مهم‌ترین عوامل افزایش خطر ابتلا به آمبولی ریه

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به اینکه عوامل خطر برای ایجاد بیماری آمبولی ریه به 2 نوع ارثی و اکتسابی تقسیم می شوند، گفت: سیگار، چاقی، بارداری و سرطان از عوامل مهم اکتسابی برای آمبولی ریه هستند.
دکتر سیدمحسن میرحسینی گفت : بی حرکتی طولانی مدت، مصرف برخی از داروها مانند قرص های ضدبارداری، سابقه جراحی های اخیر و آسیب ها و شکستگی اندام ها (تروما) از دیگر عوامل مهم اکتسابی آمبولی ریه هستند.
وی با اشاره به اینکه از نشستن های طولانی مدت باید اجتناب کرد، گفت: نشستن های طولانی خصوصا در سفرها از عوامل خطر ابتلا به این بیماری هستند و اگر این افراد چاق و سیگاری باشند خطر ابتلا به آمبولی ریه، بیشتر می شود.
میرحسینی به این افراد توصیه کرد که برای جلوگیری از ابتلا به آمبولی در سفرهای طولانی از نشستن های ممتد خودداری کرده و حداقل هر یک ساعت، اندام های تحتانی را خود حرکت دهند.
فوق تخصص جراحی قلب و عروق و پیوند قلب به افرادی که تحت عمل جراحی قرار می گیرند توصیه کرد که بلافاصله فیزیوتراپی را آغاز کنند، مصرف مایعات زیاد، اجتناب از مصرف سیگار، کافئین، الکل و استفاده از جوراب های مخصوص در پیشگیری از این بیماری نقش موثری دارد.
میرحسینی اضافه کرد که 1 تا 4 درصد بیماران آمبولی ریه حاد که خود به خود خوب می شود، خود را در سال های بعد به شکل بیماری مزمن، نشان می دهد. این افراد دارای علامت تنگی نفس شدید خصوصا در فعالیت هستند و به درمان های طبی و جراحی نیاز دارند.
وی با اشاره به اینکه امکان بازگشت (عود) آمبولی ریه پس از درمان اولیه نیز وجود دارد، گفت: کسانی که عوامل خطر ابتلا به آمبولی در آنان وجود دارد، باید پیشگیری های لازم را جدی بگیرند.
فوق تخصص جراحی قلب و عروق و پیوند قلب گفت: تقریبا شیوع این بیماری بین مردان و زنان مشابه است اما با افزایش سن شیوع بیماری آمبولی ریه بیشتر می شود.
میرحسینی با اشاره به اینکه آمار دقیقی از مبتلایان به آمبولی ریه در ایران وجود ندارد، افزود: پیش بینی می شود هر ساله در کشور، تعدادی افراد براثر تشخیص ندادن به موقع بیماری، جان خود را از دست می دهند.
وی ادامه داد: به همین دلیل، به افرادی که عوامل خطر این بیماری از جمله چاقی را دارند، توصیه می شود در صورت بروز علائم مانند تنگی نفس ناگهانی بلافاصله به پزشک مراجعه تا معاینه لازم صورت گرفته و در صورت تائید بیماری نسبت به درمان آن اقدام شود.
میرحسینی اظهار کرد: در آمریکا سالانه 600 هزار نفر دچار آمبولی ریه می شوند که 100 هزار نفر در اثر این بیماری جان خود را از دست می دهند، در اروپا هم سالانه حدود 300 هزار نفر در اثر این بیماری فوت می کنند.
وی بهترین آزمایش برای تشخیص بیماری را آزمایش آنژیوگرافی و تی تی آنژیوگرافی شریان های ریوی اعلام کرد و گفت: داروهای رقیق کننده خون یا برطرف کننده لخته ها در درمان این بیماری موثر هستند.
میرحسینی بیماری را به 3 نوع، حاد، تحت حاد و مزمن تقسیم کرد و گفت: تنگی نفس ناگهانی، درد قفسه سینه، سرفه، گاهی خلط خونی و طپش قلب از شایع ترین علامت بیماری آمبولی ریه است.
عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی ادامه داد که تشخیص این بیماری به راحتی مسیر نبوده، زیرا گاهی علائم این بیماری با علائم سکته قلبی و عفونت های ذات الریه اشتباه گرفته می شود.
فوق تخصص جراحی قلب و عروق و پیوند قلب گفت: تشخیص و درمان به موقع توسط کادر پزشکی، نقش مهمی در کاهش مرگ و میر بیماران خواهد داشت.
آمبولی ریه (Pulmonary embolism) به وجود لخته خون یا گاهی چربی در یکی از سرخرگ‌ های ریوی یا بافت شش‌ ها گفته می‌شود. این لخته خون نخست در یکی از سیاهرگ ‌های عمقی اندام تحتانی یا لگن شکل می‌گیرد.
آمبولی چربی بیشتر از ناحیه یک شکستگی استخوانی پایه ریزی می‌شود. لخته خون یا آمبولی چربی از راه جریان خون و با گذشتن از قلب به یکی از سرخرگ‌ های خونرسان بافت شُش راه یافته و در آنجا مستقر می‌ شود. این پدیده سبب بسته شدن سرخرگ شده و بنابراین توانایی تنفسی کاهش می‌یابد و گاهی بافت ریه از میان می‌رود.