چرا دهان شما آفت می زند؟
آفت دهان یکی از عارضه های شایع دهانی می باشد که برخی از افراد آن را چندین بار تجربه می کنند. درمان قطعی برای این عارضه وجود ندارد. علت آفت دهان نیز به طور قطع مشخص نشده است و ترکیبی از فاکتورهای مختلف ممکن است سبب ظهور آن شود.
آفت های دهانی, زخم های کوچک و سطحی هستند که در دهان ظاهر می شوند. این زخم ها اغلب باعث می شوند صحبت کردن و غذا خوردن ناراحت کننده شود. آفت دهان دو نوع ساده و پیچیده دارد. در این مطلب با علت آفت دهان و توصیه هایی برای پیشگیری از آن آشنا می شویم.
مهمترین عوامل و علت آفت دهان
علت اصلی آفت دهان نامشخص است, با این حال محققان بر این باور هستند که ترکیبی از عوامل مختلف سبب شیوع این بیماری می شوند. محرک های احتمالی که باعث ایجاد آفت دهان شده, به شرح زیر می باشند. این عوامل اغلب سبب ایجاد آفت دهان ساده می شوند.
- آسیب های جزئی وارد شده بر دهان در زمان انجام اقدامات دندانپزشکی, به طور صحیح مسواک نزدن, اتفاقات ناگوار ورزشی و گزش تصادفی حشرات
- خمیر دندان و دهان شویه حاوی سدیم لوریل سولفات
- حساسیت های غذایی به ویژه به شکلات، قهوه، توت فرنگی، تخم مرغ، آجیل، پنیر و غذاهای پرادویه یا اسیدی
- رژیم غذایی فاقد ویتامین B12, روی, آهن, فولات
- یک واکنش آلرژیک ناشی از وجود باکتری های خاص در دهان
- عفونت هلیکو باکتر پیلوری : در این عفونت باکتری سبب بروز زخم در دهان می شود.
- تغییرات هورمونی در دوران قاعدگی
- استرس های روحی- عاطفی
- HIV یا ویروس ایدز که موجب تخریب عملکرد سیستم ایمنی بدن می شود.
- بیماری سلیاک که یک اختلال جدی روده ای است و ناشی از حساسیت به گلوتن (پروتئین موجود در اغلب غلات) می باشد.
- بیماری های التهابی روده مانند بیماری کرون و کولیت اولسراتیو
- بیماری سندرم بهجت که از اختلالات نادر است که باعث التهاب در سراسر بدن از جمله دهان می شود.
- سیستم ایمنی معیوب که به جای حمله به عوامل بیماری زا مانند ویروس ها و باکتری های موجود در دهان به سلول های سالم موجود در دهان حمله می کند.
انواع آفت دهان
آفت، بروز یک نوع زخم در دهان است که به سه دسته کوچک، بزرگ و هرپتی فرم تقسیم می شود، حال بعد از آشنایی با علت آفت دهان، در زیر می توانید با هر یک از انواع آفت آشنا شوید :آفت کوچک
آفت کوچک یا مینیور، شایع ترین نوع آفت است که به شکل زخم کوچک دایره ای یا بیضی شکل در داخل دهان ایجاد می شود که مدت زمان بهبود آن می تواند یک یا دو هفته باشد و بعد از بهبود نیز جای زخم برجای نمی ماند.آفت می تواند داخل گونه، بر روی لثه، روی لب و یا در موارد خیلی نادر در سقف دهان ظاهر شود، زخم ها معمولا به اندازه نوک مداد بوده و گاهی مواقع به شکل خوشه ای هستند به گونه ای که در هر بار می تواند ۴ تا ۶ آفت به طور همزمان به وجود آید.
آفت بزرگ
این نوع آفت نیز همانطور که از اسمش مشخص است، بزرگتر و عمیق تر از آفت کوچک بوده و دارای لبه های منظم می باشد، همچنین بهبود آن بیش از ۶ هفته به طول می انجامد.آفت بزرگ یا ماژور، می تواند جای زخم بلند مدتی را برجای بگذارد و در مقایسه با آفت کوچک، شدیدتر می باشد، ضمن اینکه زمان بهبود آن نیز طولانی تر است. به طور کلی هر نوع آفت دهان در صورتی که بیشتر از ۳ هفته باقی بماند، باید به وسیله دندانپزشک معاینه گردد. این نوع آفت ها اغلب در نزدیک لوزه ها پدید می آیند و موجب درد زیاد به هنگام بلع می شود.
آفت هرپتی فرم
این نوع آفت نیز اندازه ای به بزرگی نوک سوزن دارد و در بزرگسالان به شکل گروه های ۱۰ تا ۱۰۰ تایی دیده می شود. همچنین این نوع آفت لبه های نامنظمی داشته و بدون برجای ماندن جای زخم بعد از یک تا دو هفته بهبود پیدا می کند.توصیه هایی برای پیشگیری از آفت دهان
اگرچه هیچ روش قطعی برای درمان آفت دهان وجود ندارد و در اغلب موارد ممکن است این آفت ها دوباره عود کنند, با این حال توصیه های زیر ممکن است بتوانند تعداد دفعات آفت دهان را کاهش دهند. برخی از این توصیه ها به شرح زیر است.- از مصرف غذاهایی که باعث تحریک دهان می شود مانند مرکبات، سبزیجات اسیدی و غذاهای ادویه دار اجتناب کنید.
- از جویدن و ملتهب کردن لثه اجتناب کنید.
- پس از هر وعده غذایی با مسواک نرم, دندان های خود را مسواک کرده و روزانه از نخ دندان استفاده کنید تا دهان عاری از غذاهایی باشد که سبب ایجاد زخم های دهانی می شوند.
- از مصرف خمیر دندان و دهان شویه حاوی سدیم لوریل سولفات اجتناب کنید.
- کاهش استرس
قبل از انجام اقدامات دندانپزشکی, در صورت داشتن هر یک از علائم زیر, به دندانپزشک اطلاع دهید.
- زخم های بزرگ غیر طبیعی
- زخم های در حال گسترش
- زخم هایی که ۳ هفته یا بیشتر از زمان ایجاد آن ها می گذرد.
- درد غیر قابل تحمل با وجود داشتن پرهیزهای غذایی و مصرف بیش از حد داروهای مسکن
- نوشیدن به سختی مایعات
- ظهور آفت دهان با تب بالا
راه حل هایی برای بهبود آفت دهان
در اغلب موارد آفت دهان نیازی به درمان ندارد، اما به هنگام مواجهه مکرر با این عارضه و یا به علت عدم تحمل درد شدید، می توان درمان های موثری به منظور تسریع در بهبود آن و یا کاهش درد توصیه کرد، در زیر با متداول ترین راه های درمان در این زمینه آشنا می شوید :- شست و شوی دهان با دهانشویه آب نمک و جوش شیرین
- گذاشتن شیر منیزیم بر روی آفت دهان
- قرار دادن خمیر جوش شیرین بر روی آفت
- استفاده از داروی بی حسی موضعی همچون اوراژل و یا انبسول
- قرار دادن یخ بر روی زخم
- استفاده از دهان شویه حاوی استروئید برای کاهش درد و تورم
- استفاده از خمیر های موضعی
- گذاشتن چای کیسه ای مرطوب بر روی آفت
- مصرف مکمل های تغذیه ای همچون فولیک اسید، ویتامین های B12 ، B6 و روی
- استفاده از درمان های خانگی همچون چای بابونه، اکیناسه (سرخارگل)، شیرین بیان و صمغ مرمکی