سالم به استقبال زمستان برویم
آخرین شب آذرماه در ایران وبرخی نقاطدنیا به نام شب یلدا معروف است. شبی که اکثر خانواده‌ها با برگزاری رسومی خاص و زیبادر کنارهم به استقبال زمستان می‌روند.
آخرین شب آذرماه در ایران وبرخی نقاطدنیا به نام شب یلدا معروف است. شبی که اکثر خانواده‌ها با برگزاری رسومی خاص و زیبادر کنارهم به استقبال زمستان می‌روند. شب چله علاوه بر آثار مثبت روانی دورهمبودن، فوایدی در تأمین سلامتی با مصرف میوه و آجیل در پی دارد.اینکه خوراکی‌های شب یلدا از چه خواصی برخوردارند و چه میزان باید مصرف شوند موضوع گزارش این بخش است که در دو گروه آجیل و میوه تقسیم می‌شوند. در نخستین گام به توضیحاتی در مورد آجیل شب یلدا می‌پردازیم:
مطالعات انجام‌شده نشان‌دهنده نقش مفید مصرف مغز دانه‌ها در رژیم غذایی و کاهش ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی، هیپر لیپیدمی، و حتی برخی سرطان‌هاست.
انواع تخمه: تخمه‌ها منبع خوبی از ویتامین E به شمار می‌روند و تأثیر بسزایی در تقویت سیستم ایمنیبدن دارند. در میان تخمه‌ها تخمه‌کدو ازمنابع غني املاحي مانند روي، آهن و سلنيوم بوده و حاوي پروتئين، فيبر، مس، منيزيم،منگنز، كلسيم، پتاسيم، روي، اسيدهاي آمينه آرژينين و گلوتاميك است. طبق تحقیقات،اسيد لينولنيك نيز از تركيبات موجود در تخمه‌کدو است كه از اسيدهاي چرب مفيد براي سلامت عروق محسوب مي‌شود. در مورد مصرف تخمه متخصصان به برخی افراد توصیه‌هایی کرده‌اند به‌عنوان‌مثال ازآنجاکه انواع تخمه‌ها از چربی بالایی برخوردارند ارزش کالری زایی بالایی نیز دارند بنابراین افرادی که چاق هستند ویا افرادی که بیماری‌هایی نظیر چربی خون و فشارخون دارند باید کمتر تخمه مصرف کنند.
پسته : متخصصان تغذیه برای افرادی کهگیاه‌خوار هستند مصرف پسته را بسیار توصیه می‌کنند زیرا در پسته آهن و کلسیم زیادی وجود دارد. همچنین مصرف این گروه از آجیل به افراد کم‌خون و خانم‌های باردار نیزتوصیه می‌شود و ازآنجاکه پسته فولات نسبتاً بالایی دارد مصرفش برای بیماران قلبی مفید است.
بادام: هر 100گرم بادام 21گرم پروتئین دارد و از میان بادام‌ها بادام‌زمینی منبع مناسبی از پروتئین محسوب می‌شود. ازآنجاکه در این مغز حدود 240میلی‌گرم کلسیم وجود دارد افرادی که در معرض پوکی استخوان هستند و نمی‌توانند شیر بخورند مصرف این گروه از آجیل برایشان مفیداست.
فندق: فندق به نسبت سایر مغزها دارای چربی و پروتئین بالایی است. چراکه در هر100گرم از آن 64 گرم چربی و 14 گرم پروتئین وجود دارد. به‌طورکلی، متخصصان تغذیه مصرف مخلوط این مغزها را در حجم کم اما با یکدیگرتوصیه می‌کنند تا یک وعده‌غذای کامل به بدن برسد. در ضمن بهتر است از این موادغـذایی در میان وعده صبح و یا بعدازظهر استفاده شود و هر چه به سمت زمان خواب نزدیک‌ترمی‌شوید به دلیل دیرهضم بودن آن‌ها، توصیه می‌شود که کمتر استفاده شود.
نخودچی و کشمش: نخودچی ازجمله تنقلاتی است که مصرف آن به‌عنوان یک ترکیب پر پروتئین برای بچه‌ها و نوجوانان به‌عنوان یک میان وعده توصیه می‌شود. کشمش هم تمامی‌خواص انگور را دارد با این تفاوت که در طول فرآیند خشک شدن درصد پتاسیم و قند آن افزایش‌یافته و به این دلیل آن را به افرادیکه مبتلابه دیابت هستند توصیه نمی‌کنند.
توت و انجیر : توت برای افرادی که در حال کاهش وزن هستند مناسب است. قند عالی موجود در آن چاق‌کننده نبوده و برای جذب به انسولین نیاز ندارد به این دلیل به افراد مبتلابه دیابت نیز توصیه می‌شود. همچنین افراد می‌توانند در طول رژیم‌های لاغری از آن به‌عنوان یک شیرینی به همراه چای استفاده کنند. انجیر نیز به‌خصوص برای خانم‌های در معرض کم‌خونی بسیار توصیه می‌شود. انجیر خشک در هر 100 گرم دارای 250میلی‌گرم کلسیم و چهار میلی‌گرم آهن است و به این دلیل برای تأمین کمبود آهن وجلوگیری از پوکی استخوان توصیه می‌شود.
میزان مصرف آجیل
کارشناسان تغذیه می‌گویند: آجیل یا مغز دانه‌ها اگرچه مفیدند و جزء خوراکی‌های سالم به شمار می‌روند ولی هر ماده غذایی مفیدی نیز اگر خارج از تعادل مصرف شوداثرات سوء به دنبال دارد. آجیل نیز از این امر مستثنی نیست. این کارشناسان تأکید می‌کنند:ازآنجاکه آجیل‌های مخصوص مناسبت‌هایی چون شب یلدا و شب عید معمولاً شور هستند درصورت زیاده‌روی نمک اضافه‌شده به آن در افرادی که باید محدودیت دریافت نمک و یا سدیم را رعایت کنند مانند افراد مبتلابه پرفشاری خون، بیماران کلیوی، برخی بیماران کبدی و افرادی که زمینه احتباس مایعات در بدن به علت برخی بیماری‌ها رادارند مشکل‌ساز می‌شود.شایان‌ذکر است: این افراد حتماً باید سعی کنند که انواع کم‌نمک آجیل را مصرف کنندو یا نمک اضافه‌شده به غذا را کم کنند تا مجموع نمک دریافتی آن‌ها بیشتر از حدمجاز نشود. البته رعایت این توصیه‌ها برای حفظ سلامتی برای خانواده‌ها هزینه‌های تقریباً سنگینی دارداما به‌هرحال این نکات از سوی کارشناسان حوزه بهداشت و درمان مطرح می‌شود تا روش سالم زیستن از یاد نرود کارشناسان تغذیه توصیه می‌کنند: بهتر است نه‌فقط در ایام خاص بلکه در تمامی سال عادت به مصرف مرتب هفته‌ای 3-2 مرتبه از انواع مغز دانه‌ها در افراد خانواده ایجاد شود.
خواص میوه‌های شب یلدا
هندوانه: ازجمله میوه‌هایی که در شب یلدادر میان خانواده‌ها طرفدار دارد هندوانه است. برخی بر این باورند که با خوردن هندوانه بدن خود را در مقابل سرما بیمه می‌کنند. اما آنچه ثابت‌شده آن است که خوردن هندوانه از بروز حملات آسم، سرطان کولون وحتی آرتروز جلوگیری کرده و به علت خواص آنتی اکسیدانی مانع بروز برخی از انواع سرطان می‌شود.
انگور: انگور که به همراه انار وهندوانه مصرف می‌شود از فشارخون می‌کاهد و از آنجاکه در آن آنتی اکسیدان های بسیار قوی وجود دارد مصرفش مانع پیشرفت آرتروز می‌شود.
انار: حال از دانه‌های یاقوتی اناربگوییم. این میوه نیز مانند هندوانه در شب یلدا طرفداران زیادی دارد. خوردن یک انار حدود 15درصد از نیاز افراد به ویتامین C و دو درصد از نیاز روزانه به آهن را برطرف می‌کند.
سیب: سیب مقدار کمی ویتامین C دارد، اما سرشار از آنتی اکسیدا‌ن‌و فلاون‌هاست (ماده شیمیایی بی‌رنگ و متبلور) که هردویاین‌ها فعالیت ویتامین C در بدن را افزایش داده و آسان می‌کنند لذا از ریسک ابتلا بیماری‌هایی چون سرطان روده، حملات قلبی وسکته کاسته می‌شود.
پرتقال: پرتقال علاوه بر آنکه ازسرماخوردگی پیشگیری می‌کند از کلسترول نیز می‌کاهد همچنین از ایجاد سنگ در بدن جلوگیری کرده و یاسنگ‌های موجود در بدن را از بین می‌برد . از سویی با مصرف این میوه ریسک ابتلا به سرطان روده کاهش پیدامی‌کند.
کیوی: کیوی میوه‌ای بسیار مقوی استکه منبع خوبی از پتاسیم، منیزیم، ویتامین ای و فیبر به شمار می‌رود. گفتنی است: حجم ویتامین C این میوه دو برابر حجم ویتامین C پرتقال است.
خرمالو: خرمالو علاوه بر آنکه مواد معدني مختلف موردنیاز بدن مانند كلسيم،گوگرد، آهن، فسفر، منيزيم و پتاسيم رادارد سرشار از ويتامين A، بتاكاروتن و همچنين مقدار قابل‌توجهی ويتامين‌هاي B1، B2، B3 و ويتامين C نیز به شمار می‌رود. و نقش مؤثری در کاهش چربی خون دارد.
نارنگی: نارنگی این میوه سرشار از ویتامین‌های A، B 1 ، B2 و C است. همچنین نارنگی حاوی پروتئین، چربی، قند، مقدار زیادی فسفر، كلسیم است و علاوه بر آنکه موجب افزایش و تصفیه خون شده در تشكیل استخوان و اسكلت بدن نقش دارد. نارنگی را به‌عنوان مسكن اعصاب می‌شناسند از طرفی برای كلیه بیماران مفید است.ازآنجاکه مقدار زیادی منیزیم در این میوه وجود دارد تأثیر آن در سیستم عصبی،فعالیت عضلانی و دستگاه گوارش به اثبات رسیده است.