قرص فلوکستین؛ عوارض و میزان مصرف آن
قرص فلوکستین در عین تأثیرگذاری بر روی بیماری ها مانند هر داروی دیگری دارای عوارض جانبی است که دانستن آن پیش از مصرف برای بیماران بهتر است.
وب‌سایت نبض ما: قرص فلوکستین در عین تأثیرگذاری بر روی بیماری ها مانند هر داروی دیگری دارای عوارض جانبی است که دانستن آن پیش از مصرف برای بیماران بهتر است.
فلوکستین یا پروزاک نوعی داروی ضد افسردگی از گروه بازدارنده‌های جذب مجدد سروتونین (SSRI) است که اغلب برای درمان افسردگی، اختلال دوقطبی، و دیگر بیماری‌های روانی استفاده می‌شود.
پروزاک همچنان که در درمان بیماری بسیار موثر عمل می‌کند، اما ممکن است دارای عوارض جانبی هم باشد که شدت آن از خفیف تا مرگ‌آور است.
به علاوه، اگر درمان به وسیله فلوکستین نادرست باشد یا مصرف دارو به درستی قطع نشود، بیمار ممکن است دچار نشانه‌های ترک دارو شود.
فلوکستین برای درمان اختلال دوقطبی
فلوکستین به طور معمول برای درمان بسیاری از اختلال‌های اضطرابی که با اختلال دوقطبی به طور همزمان وجود دارند به کار برده می‌شود.
این اختلال‌ها عبارتند از: اختلال اضطراب فراگیر یا تعمیم‌یافته (GAD)، اختلال اضطراب اجتماعی (SAD)، اختلال پنیک (PD)، و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) است.
در حقیقت، مطالعه‌ای که در سال 2015 در EBioMedicine منتشر شد نشان داد که ریسک ابتلا به اختلال اضطرابی که همزمان با اختلال دوقطبی روی می‌دهد، 7/42 درصد است.
در رابطه با اختلال دوقطبی، فلوکستین فقط وقتی که همزمان با الانزاپین(زیپرکسا) - داروی ضد روان‌پریشی - استفاده شود، تنها داروی ضد افسردگی موثر در درمان این اختلال است.
شواهدی در این خصوص منتشر شده است که نشان می‌داد ترکیب همزمان پروزاک و زیپرکسا، در مقایسه با زیپرکسا به تنهایی، نه تنها نرخ پاسخ را بهبود می‌دهد بلکه ریسک عود بیماری را هم کم می‌کند.
در مورد درمان اختلال افسردگی عمده (MDD) هم، وقتی به طور همزمان از فلوکستین و الانزاپین استفاده شود، نتایج مشابهی به دست می‌آید.
اما نکته‌ی منفی استفاده‌ی همزمان پروزاک و زیپرکسا این است که احتمال ایجاد و بروز عوارض جانبی هم افزایش پیدا می‌کند.
میزان مصرف قرص فلوکستین
در سال 2014، سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) و انستیتو ملی مراقبت و بهداشت بریتانیا (NICE) دستورالعمل جدیدی درباره‌ی استفاده‌ی صحیح از فلوکستین در درمان اختلال دو قطبی بزرگسالان و کودکان 10 تا 17 سال ارائه دادند. طبق این راهنمای جدید:
- دوز مناسب بزرگسالان عبارت از، 20 میلی‌گرم فلوکستین و 5 میلی‌گرم الانزاپین، روزی یک‌بار است.
- دوز مناسب برای کودکان، 10 یا 20 میلی‌گرم پروزاک و 5/2 میلی‌گرم زیپرکسا روزی یک‌بار است. درمان باید ابتدا با دوز 10 میلی‌گرم پروزاک شروع شود و در صورتی که بعد از یک هفته هیچ بهبودی در نشانه‌های بیماری دیده نشد، میزان مصرف را تا 20 میلی‌گرم افزایش داد.
همچنین یک داروی ترکیبی از پروزاک و زیپرکسا با نسبت مشخص و ثابت به نام سیمبیاکس هم وجود دارد که به شکل کپسول است.
این دارو که در سال 2009 برای بزرگسالان و در 2013 برای کودکان تأیید شد، معمولاً از پایین‌ترین دوز تجویز می‌شود و به تدریج دوز آن را افزایش می‌دهند تا زمانی که نشانه‌های افسردگی برطرف شود.
هدف اصلی درمان افسردگی و اختلال دو قطبی، تخفیف نشانه‌ها با کم‌ترین دوز ممکن است تا خطر عوارض جانبی کاهش پیدا کند.
عوارض جانبی قرص فلوکستین
وجود عوارض جانبی با مصرف فلوکستین اتفاق رایجی است. بعضی از این عوارض، خفیف و گذرا هستند و به تدریج که بدنتان با دارو سازگار شد از بین می‌روند.
عوارض جانبی مصرف فلوکستین ممکن است شامل این موارد باشد:
- انقباض‌های شکمی و نفخ
- خواب‌های غیرعادی
- اضطراب
- تغییر در بینایی
- درد قفسه‌ی سینه
- اسهال
- سرگیجه
- کسالت یا خواب‌آلودگی
- خشکی دهان
- اختلال نعوظ
- تکرر ادرار
- ریزش مو
- افزایش تعریق
- کاهش اشتها
- بی‌خوابی
- کاهش میل جنسی
- تهوع و استفراغ
- تشنج
- ضعف و بی‌حالی
اگر هر یک از این مشکلات به طول انجامید یا شدیدتر شد حتماً به پزشک مراجعه کنید.
حساسیت شدید به دارو
ممکن است واکنش به فلوکستین خیلی شدید باشد به طوری که نیاز باشد از اورژانس کمک بگیرید. به خصوص در مواردی که نشانه‌های حساسیت کشنده و واکنش‌های آلرژیک مانند آنافیلاکسی (شوک آلرژیک) وجود دارد به کمک اورژانس نیاز خواهد بود.
پس در صورتی که متوجه بعضی از علائم یا همه‌ی نشانه‌های زیر شدید فوراً با اورژانس تماس بگیرید یا به آن‌ها مراجعه کنید:
- راش پوستی یا کهیر
- تب
- تورم صورت
- تورم زبان یا گلو
- تنفس سخت
- مشکل در بلع
- احساس گیجی و گم کردن جهت‌ها
- تهوع و استفراغ
- ضربان قلب سریع
- ضعف و از حال رفتن
- احساس خطر قریب‌الوقوع
آنافیلاکسی در صورت عدم درمان می‌تواند منجر به شوک، کما، نارسایی تنفسی و قلبی و مرگ شود.
هشدارهایی در مورد استفاده از قرص فلوکستین
مصرف فلوکستین یا دیگر داروهای ضد افسردگی ممکن است در بعضی کودکان، نوجوانان یا جوانان منجر به افکار خودکشی یا اقدام به خودکشی شود.
این اتفاق به خصوص در ماه‌های اول شروع مصرف دارو یا هنگام تغییر دوز دارو رخ می‌دهد. در صورتی که متوجه تغییرات ناگهانی و شدید در خلق، رفتار، افکار و یا احساسات شُدید فوراً با پزشک تماس بگیرید.
یک بررسی در سال 2016، 70 مطالعه را که روی 18526 نفر مصرف‌کننده‌ی داروهای ضدافسردگی انجام شده بود تحلیل کرد و نتیجه‌ی حاصل این بود که مصرف داروهای بازدارنده‌ی جذب مجدد سروتونین (SSRI) در کودکان و نوجوانان، ریسک افکار خودکشی و رفتارهای پرخاشگرانه را دو برابر می‌کند.
نشانه‌های ترک قرص فلوکستین
هرگز بدون مشورت با پزشک و به طور ناگهانی مصرف فلوکستین را قطع نکنید. کاهش مصرف دارو باید طبق تجویز و به صورت تدریجی انجام شود. قطع ناگهانی درمان می‌تواند منجر به ایجاد نشانه‌های ترک شود که معروف به سندروم قطع SSRI است.
علایم ترک دارو بیشتر در خصوص داروهای ضد افسردگی مثل پاکسیل (پاروکستین) یا زولافت (سرترالین) معمول است، اما برای پروزاک هم ممکن است ایجاد شود، به خصوص اگر به مدت طولانی با این دارو تحت درمان باشید. علائم ترک SSRI به ندرت ممکن است خطرناک باشد، اما خیلی آزاردهنده است.
نشانه‌ها معمولاً عبارتند از:
- گیجی
- اضطراب شدید
- خستگی
- سردرد
- کسالت
- تهوع و استفراغ
- تعریق شدید
- سرگیجه
- ضعف و سستی
اگر تصمیم به قطع مصرف فلوکستین دارید حتماً باید به تدریج این کار را انجام دهید، نباید بین هر کاهش دوز کم‌تر از دو تا شش هفته فاصله باشد. پزشک شما باید دستورالعمل خاص و دوز مناسب شما را مشخص کند.