گردشگران! به «ابیانه» رحم کنید
، ده سالی می‌شود که متولیان شهری و میراثی ابیانه به این نتیجه رسیده‌اند روستای تاریخی ابیانه، به تنهایی از پس حضور سیل گردشگران در روزهای پیک سفر به خصوص نوروز برنمی‌آیند و باید برای این روزها برنامه‌ریزی داشته باشند
«گردشگران، برای دیدن تابلوی "شام آخر" در کلیسای "سانتا ماریا دله گرتزیه" میلان باید از قبل در سایتِ اینترنتیِ بازدید از این تابلو ثبت‌نام کنند تا براساس ظرفیت و مکان قرار گرفتن تابلو به درخواست کننده زمان بازدید اعلام شود».
این کار یعنی احترام به هویت و تاریخ یک کشور و حقوق گردشگران برای برنامه‌ریزی و حضور در بناهای تاریخی، اما در مقابل این اتفاقات ما در مقابل هجوم گردشگران در روستاهای تاریخی مانند "ابیانه" چطور برخورد می‌کنیم؟
به گزارش ایسنا، ده سالی می‌شود که متولیان شهری و میراثی ابیانه به این نتیجه رسیده‌اند روستای تاریخی ابیانه، به تنهایی از پس حضور سیل گردشگران در روزهای پیک سفر به خصوص نوروز برنمی‌آیند و باید برای این روزها برنامه‌ریزی داشته باشند، هر چند در سال‌های نخست بیشتر حرف‌ها از دغدغه و مشکلات حضورگردشگران بود اما بعد از گذشت این سال‌ها دست‌کم می‌توان گفت از پس مدیریتِ بخشی از مشکلات در این روزها برامده‌اند اما هنوز هر سال یکی از مشکلاتِ که نه فقط ابیانه با آن مواجه است بلکه بیشترِ روستاها و بافت‌های تاریخی کوچک در کشور با آن روبرو هستند، نبودنِ امکان کنترلِ حضور گردشگران است.
و این فقط یکی از مشکلات روستاهای تاریخی کوچک در کشور است، اگر از تجمعِ اعتراضی اهالی ابیانه در حدود هشت سال پیش در مقابل سازمان میراث فرهنگی و با این دید که حضور گردشگران در این روستای تاریخی به اداب و رسوم این روستا اسیب وارد می‌کند، بگذریم، می‌توان امروز این ادعا را داشت که این روستای تاریخی دست‌کم به عنوان روستایی کوچک و در مساحتی به طول 900 متر قدری موفق‌تر از گذشته در این زمینه عمل می‌کند .
باید میزان حضور گردشگران در ابیانه را کنترل کرد
احمد نجیبی، مدیر پایگاه میراث فرهنگی ابیانه در این زمینه به ایسنا توضیح می‌دهد.
او موضوعِ اصلی و کنونی روستای ابیانه در نوروز را تعداد گردشگران می‌داند که بیشتر از ظرفیت و گنجایش فضای روستای ابیانه وارد این مکان تاریخی می‌شوند و تاکید می‌کند: این موضوعی است که باید کنترل شود.
وی می‌گوید: در چند سال اخیر روندی آغاز شده که با نظارت سازمان میراث فرهنگی و با محوریت اجرایی دهیاری ابیانه و همکاری نهادهای مختلف شهرستان نظنز و در این زمینه بوده است.
او با بیان این که در طول چهار سال گذشته روندی برای کمتر شدن ترافیک در نقطه‌ی ورودی ابیانه برنامه‌ریزی و اجرائی می‌شود، توضیح می‌دهد: براساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده، ورود اتومبیل‌ها به محدوده‌ی بافت تاریخی از ورودی روستا متوقف شده و اتومبیل‌ها در همان نقطه و در کنار عوارضی روستا پارک می‌شوند و گردشگران با تعدادی مینیبوس واتوبوس به روستا منتقل می‌شوند و بعد از بازدید به نقطه مبدا برگردانده می‌شوند.
مدیر پایگاه میراث فرهنگی ابیانه، مساله‌ی حضور گردشگران را قدری زیربنایی‌تر می‌داند و اظهار می‌کند: این اتفاق مانند زخمی در حال خونریزی است که در کوتاه مدت فقط آن را پانسمان می‌کنیم تا از خونریزی بیشتر جلوگیری کنیم. اما واقعیت این است که هنوز به آن مرحله نرسیده‌ایم که سازوکاری برای کنترل ورود گردشگران به ابیانه داشته باشیم.
نجیبی موفقیت در کنترل ورود اتومبیل‌ها به این روستای تاریخی را کمک بزرگی به سروسامان دادن روستای ابیانه در نوروز می‌داند و می‌گوید: از سوی دیگر برای اقامت در این روستا اقداماتی مانند ایجاد خانه‌مسافر و بوم‌گردی را زیرنظر ستاد نوروزی شهرستان نظنز به سرانجام می‌رسانیم، هر چند هنوز به سازوکاری نرسیده‌ایم تا بتوانیم تعداد افراد وارد شده به روستا را کنترل کنیم.
او تاکید می‌کند: برای به نتیجه رسیدن بهتر، نیاز به یکسری مطالعات بلند مدت و فراهم کردن زیرساخت‌هایی هست، اما هنوز این زیرساخت‌ها وجود ندارند.
در طرح هادی ابیانه سناریوی مسیر گردشگری نیز چیده شده
مدیر پایگاه میراث فرهنگی ابیانه در مورد تهیه طرح جامع حفاظت ابیانه و طرح هادی روستای تاریخی ابیانه که سال‌های گذشته با هدف بهتر شدن روند برنامه‌ریزی در این روستا تدوین شده و قراربوده مسائلی از این دست را برطرف کنند، می‌گوید: در طرح هادی ابیانه به این موضوع اشاره شده، حتی سناریویی برای مسیرهایی که احتمالا گردشگران از آن‌ها باید بازدید کنند نیز تهیه و محاسبه شده است که امکان پذیرش چه تعداد گردشگر را در آنِ واحد در این روستای تاریخی داریم.
نجیبی ادامه می‌دهد: این موضوع به طور کامل در طرح ویژه منظر فرهنگی ابیانه که اکنون در مرحله‌ی تهیه است، محور توجه قرارگرفته و اکنون در فرایند اداری تهیه‌ی طرحِ ویژه هستیم.
به اعتقاد او؛ تحقق پذیری این طرح‌ها نیازمند تامین زیرساخت‌ها و فرهنگ پذیری است، از سوی دیگر در مقیاس خُرد در بافت تاریخی ابیانه باید از نظرِ نوع نگاه‌ها به این دید رسید که سقف تعداد گردشگران و تعریف درستی از گردشگری پایدار به رسمیت شناخته شود و از نظر اجرائی پشتوانه‌های مورد نیاز برای این کار فراهم شود.
علم مدیریت گردشگری در نقطه صفر نیست
او در ادامه با بیان مثالی در مورد کنترل حضور گردشگران در بناهای تاریخی می‌گوید: در کشوری مانند ایتالیا، برای دیدن تابلوی "شام آخر" باید از قبل در سایتِ اینترنتیِ بازدید از این تابلو ثبت‌نام کرد، با این کار بر اساس ظرفیت و مکان قرار گرفتن تابلو به درخواست کننده اعلام می‌شود که در چه روزی می‌تواند از این تابلو بازدید کند، این کار به معنای کنترل حضور گردشگران است.
وی در مورد حضور گردشگران در موزه لوور نیز بیان می‌کند: در این موزه زمانی‌که تعداد بازدیدکنندگان از یک تعداد بیشتر می‌شود، ورودی موزه را به صورت موقت مسدود می‌کنند تا تراکم بازدیدکنندگان داخلی کمتر شود و پس از آن، تعدادی دیگر از گردشگران وارد موزه شوند.
مدیر پایگاه میراث فرهنگی ابیانه تاکید می‌کند: مدتی است که به این سازوکارها در دنیا توجه می‌شود، این طور نیست که بگوئیم ما در نقطه صفر ایستاده‌ایم.
او معتقد است: باید پذیرفت که اجرائی کردن این نمونه طرح‌ها برای کنترل ورود گردشگران به موزه‌ها زمان می‌برد. ابیانه شهر- موزه‌ای ارزشمند است که شایستگی بهترین مدیریت گردشگری را دارد.
گردشگری ابیانه باید به گردشگری پایدار تبدیل شود
وی ادامه می‌دهد: با این وجود نگاهِ موجود در شهرستان نطنز و روستای ابیانه به این سمت می‌رود که گردشگری ابیانه باید به گردشگری پایداری تبدیل شود تا از یک سو آسیب کمتر به این روستا وارد شوند و از سوی دیگر معرفی این روستا بهتر انجام شود.
نجیبی با تاکید بر این‌که با این اقدام باید منطقه پیرامونی و شبکه سکونتگاه‌های وابسته به ابیانه نیز از برخی مشکلاتِ گردشگری مرتفع شوند، ادامه می‌دهد: این نکته مهمی است که ما به گردشگری نگاه نقطه‌ای نداشته باشیم. ابیانه جزیی از یک شبکه است که تمام اجزای آن باید در این فرایند مشارکت داشته باشند.
او وجود برخی آسیب‌ها در نوروز و در روستای ابیانه را جزو مواردی نمی‌داند که بتوان در کوتاه مدت برای آن‌ها اقدام عاجلی انجام داد و می‌گوید: با آموزش‌ها و اقدامات فرهنگی که انجام می‌دهیم، تلاش می‌کنیم تا به تدریج تعداد این اتفاقات را کم کنیم و با فرهنگ سازی در دراز مدت تکرار دوباره‌ی آن‌ها را به صفر برسانیم.
ابیانه نوروز 97 را چطور می‌گذراند؟
مدیر پایگاه میراث فرهنگی ابیانه، در ادامه در مورد اقداماتی که این روستای تاریخی در نوروز 97 برای گردشگران تدارک دیده است، اشاره می‌کند.
او با بیان این‌که روستای تاریخی ابیانه در نوروز دو وجه "منفک" و "با ماهیت مختلف" دارد، می‌گوید: نوروز در ابیانه، میعادگاه اهالی ابیانه است. در این زمان همه‌ی مردم تلاش می‌کنند تا از هر نقطه‌ی کشور در این روستا دور یکدیگر جمع شوند و یک گردهمایی داشته باشند و خویشاوندی خود را جشن بگیرند.
وی انجام این کار را بیشترین وجه مورد نظر از سوی متولیان شهری ابیانه و مسئولان میراث فرهنگی می‌داند که برای ترویج آن تلاش می‌شود.
نجیبی همچنین با اشاره به احیای سنت قدیمی مردم این روستا که در زمان تحویل سال در "امامزاده زیارت" دور یکدیگر جمع می‌شوند، می‌گوید: این سنت از سال گذشته توسط پایگاه میراث فرهنگی ابیانه احیا شده است. رویداد سالیانه‌ی دیگری که مردم ابیانه در طول چند سال گذشته آن را باب کرده‌اند، برگزاری جشنی با موضوعات مختلف مرتبط با میراث ناملموس ابیانه است. جشن امسال مخصوص لباس سنتی آن‌هاست. ستاد مردمی برگزاری جشن فعال است و دکتر الهیاری مدیر کل میراث فرهنگی استان اصفهان، رییس افتخاری ستاد مردمی برگزاری این جشن است.
او به ثبت ملی آئین "مهارت دوخت پوشاک ابیانه" در روزهای گذشته نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: قرار است روز 11 فروردین ماه جشن مخصوص لباس ابیانه در این روستای تاریخی برگزار شده و از لوح ثبتی آن رونمائی شود، همچنین نمایشگاهی از لباس‌های سنتی آن در این روستا افتتاح می‌شود.
در نوروز 97 از کدام بنای تاریخی ابیانه دیدن کنید
مدیر پایگاه میراث فرهنگی ابیانه همچنین در مورد بناهای تاریخی این روستای تاریخی که گردشگران امکان بازدید از آن‌ها را در طول نوروز دارند، توضیح می‌دهد: "مسجد جامع ابیانه"، "امامزاده زیارت"، "موزه مردم‌شناسی ابیانه"، "مسجد پرزله"،"آسیاب دومیلون" و "حمام هرده" فضاهای تاریخی ابیانه برای بازدید هستند.
او می‌افزاید: در بازدید از این بناهای تاریخی فقط هزینه‌ی ورودی در دو بنای تاریخی "مسجد جامع ابیانه" با مبلغ دو هزار تومان و "موزه مردم‌شناسی ابیانه" با مبلغ سه هزار تومان از گردشگران داخلی و خارجی گرفته می‌شود.
نجیبی اما در مورد امکان حضور گردشگران در یک خانه‌ی تاریخی ابیانه که نمونه‌ای از دیگر خانه‌های تاریخی ابیانه باشد، توضیح می‌دهد: خانه‌های خوبی در این روستا مرمت شده‌اند و فضای داخلی آن‌ها به شکل سنتی ابیانه آماده شده است، اما این خانه‌ها متعلق به اهالی روستاست و عموما صاحبان آن‌ها تمایلی به تبدیل خانه‌هایشان به نمایشگاه ندارند.
به گفته‌ی او؛ هزینه‌ی ورودی هر ماشینِ گردشگرِ داخلی به ابیانه نیز 10 هزار تومان و هزینه‌ی ورودی هر گردشگر خارجی به این روستای تاریخی نیز ده هزار تومان در نظر گرفته شده است.