دو دلیل عمده ی بیماری های کلیوی، دیابت و فشار خون بالا است

یکی از بیماری هایی که افراد بسیاری در نقاط مختلف جهان با آن دست و پنجه نرم می کنند، "بیماری کلیوی" است.

به گزارش گروه علم وفناوری خبرگزاری ایمنا، افراد از زمان بروز این بیماری، باید به طور مرتب و مداوم تحت درمان قرار بگیرند و زمانی که دیگر هیچ دارویی جوابگوی آنها نباشد، پیوند کلیهتنها راه باق یمانده برای ادامه حیات این بیماران است.

بسیاری از افراد جامعه از بیماری حاد کلیوی خود اطلاع ندارند، در حالی که با یک آزمایش خون به راحتی می توانند مسیر زندگی خود را قبل از گرفتار شدن در چنگال دیالیز تغییر دهند .

امروز برای آگاهی هر چه بیشتر درباره بیماری های کلیوی گفتگویی را با «دکتر شهرام طاهری- فوق تخصص کلیه» انجام داده ایم که مشروح آن را در ادامه می خوانید:

کار کلیه چیست؟

کلیه ارگان حساس و آسیب پذیر بدن به شمار می رود که به شکل لوبیا و به اندازه مشت هر فرد بوده و محل آن نزدیک به وسط پشت فرد، درست زیر قفسه سینه است.

کلیه ها، اندام های تخصصی تصفیه خون هستند، زیرا هر روز ۲۰۰ واحد خون را برای دفع ۲ واحد مواد و آب اضافی، تصفیه می کنند .

علاوه بر دفع ضایعات، کلیه ها سه هورمون مهم نیز ترشح می کنند: اریتروپویتین که در تولید گلبول قرمز خون نقش دارد. رنین که فشار خون را تنظیم می کند . کلسیتریول که نوع فعال ویتامین D است و در حفظ کلسیم استخوان ها و تعادل طبیعی شیمیایی در بدن موثر است .

چرا کلیه ها دچار مشکل می شوند؟

بیشتر بیماری های کلیوی به نفرون ها که بخش های کوچک تصفیه کننده در کلیه ها هستند، حمله می کنند و قدرت تصفیه را از آن ها سلب می کند. ویژگی نفرون ها این اسـت کـه در اثر جراحـت یـا مسمومیـت به سرعت آسیب می بینند. بیشتر بیماری های کلیوی، نفرون ها را به آرامی و در سکوت از بین می برند و با این که در هر دو کلیه پیش رفته اند، پس از سال ها و حتی دهه ها خود را نشان می دهند .

بیماری کلیوی بیماری خاموش است و تا زمانی که بیش از ۷۰ تا ۸۰ درصد عملکرد کلیه از بین نرفته باشد، علایم خود را نشان نمی دهد.

دیابت و فشار خون بالا، دو دلیل عمده بیماری های کلیوی هستند، پس اگر در خانواده ای، سابقه ابتلا به دیابت و فشار خون بالا وجود داشته باشد، ممکن است افراد آن خانواده در معرض خطر ابتلا به بیماری کلیوی قرار بگیرید.

استفاده از مسکن ها و آنتی بیوتیک های خودسرانه و بسیاری از داروهایی که به نظر افراد برای رفع درد پا، سر و بدن بی خطر هستند، برای کلیه ها مضر است.

علائم هشدار دهنده ابتلا به بیماری کلیوی کدامند؟

برای تشخیص بیماری های کلیوی علایم بالینی کفایت نمی کند البته تورم اطراف چشم ها، درد در قسمت پهلوها و زیر دنده‌ ها، بالا بودن فشار خونو تکرر ادرار مخصوصا در شب از جمله علائم هشدار دهنده ابتلا به بیماری کلیوی به شمار می روند.

اکثر بیماران کلیوی به علت ناآشنایی با علائم و نشانه‌ های بیماری کلیه و عدم درمان به موقع، متحمل رنج و به وجود آمدن عوارض روانی و اجتماعی می ‌شوند.

کنترل به موقع فشار خون، متعادل نگه داشتن وزن بدن، پرهیز از خوردن غذاهای مانده، پرچرب و پر نمک و خودداری کردن از مصرف هر گونه دارو بدون تجویز پزشک، باعث جلوگیری و پیشگیری از بیماری کلیه می‌ شود .

ابتلا به بیماری های کلیوی به چه دلایلی اتفاق می افتد؟

اول بیماری نفرونی دیابتی است، دیابت بیماری است که بدن را از استفاده کافی گلوکز (قند خون) باز می دارد و اگر گلوکز اضافی در خون باقی بماند، به عنوان یک سم عمل می کند .

در حقیقت بیماری نفرونی دیابتی همان آسیب به نفرون ها در اثر قند استفاده نشده در خون است که اگر سطح گلوکز خون فرد پایین نگه داشته شود، می تواند تاثیر بیماری دیابت را در بروز بیماری نفرونی به تاخیر بیندازد .

فشار خون بالا دیگر دلیل مهم است که می تواند به مویرگ های کلیه ها آسیب برساند و در این صورت کلیه ها نمی توانند مواد اضافی بدن را دفع کنند؛ بنابراین پزشکان توصیه می کنند که افراد مبتلا به دیابت یا کم کاری کلیوی، باید فشار خون خود را پایین نگه دارند .

بیماری های گلومرولی هم مؤثر هستند؛ همان طور که از نام آن هم پیدا است، بیماری گلومرولی به مویرگ های درون کلیه ها حمله می کند که ابتدایی ترین آن را می توان بیماری نفرونی بافتی دانست.

از نخستین نشانه های این بیماری می توان به وجود پروتئین، خون یا هر دو در ادرار اشاره کرد. بیماری گلومرولی به آهستگی به ساختار کلیه آسیب می رساند و برای کنترل و درمان آن، راهکارهایی مانند کنترل فشار خون و استفاده از داروهای تقویت کننده سیستم ایمنی بدن و استروئیدها وجود دارد .

از عوامل دیگر بیماری های کلیوی ارثی و مادرزادی می باشند، برخی بیماری های کلیوی ناشی از مسایل ژنتیکی است. از طرفی برخی مشکلات کلیوی ممکن است هنگامی ایجاد شوند که نوزاد هنوز در رحم مادر است.

به هر حال از نخستین نشانه های مشکلات کلیوی می توان به فشار خون بالا، کمبود گلبول قرمز در خون، وجود خون یا پروتئین در ادرار اشاره کرد .

با بیماری کلیوی چه باید کرد؟

متاسفانه بیماری کلیوی مزمن اغلب قابل درمان نیست، اما اگر فرد در مراحل ابتدایی بیماری کلیوی باشد، شاید بتواند با عمل به برخی توصیه ها کاری کند که کلیه هایش برای مدت بیشتری دوام بیاورند.

اگر فردی مبتلا به دیابت است، باید به دقت مراقب قند خون خود باشد و آن را پایین نگه دارد، از مصرف قرص های آرام بخش که می توانند بیماری کلیوی را بدتر کنند، پرهیز کند .

افرادی که دچار نارسایی کلیوی هستند، باید فشار خون خود را مرتبا چک کنند؛ باید بدانند که بخشی از رژیم غذایی معمولی آن ها ممکن است به از کار افتادگی کلیه ها سرعت ببخشد.

مشکل دیگری که ممکن است با از کار افتادگی کلیوی مرتبط باشد، مصرف زیاد کلسترول است که از رژیم های غذایی پرچرب ناشی می شود. کلسترول اضافی می تواند در دیواره ی رگ ها انباشته شود و گردش خون در آن ها را دشوارتر کند و منجر به بروز سکته قلبی شود .

سیگار کشیدن، نه تنها خطر بیماری کلیوی را افزایش می دهد، بلکه به مرگ های ناشی از سکته قلبی افراد مبتلا به بیماری کلیوی مزمن، می افزاید .

سدیم(نمک) ممکن است فشار خون فرد را بالا ببرد، بنابراین غذاهایی مانند غذاهای کنسروی و آماده که دارای مقدار زیادی سدیم هستند، باید به مقدار کم مصرف شوند .

اگر کلیه ها از کار بیفتد چه می شود؟

از کار افتادگی کامل کلیه ها، گاهی اوقات «بیماری کلیوی وخیم» نامیده می شود.

اگر کلیه ها به طور کامل از کار بیفتند، بدن پر از آب و مواد اضافی و در اصطلاح «اومیا» می شود، دست ها و پاها ورم می کنند، احساس ضعف و خستگی به فرد دست می دهد و همه به این دلیل است که بدن برای درست کار کردن به خون تمیز و تصفیه شده نیاز دارد .

•