنگ را آماده تهیه کنید بسته به طرح و نقش سنگ می توانید با یک هزینه چند ده هزار تومانی یک انگشتر دُر خوب داشته باشید.






* طرز نگهداری: در بعضی از کتاب های تخصصی سنگ های قیمتی آمده که برای نگهداری دُر باید آن را هر ماه یک تا دو بار در آب روان شست و بعد مقابل نور خورشید قرار داد تا خشک شود و انرژیش را به دست آورد.

* خواص: احادیث و روایات زیادی در مورد این سنگ وجود دارد و معصومین زیادی انگشتر این سنگ را توصیه کرده اند. علاوه بر این پزشکان سنتی معتقدند دُر نجف آرامش بخش بوده و جریان خون را تحریک می کند و در درمان کمردرد و سردردهای مزمن نیز موثر است.


یاقوت

با دانه های ریز سیاه
* رنگ: قرمز تیره

* نکات مهم در خرید: در طول تاریخ سنگ های زیادی وجود داشته اند که به خاطر شباهت به یاقوت به جای آن استفاده می شدند اما در سال های اخیر این میزان به خاطر تست های آزمایشگاهی بسیار کاهش یافته اما هنوز هم بعضی وقت ها این اشتباهات رخ می دهد.





به همین خاطر لازم است هنگام خرید یاقوت چند نکته را بدانید؛ نگین یاقوت سرخ بزرگ با کیفیت بالا و بدون ناخالصی بسیار نادر و گران قیمت است. بنابراین اگر چنین سنگ قرمزی را در ابعاد بزرگ مشاهده کردید، بدانید که یا یاقوت مصنوعی است یا سنگ گارنت یا لعل (اسپینل) مصنوعی است. علاوه بر این، تنها راه شناخت یاقوت اصل این است که به داخل نگین دقت کنید. اگر در داخل سنگ یاقوت ناخالصی وجود داشته باشد یا به طور دقیق تر دانه های ریز سیاه در آن مشاهده شود، این نگین اصل است.

* طرز نگهداری: یاقوت سرخ روش نگهداری خاصی ندارد اما بعضی توصیه می کنند که آن را زیر نور خورشید یا کنار نمک خشک قرار دهید تا درخشندگی اش افزایش یابد.

* خواص: یاقوت به خاطر ویژگی ساختاری و مغناطیسی اش جریان خون را تقویت می کند و بر اندام هایی مثل قلب موثر است و باعث تقویت غدد می شود. استفاده مداوم از این سنگ فشار خیلی پایین را افزایش می دهد و بی حسی و رخوت را از بین می برد و جریان خون را در ناحیه چشم ها به گردش می اندازد.


ناخالصی ها

تمامی سنگ های معدنی دارای ناخالصی هایی هستند که بعضا زیبایی آنها را افزایش می دهد. خیلی از اوقات همین ناخالصی ها باعث شکل گیری یک طرح خاص یا نوشته یا ... می شود که به جذابیت انگشتر اضافه می کند و فرمول قیمت گذاری آنها را به طور کلی تغییر می دهد. آنهایی که داستان فیروزه مسیحا از کتاب ناصر ارمنی به قلم رضا امیرخانی را مطالعه کرده اند، بهتر متوجه این گزاره می شوند!

زنانه یا مردانه؟

به جز دُر نجف که معمولا مردها بیشتر از آن استفاده می کنند و زمرد و الماس که اکثرا مخصوص خانم ها طراحی و ساخته می شوند، باقی نگین ها برای هر دو گروه قابل استفاده است و با توجه به تنوع رنگ و مدل برش هم خانم ها و هم آقایان می توانند آن را با رنگ ها و طرح های مختلف ست کنند.

فیروزهی پرطرفدار

خانم ها علاقه زیادی به سنگ فیروزه دارند و سرویس های زیادی برای آنها در بازار وجود دارد اما به خاطر این که فیروزه با مواد دارای الکل مانند عطر و ادکلن رابطه خوبی ندارد و باعث از بین رفتنش می شود، خانم ها اکثرا از انگشتر و دستبند فیروزه استفاده می کنند و گردنبند و گوشواره فیروزه چندان طرفدار ندارد.

200

200 هزار تومان هزینه حدودی است که می شود با آن یکی از این نگین ها را خرید. البته در مورد الماس قضیه فرق می کند و باید خیلی بیشتر از اینها هزینه کرد.