5 نکته مهم که برای درمان سوختگی ناشی از آتش باید بدانید

هر سال در آخرین چهارشنبه سال با شنیدن صدای ترقه و ترکیدن وسایل انفجاری، بند دلم پاره می‌شود. ترکیدن هر ترقه یا ادوات دیگر آتش بازی، یادم می‌آورد چه عوارضی را طی این روز برای افراد و خانواده‌ها به دنبال می‌آورد.

به گزارش جام جم ، متاسفانه عوارض ناشی از سوختگی و انفجار مواد محترقه غیرقابل برگشت است و حتی با اعمال جراحی پلاستیک پیچیده و متعدد، حتی اگر هزینه‌های این جراحی‌ها رایگان باشد نیز تا سال‌ها اختلال عملکرد و بدشکلی عضو را به همراه خواهد داشت.

یک عمر معلولیت نباید فقط با یک رفتار نابخردانه ایجاد شود و چنین نبایدهایی با کمک خانواده‌ها و مسئولین برای پیشگیری از حوادث چهارشنبه سوری ممکن است.

با این تفاسیر، گفت‌وگوی ما را با دکتر بابک نیکومرام، فوق‌تخصص جراحی پلاستیک و دبیر انجمن جراحان پلاستیک و زیبایی و دکتر امیررضا معتبر، متخصص جراحی پلاستیک و ترمیمی حتما بخوانید.

دکتر بابک نیکومرام:

اگر طعم داغ سوختگی را چشیدید...

در صورت بروز سوختگی باید به چند نکته توجه کرد:

ـ اگر آتش‌سوزی و حادثه بزرگی اتفاق بیفتد ضمن حفظ آرامش باید بسرعت به اورژانس و آتش‌نشانی خبر داده و تا رسیدن کمک، فرد را از صدمه بیشتر محفوظ داریم. بیمارستان‌های شهید مطهری، فارابی و دیگر بیمارستان‌های تخصصی از مراکز مربوط به این خصوص هستند.

ـ اگر لباس فرد آسیب دیده آتش گرفته است از دویدن وی خودداری شود تا اکسیژن بیشتری به آتش نرسد و سریعا از رسیدن هوا به آتش با انداختن پتو یا کپسول‌های ضد آتش جلوگیری کنیم .

ـ خواباندن فرد روی زمین و غلتاندن وی نیز می‌تواند باعث خاموشی آتش شود.

ـ خنک کردن موضع با آب 15تا25 درجه نیز به‌مدت 20 دقیقه تا رسیدن نیروهای امدادی کمک‌کننده است.

ـ از کارهایی که نباید کرد استفاده از یخ، کره، آب قند و خمیر دندان و موارد مشابه است.

چهارشنبه‌سوری و قطع عضو

سوختگی، صدمات دست، سر و صورت از جمله چشم‌ها از خطرات احتمالی و عمده چهارشنبه آخر سال است. از دست دادن بینایی نیز شاید رخ بدهد که اطلاع‌رسانی در پیشگیری از این حوادث بسیار مؤثر است. قطع عضو و سوختگی در دست و صورت از جمله عوارض ناشی از انفجار مواد محترقه است. ترومای دست ناشی از انفجار، سوختگی‌های شدید و موارد مشابه سبب شده افراد زیادی در چهارشنبه‌سوری‌های هرسال برای ترمیم به مراکز تخصصی مراجعه کنند.

آیا سوختگی من شدید است؟

سوختگی شدید مشخصات زیر را دارد:

ـ سوختگی عمقی باشد .

ـ پوست خشک و چرمی شکل وذغالی شده یا حاوی مناطق سفید، قهوه‌ای یا سیاه باشد.

ـ قطر سوختگی بیش از هفت تا هشت سانتی‌متر باشد یا دست و پا، نواحی کشاله ران یا باسن یا مفاصل بزرگ را درگیر کرده باشد.

ـ هر نوع سوختگی که در کودکان،نوزادان و سالمندان اتفاق بیفتد باید سریع تحت مراقبت تخصصی قرار بگیرد .

تا رسیدن اورژانس چه کنیم ؟

ـ از صدمه خوردن بیشتر موضع جلوگیری کنیم، یعنی از آتش دور شویم و لباس در تماس را اگر به محل نچسبیده است در آورده یا اگر چسبیده، دور آن‌را قیچی کنیم.

ـ گردنبند، کمربند و دیگر اشیای محدودکننده را از بدن با ملاحظه خارج کنیم .

ـ با بانداژ مرطوب یا پارچه تمیز روی زخم را بپوشانیم.

ـ هیچ‌گاه زخم‌های بزرگ و عمیق را در آب نگذاریم،زیرا باعث کاهش درجه حرارت شدید بدن می‌شود.

ـ درصورت امکان عضو درگیر را بالاتر از قلب جهت کاهش ورم نگه داریم.

پرستار سوختگی‌های سطحی باشیم

می‌توان سوختگی‌های سطحی را که کمتر از هفت تا هشت سانتی‌متر است و فقط شامل درد یا احیاناً تاول هستند، به‌صورت سرپایی با خنک کردن موضع و با نگه‌داشتن زیر شیر آب درمان اولیه کرد.البته با دقت به این‌که درجه آب خیلی سرد نباشد، باید از گذاشتن یخ و سرد کردن زیاد آن اجتناب کرد تا صدمه بیشتر نشود.

بعلاوه اگر انگشتر، حلقه یا النگو یا هر وسیله محدودکننده در محل سوختگی است، باید آن‌ را با ملاحظه و به آرامی در آورد.

تاول‌ را نباید دستکاری کرد و اگر باز شد، آن‌ را با آب شست و می‌توان از پماد آنتی‌بیوتیک دار استفاده کرد .

وقتی سوختگی را کاملا خنک کردیم، می‌توانیم از لوسیون‌های حاوی آلوئه ورا یا مرطوب‌کننده‌های پوستی استفاده کنیم که هم از خشکی پوست محافظت می‌کند و هم باعث کاهش درد می‌شود .

استفاده از گاز استریل و باند روی آن برای پوشش روی زخم مانع تحریک زخم با هوا و محافظت از تاول‌ و کاهش درد می‌شود. در صورت درد می‌توان از بعضی مسکن‌ها مثل بروفن و استامینوفن نیز استفاده کرد.

دکتر امیررضا معتبر:

کاهش داغ سوختگی بر پوست

هنگامی که شخصی دچار سوختگی می‌شود انجام برخی اقدامات تا ارجاع وی به مراکز درمانی از وسعت و شدت سوختگی به‌طور موثری می‌کاهد:

- قطع ارتباط عامل سوختگی

ـ سرد کردن ناحیه با آب سرد

- اگر لباس مصدوم بر اثر سوختگی به بدنش چسبیده، نباید سعی در جدا کردن آن کنید، زیرا باعث صدمه بیشتر می‌شود.

- باید فورا شعله‌های آتش لباس یا موی آتش گرفته مصدوم خاموش شود.

ـ حرکت کردن و دویدن مصدوم،سبب تماس بیشتر شخص با آتش می‌شود.بهترین اقدام، پیچاندن حوله خیس یا پتو دورتادور مصدوم است.

ـ مصدوم باید روی زمین و قسمتی که سوختگی کمتری دارد،قرار داده شود.بعلاوه باید وی را به محیط امن‌تری منتقل کرد.

ـ باید مراقب بود تا شخص مصدوم هنگام انتقال به مراکز درمانی دچار تروما (آسیب) دیگری مثل ترومای گردن نشود.

ـ اگر لباس مصدوم آغشته به بنزین است، باید دور وی و اگر لازم باشد،دور خودمان پتوی خیس بپیچانیم.

ـ از باز بودن راه هوایی و تنفسی مصدوم با عقب دادن سر وی باید مطمئن شویم. اگر لازم باشد باید فرآیند احیا را در مصدوم آغاز کنیم.

ـ باید توجه داشت که اغلب سوختگی‌ها در دست‌ها، سر و صورت و اندام تحتانی نیاز به ارجاع به مراکز درمانی دارد. سوختگی‌هایی که بیش از 10درصد سطح بدن را گرفته است به ویزیت در مراکز سوختگی نیاز دارد.

ـ اگر مصدوم دچار عدم هوشیاری بود باید به پهلو خوابانده شده و در صورت نداشتن تنفس، عملیات احیا برای وی بسرعت صورت بگیرد .

ـ گردنبند، انگشتر، کمربند و هر وسیله‌ای که فلز دارد، باید از مصدوم جدا شود .

ـ ریختن آب روی موضع دچار سوختگی، وسعت و شدت سوختگی را کاهش می‌دهد، اما استفاده از یخ و کیسه یخ توصیه نمی‌شود، چرا که صدمه پوستی را افزایش می‌دهد .

ـ هرگز نباید خودسرانه از روغن و پماد روی سوختگی استفاده کنید.

ـ همچنین نباید تاول‌ها را دستکاری کنید .

ـ قبل از ارجاع بیمار به پزشک از خمیر دندان، عسل و ژل‌ها نباید استفاده شود.