چه افرادی اصلا دندان نکارند؟!
تا همین دو دهه پیش، موثرترین روش عمومی و در دسترس که برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته به کار می‌رفت، روکش دندان‌ها یا استفاده از دندان‌های مصنوعی در سنین بالاتر بود، اما طی چند دهه اخیر، بحث جایگزینی دندان از دست رفته با دندان‌هایی که از قطعات فلز تیتانیوم در پایه آنها استفاده شده، در سراسر دنیا قوت گرفته است.
تا همین دو دهه پیش، موثرترین روش عمومی و در دسترس که برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته به کار می‌رفت، روکش دندان‌ها یا استفاده از دندان‌های مصنوعی در سنین بالاتر بود، اما طی چند دهه اخیر، بحث جایگزینی دندان از دست رفته با دندان‌هایی که از قطعات فلز تیتانیوم در پایه آنها استفاده شده، در سراسر دنیا قوت گرفته است.
ایمپلنت‌ها با استحکام و زیبایی نزدیک به دندان‌های اصلی، جای خود را در عرصه دندانپزشکی باز کردند تا جایی که بویژه در ده‌سال اخیر در کشور ما نیز کاشت دندان یا ایمپلنت با اقبال عمومی مواجه شد.
کاشت دندان با وجود مزیت فراوان، محدودیت‌هایی دارد و استفاده از آن برای همه افراد ممکن نیست و با اما و اگرهایی همراه است. دکتر کورش رحیمی، دندانپزشک و متخصص ایمپلنت از دانشگاه ucla آمریکا در گفت‌وگو با جام‌جم، مروری خواهد داشت بر آنچه باید در باره ایمپلنت‌ها بدانید.
دندانی با پایه تیتانیوم، دندان می‌شود؟
ایمپلنت دندانی یک تکیه‌گاه کوچک از جنس فلز تیتانیوم است که در استخوان فک قرار می‌گیرد و جایگزین ریشه از دست رفته می‌شود. این فلز، بیشترین قابلیت سازگاری را با بافت‌های بدن دارد. پس از مدت کوتاهی که استخوان‌های اطراف با ایمپلنت اتصال یافت، می‌توان قسمت تاج آن را به شکل یک دندان طبیعی بازسازی یا روکش کرد. این دندان جدید از نظر زیبایی و کارایی مانند دندان طبیعی عمل می‌کند.
دندان بکارید
واژه کاشت دندان، بهترین گزینه برای نشان دادن مزیت استفاده از ایمپلنت به جای دندان طبیعی از دست رفته است، چرا که فقط ایمپلنت می‌تواند در صورت رعایت اصول بهداشتی و مراقبتی نزدیک به 15 تا 20 سال نقش دندان طبیعی را بازی کند. تمام کسانی که دندان از دست رفته دارند، به شرط دارا بودن استخوان کافی و بافت نرم سالم، کاندید جاگذاری ایمپلنت هستند. حتی در صورت نبود دو عامل فوق نیز با انجام جراحی اصلاحی می‌توان به شرایط مناسب برای گذاشتن ایمپلنت دست پیدا کرد.
سازگار با دندان‌های طبیعی مجاور
خیلی‌ها نگران هستند که ایمپلنت‌ها در کنار دندان‌های طبیعی، یک عضو مصنوعی تلقی شده، بعد از مدتی منجر به خرابی دندان‌های مجاور بشود در صورتی که جاگذاری ایمپلنت در ناحیه دندان از دست رفته آسیبی به دندان‌های مجاور وارد نمی‌کند. بعلاوه کاشت دندان در ناحیه بی‌دندانی مانع تحلیل استخوان فکین می‌شود. در بسیاری موارد، جایگزینی دندان یا دندان‌های از دست رفته بنا بر تبحر دندانپزشک، زیبایی مطلوب‌تری را تامین می‌کند. جایگزینی دندان از دست رفته با ایمپلنت، راحتی و قدرت جویدن بسیار خوبی به بیمار می‌دهد.
همه نمی‌توانند دندان بکارند
مبتلایان به بیماری‌های سیستمیک اتوایمیون (سیستم ایمنی) و بیمارانی که تحت شیمی‌درمانی و پرتودرمانی هستند، منع درمان با ایمپلنت دارند. البته پس از پایان شیمی‌درمانی، امکان گذاشتن ایمپلنت وجود دارد. بیماران دیابتی نیز به شرط کنترل و پایین نگه داشتن قند منعی ندارند، اما در صورت داشتن دیابت فعال، امکان استفاده از ایمپلنت فراهم نیست.
افراد سیگاری حرفه‌ای سنگین و بی‌مبالات نیز نسبت به بهداشت دهان منع دارند. بررسی‌ها نشان داده، مصرف سیگار، شکست درمان با ایمپلنت را تا 15 درصد افزایش داده است. به طور کلی کشیدن سیگار، پیپ و قلیان، از موارد توصیه قطعی ایمپلنت برای بیماران است.
چگونه عمر ایمپلنت کوتاه می‌شود
طول عمر درمان با ایمپلنت، بستگی به رعایت بهداشت و نحوه نگهداری از آن دارد. موارد تکنیکی در درمان ازجمله قطر و طول ایمپلنت و توزیع صحیح نیروها روی ایمپلنت در طول عمر آن موثرند.
بدیهی است، بیماری‌هایی که به تحلیل و آسیب بافت نرم و استخوان فکین بیمار منجر شوند، حیات و طول عمر ایمپلنت را دستخوش تغییر خواهند کرد. در مواردی که بدن توانایی ترمیم و التیام نداشته باشد (مانند دیابت کنترل نشده) امکان استفاده از ایمپلنت نیست. البته اگر دیابت فرد تحت کنترل پزشک قرار گیرد، درمان موفقیت‌آمیز خواهد بود.
توجه داشته باشید، مهم‌ترین اصل برای حفظ و نگهداری ایمپلنت، رعایت بهداشت دهان و دندان به شکل صحیح یعنی استفاده مرتب از مسواک و نخ دندان است. به بیان دیگر، درمان ایمپلنت در صورت رعایت اصول آن، موفقیت‌آمیزترین درمان دندانپزشکی است.
سیگاری‌ها ایمپلنت نکنند
تمام مواد دخانی مانند سیگار، قلیان و تنباکو اختلال در ترمیم ایجاد می‌کنند. جوش خوردن پایه تیتانیومی ایمپلنت با بافت لثه در صورتی که بیمار از مواد دخانی استفاده کند، دیر اتفاق می‌افتد و باعث می‌شود استخوان اطراف ایمپلنت که نگه دارنده ریشه مصنوعی داخل استخوان است، تحلیل رود. بنابراین سیگار نقش منفی در روند التیام زخم بازی می‌کند و در ترمیم اختلال ایجاد می‌شود.
در افراد سیگاری، التهاب بیشتری را اطراف ایمپلنت می‌بینیم. روند این التهاب می‌تواند موجب شکست درمان شود. در چنین شرایطی، اولین توصیه ترک سیگار است و اگر شخص نتواند نسبت به آن اقدام کند، توصیه می‌شود، حدود 14 روز یعنی دو هفته قبل از درمان و همچنین دو هفته بعد از درمان سیگار را ترک کند، به طوری که در مجموع یک ماه سیگار نکشد بعلاوه رعایت بهداشت دندان و مراجعه مرتب به دندانپزشکی پس از کاشت از اهمیت زیادی
برخوردار است.
بریج بهتر است یا ایمپلنت؟
ایمپلنت دندان دوام بیشتری نسبت به بریج (روکش دندان) دارد و تا آخر عمر می‌تواند به عنوان جایگزین دندان طبیعی عمل کند و از لثه و استخوان پیرامون محافظت کند. بریج فقط جای خالی دندان را درگیر نمی‌کند بلکه دندان‌های مجاور نیز باید تراشیده شوند تا آماده قرارگیری بریج باشند. در مورد ایمپلنت دندان، فقط یک پروتز محکم و بادوام و دائمی در فک جایگذاری می‌شود و دندان‌های مجاور دست نخورده باقی می‌مانند.
اگر دندان‌های مجاور، پر شدگی زیاد داشته و نیاز به روکش یا تاج داشته باشند یا جای خالی دندان‌های افتاده به مدت طولانی باقی مانده باشد و لثه و استخوان پیرامون آن پسروی کرده باشد، استفاده از ایمپلنت به بیمار توصیه نمی‌شود.