نحوه و مقدار مصرف “بیزاکودیل”

رده درمانی:ملین .
اشکال دارویی:قرص، شیاف کودکان و بزرگسالان

بیزاکودیل چیست؟

بیزاکودیل (Bisacodyl) با نام تجاری دولکولاکس (Dulcolax) یک ملین است که باعث تحریک حرکات روده می شود.
بیزاکودیل برای درمان یبوست و یا برای خالی کردن روده (تخلیه رکتوم و کولون ) قبل از عمل جراحی یا کولونوسکوپی ، اشعه ایکس و دیگر روش های پزشکی روده استفاده می شود .

مکانیسم اثربیزاکودیل

این دارو احتمالا با اثر مستقیم بر روی عضلات صاف روده باعث افزایش حرکات پریستالتیک روده می شود.

فارماکوکینتیک بیزاکودیل
اثر این دارو پس از 8-6 ساعت شروع می گردد.


بیزاکودیل چه عوارضی دارد؟

موارد منع مصرف بیزاکودیل
بیساکودیل در صورت وجود آپاندیسیت یا نشانه های آن یا خونریزی مقعد و نیز در انسداد روده با علت نامشخص نباید مصرف شود. این دارو در صورت کولوستومی یا ایلیوستومی نباید مصرف شود.

مقدار و نحوه مصرف:

قرص :
کودکان بین 3 تا 13 سال :روزانه تا10 میلی گرم
افراد بالای 12 سال :روزانه 5 تا 15 میلی گرم
بالغین تا 20 میلی گرم روزانه قابل مصرف است .

شیاف :
کودکان زیر 2 سال :نصف شیاف 5 میلی گرمی در صورتی که پزشک تجویز کرده باشد .
کودکان 2 تا 11 سال :روزانه 1 تا 2 شیاف 5 میلی گرمی
بالغین روزانه 1 شیاف تا 10 میلی گرمی

استفاده از شیاف بیزاکودیل در کودکان
در صورت وجود مدفوع سفت در شکم کودک، نرم کردن مدفوع با تنفیه داروهای تجویز شده توسط پزشک (پارافین، لاکتولوز،…) به طور موقت مشکل حاد کودک را رفع می کند. مصرف میوه ها و سبزیجات به مقدار کافی و مداوم (به ویژه میوه هایی نظیر آلو، انجیر، انگور، توت، کیوی، گلابی و خشکبارهای مشتق شده از آنها، سالاد و …) از بازگشت یبوست پیشگیری می کنند. مصرف بیش از حد موز و شیر گاو در کودکان می تواند باعث تشدید یبوست شود. کودک مبتلا به یبوست باید روزانه بعد از صبحانه و شام به مدت 10 دقیقه در توالت بنشیند که این کار به تدریج منجر به بروز خودبخودی عمل دفع در آن زمان می شود. توالت های ایرانی در کودکان مبتلا به یبوست مفیدتر از توالت های فرنگی است. داروهای مختلفی ممکن است توسط پزشک برای درمان یبوست تجویز شوند که برخی از آنها عبارتند از:پودر اتیلن گلیکول (پیدرولاکس)، شربت لاکتوز، هیدروکسید منیزیم ، ترکیبات مشتق شده از انجیر، شربت پارافین و روغن کرچک (مصرف این دو دارو در سن زیر یکسال و به مدت طولانی ممنوع است). در حال حاضر داروهای انتخابی برای درمان یبوست کودکان، پودر پیدرولاکس است. مقدار مصرف این دارو براساس وزن کودک توسط پزشک تعیین می شود. یک بسته پودر 70 گرمی باید در یک لیتر آب یا آب میوه حل می شود. البته همه یک بسته دارو لازم نیست که یکباره حل شده و آماده شود، بلکه هر بار می توان مقدار تجویز شده را در حجم مناسب آب یا آب میوه حل کرد و به کودک خورانید. مصرف طولانی مدت این دارو عارضه ای به همراه ندارد و در چند ماه اول عمر نیز می توان مصرف کرد. مصرف برخی داروها در درمان یبوست نظیر ترکیبات سنا (سناگل و …)، قرص و شیاف بیزاکودیل باید با احتیاط و حتماً با نظر پزشک متخصص کودکان باشد وگرنه می توانند عوارض جدی به دنبال داشته باشند. ضمناً پس از قطع مصرف طولانی مدت این نوع داروها، احتمال عود یبوست شدید به دلیل ایجاد وابستگی به آنها زیاد است. استفاده طولانی مدت و خودسرانه شیاف ها برای درمان یبوست به دلیل تحریک مقعد و ایجاد شقاق و التهاب موضعی توصیه نمی شود. رعایت محدودیت های سنی در دارو درمانی یبوست مهم است. به عنوان مثال مصرف قرص یا شیاف بیزاکودیل، حداقل تا دو سالگی و مصرف پارافین یا روغن کرچک در کودکان زیر یکسال توصیه نمی شود.

ملاحظات پرستاری:

پیگیری آزمایشگاهی:

ـ خون و الکترولیت های ادراری در صورتی که مریض دارو را مصرف کرده باشد.
ـ نسبت I&O یا دفع مایعات را ارزیابی کنید.

مصرف در دوران بارداری و شیردهی

FDA رده بندی بارداری :گروه B

انتظار نمی رود که آیا این دارو برای جنین شما مضر باشد٬ اما اگر شما باردار هستید یا قصد بچه دار شدن پزشک خود را در رابطه با مصرف این دارو در جریان بگذارید.
هنوز معلوم نیست که این دارو میتواند به شیر مادر عبور کند و یا میتواند به کودک شما آسیب برساند٬ در هر صورت قبل از مصرف این دارو در دوران شیردهی با پزشک خود مشورت کنید .

عوارض جانبی
از عوارض احتمالی این دارو می توان به آروغ زدن ، کرامپ، اسهال، تهوع و تحریک پوستی در اطراف مقعد اشاره نمود.

تداخل های دارویی
مصرف بیش از حد این دارو باعث دفع املاح پتاسیم شده و اثر داروهای مدر در کاهش غلظت سرمی پتاسیم را کاهش می دهد.
مصرف همزمان داروهای ضد اسید و شیر با قرص های بیزاکودیل ممکن است باعث حل شدن سریع روکش قرص ها و در نتیجه بروز تحریک معده یا دوازدهه شود.

هشدارها:

قرص :
1 تا 2 ساعت قبل از مصرف قرص بیزاکودیل از مصرف شیر ، آنتاسیدها و آنتاگونیست های گیرنده H2 اجتناب کنید.
قرص را هنگام درد شکمی ، تهوع و استفراغ استفاده نکنید.
برای اثر سریع تر ، قرص بیزاکودیل را با معده خالی مصرف کنید .
این قرص بلعیدنی می باشد از جویدن آن خودداری کنید .

شیاف :
خون ریزی از مقعد یا نارسائی در حرکات روده بعد از مصرف شیاف بیزاکودیل نشان دهنده حالت جدی و خطرناکی است بنابراین با مشاهده چنین علائمی مصرف دارو بایستی قطع شود .

آموزش به بیمار و خانواده:

ـ قرص را به طور کامل ببلعید، از جویدن آن امتناع کنید.
ـ به علت از دست رفتن تون روده ای، از مصرف طولانی مدت دارو خودداری کنید.
ـ حرکات طبیعی روده معمولاً در طول روز دیده نمی شوند، در صورت وجود درد شکمی، تهوع، استفراغ دارو را مصرف نکنید.
ـ در صورتی که علائم یبوست برطرف نشد و یا نشانه های عدم تعادل الکترولیت ها مثل کرامپ عضلانی، درد، ضعف و گیجی ایجاد شد، پزشک را مطلع کنید.

توصیه های دارویی بیزاکودیل
1. از جویدن یا خرد کردن قرص های بیساکودیل یا از مصرف آن با داروهای ضد اسید خودداری گردد.
2. در صورت وجود آپاندیسیت و تا دو ساعت بعد از مصرف سایر داروها از مصرف این داروها خودداری گردد.
3. مصرف طولانی مدت این دارو ممکن است سبب وابسته شدن کار روده به آن گردد.
4. احتمال بروز بثورات جلدی و کرامپ به خصوص در صورت مصرف با معده خالی وجود دارد.

تاثیر بیزاکودیل در لاغری

ملین ها به دو دسته گیاهی و شیمیایی تقسیم می شوند. از ملین های گیاهی معروف می توان به آلوبخارا، روغن زیتون ، روغن کرچک و اسفرزه اشاره کرد. نمونه ای از ملین های شیمیایی نیز داروی بیزاکودیل است. ملین ها روده را پاک کرده و به تخلیه مواد داخل آن کمک می کنند. گفته می شود استفاده از ملین ها سبب بهتر شدن رنگ پوست و شادابی موها می شود.
گرچه ملین ها در کاهش وزن موثرند اما فراموش نکنید که آنها نه تنها سموم و کالری را دفع می کنند بلکه آب و املاح مورد نیاز بدن را هم دفع می کنند و استفاده سرخود از آنها می تواند موجب بروز کم آبی در بدن شود. از سوی دیگر در صورت مصرف طولانی مدت از ملین ها، بدن به آنها عادت می کند و در نتیجه هر بار باید دوز آنها را بالا برد. از طرفی، این مواد برای کسانی که ناراحتی های رود ه ای یا سرطان دارند مناسب نیست.

عوارض استفاده از ملین برای لاغری

از دست دادن آب

برای دفع ضایعات بدن، روزی 2 بار قرص ملین مصرف می شود. ملین ها سموم را از بدن دفع می کند و با تاثیر بر روده ها گاز معده را تخلیه می کند. اما پزشکان سراسر دنیا معتقدند که این راه برای کاهش وزن خیلی موثر نیست. مصرف ملین ها برای مدت طولانی در متابولیزم کلی و روند هضم اختلال ایجاد می کند و باعث دفع آب زیاد از بدن می شود. در این شرایط انرژی بدن نیز کاهش می یابد. با دفع زیاد مایعات احتمال مرگ ناگهانی و آسیب دیدن اعضای حساس و مهم بدن و از کارافتادگی کبد نیز وجود دارد.

تاثیر کوتاه مدت و درازمدت ملین ها:

ملین ها می تواند تاثیرات کوتاه مدت و درازمدت بگذارد. این تاثیر از یک فرد به فرد دیگر و بر حسب شیوه زندگی و میزان تغذیه متفاوت است. عوارض کوتاه مدت مصرف ملین ها شامل حالت تهوع ، استفراغ و اسهال است. درد شکم در زنان نیز به علت مصرف ملین است بنابراین برای پیش گیری از وخیم تر شدن علایم قاعدگی، از مصرف آن ها صرف نظر کنید. علایم شایع و درازمدت مصرف ملین ها نیز شامل اختلال در کار روده ها و کبد است. علاوه بر آن به علت کاهش میزان آب بدن، فرد دچار کک و مک، جوش و چروک می شود. همچنین به علت دفع الکترولیت های بدن روی پیام رسانی عصبی در بدن تاثیر منفی می گذارد.

جایگزین های طبیعی:

1 - آب:برای کاهش سریع وزن به میزان نیاز آب مصرف کنید. آب سرعت هضم را افزایش می دهد.

2 - آلو بخارا :منبع غنی ویتامین A و پتاسیم است. درمان عالی رفع یبوست است زیرا روند هضم را تنظیم می کند. آلو را ناشتا مصرف کنید تا مانع یبوست شود.

3 - آب نارگیل :در رفع یبوست موثر است.

4 - گیاهان بنشنی:این گیاهان غنی از فیبر را می توان به طور روزانه در وعده صبحانه مصرف کرد.

5 - چغندر قرمز و کلم برگ:به سالاد چغندر و کلم برگ و کرفس اضافه کنید زیرا برای تنظیم روند هضم مفید است. مصرف روزانه آب هر یک از این گیاهان در کاهش وزن نیز موثر است.

* ملین های گیاهی مانند ملین های شیمیایی می تواند برای سلامت مضر باشد.

بایدهای مصرف ملین:

* در صورت رعایت برنامه غذایی متعادل می توان برای کاهش وزن به مدت کوتاه (کمتر از 5 روز) از ملین استفاده کرد.

* ملین ها را تنها برای رفع یبوست و با تجویز پزشک می توان مصرف کرد.

* خواب و استراحت کافی برای حفظ انرژی بدن لازم است.

* در زمان مصرف ملین بدن را گرم نگه دارید تا جریان خون باعث تاثیرگذاری ملین در تمام بدن شود.


دستور مصرف بیزاکودیل

نبایدهای مصرف ملین:

1 - مصرف منظم آن می تواند اعتیادآور باشد.

2 - مصرف ملین برای زنان باردار و افرادی که تخمدان های پلی کیستیک دارند، ممنوع است.

3 - مصرف ملین برای کودکان اکیدا ممنوع است. زیرا می تواند باعث حرکت بیش از حد روده و مرگ ناگهانی شود.

4 - هرگز نباید ملین ها را با داروهای دیگر مخلوط کرد.

5 - مصرف ملین برای کاهش وزن به هیچ وجه توصیه نمی شود.

دارو های هم گروه بیزاکودیل

• Plantago ovata Foesk
• Castor Oil
• Docusates
• Polyethylene Glycol
• Sorbitol
• Glycerin
• Liquid Paraffin
• Magnesium Hydroxide
• Cassia Angustifolia
• Magnesium