شیر را کی و با چی بنوشیم؟

بهتر است حدود 1 ساعت و نیم بین خوردن شام و نوشیدن شیر قبل از خواب فاصله بیندازید تا تداخلی در جذب آهن، روی و کلسیم رخ ندهد و بتوانید از تمام این ریزمغذی‌ها بهره کافی ببرید.

لبنیات تأمین‌کننده پروتئین و کلسیم هستند؛ شیر، ماست، پنیر، کشک و بستنی جزو لبنیات بوده، اما به‌هیچ‌وجه خامه و سرشیر خواص لبنیات را ندارند. متأسفانه برخی از افراد بر این باورند که لبنیات کم‌چرب به علت جدا شدن چربی، کلسیم را به بدن نمی‌رسانند در صورتی که این موضوع برعکس است یعنی اتفاقا شیرهای کم‌چرب کلسیم بیشتری دارند.
همه افراد در دوران و سنین مختلف باید حداقل روزانه یک لیوان شیر و یک لیوان ماست مصرف کرده و کسانی که به شیر حساسیت دارند می‌توانند دو واحد ماست مصرف کنند.
زنان باردار و شیرده و نوجوانان باید روزانه سه تا چهار لیوان شیر و لبنیات استفاده کنند. مصرف دو لیوان شیر و چهار لیوان دوغ، یک‌چهارم لیوان کشک یا مصرف 45 تا 60 گرم پنیر نیز جایگزین دو واحد شیر بوده و همین خاصیت را داراست.
بد نیست که بدانید عملیات پاستوریزه کردن شیر در محتوای آن تأثیری ندارد بلکه باعث از بین رفتن میکروب‌ها می‌شود.

شیر را با چه بنوشیم؟
* در شیر به‌جای شکر از شیرین‌کننده‌های طبیعی مانند موز و توت‌فرنگی استفاده کنید.
* اگر میزان استفاده از کاکائو در شیر در حد کم باشد مشکلی در تأثیر مثبت آن ایجاد نمی‌کند.
* برخی از افراد با مصرف شیر حالت نفخ پیدا می‌کنند که با اضافه کردن چای و عسل با این مشکل مقابله می‌کنند. اما نباید مصرف شیرچای به صورت عادت درآید و به مقدار مساوی با هم مصرف شود. یکی از مشکلاتی که در اثر مخلوط کردن شیر با چای به‌وجود می‌آید، کاهش ارزش تغذیه‌ای شیر است. البته باید بدانیم که هدف مصرف‌کننده از نوشیدن شیرچای، به‌دست آوردن خواص شیر است یا مزایای چای. اگر فردی برای دریافت ریزمغذی‌های موجود در شیر که مهم‌ترین آن‌ها کلسیم است، شیرچای مصرف می‌کند، باید بداند ارزش تغذیه‌ای شیر مصرفی او تحت تأثیر ترکیب‌های موجود در چای مانند پلی‌فنول‌ها و کافئین قرار می‌گیرد و تا حد چشمگیری پایین می‌آید. پلی‌فنول‌ها می‌توانند با کلسیم شیر ترکیب و باعث دفع آن از بدن شوند.
بهتر است حدود نیم ساعت فاصله بین مصرف شیر تا خواب شبانه در نظر بگیرید تا خواب راحت‌تری داشته باشید

بد نیست بدانید که کلسیم برای جذب در بدن به محیطی اسیدی نیاز دارد درحالی‌که چای یا قهوه، محیط قلیایی دارند بنابراین زمانی که شیر را به قهوه یا چای اضافه می‌کنید، اسیدیته دستگاه گوارش پایین می‌آید و در این حالت، pH دستگاه گوارش، pH خنثی یا قلیایی می‌شود. به‌این‌ترتیب، جذب کلسیم شیر درصورتی‌که به‌صورت شیر خالص یا مخلوطی با چای و قهوه وارد بدن شود، بسیار متفاوت خواهد بود. به‌طورکلی، تراکم کلسیم دریافتی از یک لیوان شیر ساده، به‌مراتب بیشتر از شیری است که با چای یا قهوه مخلوط شده باشد. کلسیم، مهم‌ترین ریزمغذی شیر است که تحت تأثیر ترکیب‌های موجود در چای قرار می‌گیرد و غیر از آن، سایر ریزمغذی‌های شیر هم تا حدی در صورت ترکیب با چای تخریب خواهند شد. ازاین‌رو، با خوردن شیرچای، نه می‌توانید از خواص چای بهره‌مند شوید و نه از خواص شیر، مگر اینکه نسبت ترکیب در حدی باشد که یکی از این مواد بر دیگری برتری مشهودی داشته باشد. شیرچای می‌تواند به‌صورت تفننی در برنامه غذایی قرار گیرد اما مصرف مداوم این نوشیدنی توصیه نمی‌شود.

سرد یا گرم؟
در مورد نوشیدن شیر به‌صورت سرد، گرم یا ولرم هم انتخاب با خود فرد است. مصرف شیر به‌صورت گرم یا سرد در محتوای آن تأثیری ندارد. برخی افراد تحمل شیر سرد را ندارند و برخی دیگر با نوشیدن شیر گرم و ولرم دچار مشکلات گوارشی مانند نفخ و دل‌پیچه می‌شوند. اگر شما با مصرف شیر سرد دچار دل‌درد یا هر نوع مشکل گوارشی دیگری نمی‌شوید، اشکالی ندارد که این عادت غذایی را ادامه دهید.

چه زمانی برای نوشیدن شیر مناسب است؟
* موضوع دیگر درباره فاصله زمانی بین نوشیدن شیر و خوابیدن است؛ بهتر است حدود نیم ساعت فاصله بین مصرف شیر تا خواب شبانه در نظر بگیرید تا خواب راحت‌تری داشته باشید.
* نکته‌ی دیگر هم فاصله زمانی مناسب بین خوردن شام با نوشیدن شیر قبل از خواب است. معمولاً وعده‌های اصلی غذایی مانند ناهار و شام،‌ حاوی مواد مغذی مختلفی مانند آهن و روی هستند. ازآنجاکه بحث تداخل بین جذب عناصر دوظرفیتی در بدن مطرح است و شیر هم منبع خوبی برای دریافت کلسیم محسوب می‌شود،‌ بهتر است حدود 1 ساعت و نیم بین خوردن شام و نوشیدن شیر قبل از خواب فاصله بیندازید تا تداخلی در جذب آهن، روی و کلسیم رخ ندهد و بتوانید از تمام این ریزمغذی‌ها بهره کافی ببرید.