آمپول هپارین برای چیست؟؛ مدت اثر و نحوه تزریق

 

معرفی داروی هپارین
نام علمی(ژنریک)	هپارین Heparin
نام تجاری	نوکساپارین، سلکسان یا کلکزان
نوع	ضد انعقاد خون
اشکال	تزریقی
کاربرد	ضد انعقاد خون- جلوگیری از بیماری‌های مرتبط با تشکیل لخته خون
مورد استفاده	درمان بیماری‌های خونی، قلبی و ریوی
گروه سنی	بزرگسالان
دسترسی	با نسخه
تداخل دارویی	سایر داروهای ضد انعقاد یا ضد پلاکتی
عوارض مصرف	تورم، تنگی نفس، سردرد شدید

 

هپارین چیست؟

هپارین( به انگلیسی Heparin)  یک داروی ضد انعقاد خون است که از لخته شدن خون جلوگیری می‌کند.داروی هپارین برای درمان بیماری‌های خونی، قلبی و ریوی و جلوگیری از لخته شدن‌خون در طول جراحی عمل قلب باز، جراحی بای پس، دیالیز کلیه و انتقال خون استفاده می‌شود. 

نحوه ای عملکرد این دارو به این صورت است که با با عملکرد بهتر ماده طبیعی در بدن (پروتئین ضد لخته شدن خون) به جریان روان خون کمک می‌کند.

داروی هپارین به صورت آمپول هپارین سدیم با تزریق زیر پوستی و وریدی و ژل موضعی هپارین موجود است.

هشدار مصرف هپارین

• هپارین در بارداری در گروه B قرار دارد. مطالعات بر روی حیوانات باردار نشانگر این بود که دارو خطری بر روی جنین ندارد، اما مطالعات کافی روی زنان باردار برای میزان خطر روی جنین در سه ماهه اول بارداری انجام نشده است.

• اگر جراحی یا درمان دندانپزشکی در پیش دارید، پزشک یا دندانپزشک را در جریان مصرف آمپول هپارین قرار دهید.

• در بیمارانی که هپارین مصرف می‌کنند، از تزریق عضلانی سایر داروها، به دلیل احتمال بروز هماتوم و خونریزی در اطراف محل تزریق، خودداری شود.

• تزریق آمپول هپارین ممکن است باعث سرگیجه شود.بنابراین قبل از رانندگی و کار با ماشین آلات از هوشیاری خود مطمئن شوید.

• داروی هپارین ممکن است موجب تغییر در نتایج برخی تست‌های آزمایشگاهی (مانند آزمایشات عملکرد کبد و زمان پروترومبین) شود لذا پزشک معالج را در جریان مصرف این دارو قرار دهید.

• برای کاهش خطر بریدگی، کبودی یا آسیب‌دیدگی، با احتیاط از وسایل تیز مانند تیغ و ناخن‌گیر استفاده کنید و از فعالیت‌هایی مانند ورزش‌های رزمی اجتناب کنید.

• آمپول هپارین ممکن است باعث خون‌ریزی معده شود.

• مصرف الکل هنگام درمان با آمپول هپارین خطر خونریزی معده را افزایش می‌دهد بنابراین در زمان مصرف این دارو الکل مصرف نکنید.

• این دارو حاوی سدیم است. اگر رژیم غذایی دارید یا شرایطی که نمک باعث بدتر شدن آن می‌شود (مانند نارسایی احتقانی قلب)، قبل از تزریق این دارو با پزشک مشورت کنید.

• سالمندان مخصوصا بانوان بالای ۶۰ سال نیز ممکن است به عوارضی مثل خونریزی حساسیت بیشتری نشان دهند.

4 نکته درباره نحوه استفاده از هپارین

1. قبل از شروع درمان با آمپول هپارین، بروشور دارویی داخل بسته را به دقت مطالعه کنید تا اطلاعات جامعی را راجع به دارو به دست آورده و از عوارض جانبی احتمالی آن مطلع شوید. 

2. دوز و مقدار آمپول هپارین از فردی به فرد دیگر متفاوت است. لذا دارو را دقیقاً همانطور که پزشک برایتان تجویز کرده است، استفاده نموده و از کم یا زیاد کردن خودسرانه مقدار و مدت زمان مصرف اجتناب نمایید.

3. داروی هپارین را به طور منظم مصرف کنید.

4.  داروی هپارین، معمولاً توسط پرستار یا پزشک به صورت تزریق وریدی یا زیرپوستی برایتان تزریق می‌شود. این دارو را نباید به عضله تزریق کرد.

نحوه تزریق آمپول هپارین سدیم

آمپول هپارین به صورت وریدی یا زیر پوستی تزریق می‌شود و از تزریق آن به داخل عضله خودداری کنید. آمپول هپارین در دوزهای متنوعی تولید می‌شود. قبل از تزریق آمپول دوز تجویزی و دوز روی بطری آمپول را با هم تطبیق بدهید.

۴ ناحیه اصلی وجود دارد که می‌توان هپارین را تزریق کرد:

• ناحیه شکم (به جز یک دایره ۵ سانتی در اطراف ناف)
• قسمت نرم کمر (نه در نزدیکی ستون فقرات)
• قسمت بالا و بیرونی ران (نه ران داخلی یا هر جایی نزدیک به زانو)
• قسمت پشت و بیرونی بازو

هپارین نباید به عضله، ناحیه نزدیک به استخوان، رگ، صورت یا پوست سر، ناف یا دست یا پا تزریق شود. فقط باید به شکم، ران بیرونی، باسن یا بازوی فوقانی بیرونی تزریق شود. برای تزریق زیر پوستی معمولا سوزن سرنگ با زاویه ۴۵ درجه قرار می‌گیرد.

نحوه تزریق آمپول هپارین به شکم یا کمر

معمولا این روش راحتتر است. برای تزریق هپارین به شکم یا قسمت نرم کمر، ابتدا دست‌هایتان را با صابون ضدعفونی کنید و محل تزریق را الکل بزنید. سپس یک لایه کوچکی از پوست را چین بدهید و با دستی که سرنگ ندارد نگه دارید. کل سوزن را مستقیما به سمت پوست خود با یک حرکت صاف و سریع در زاویه ۹۰ درجه با پوست فشار دهید. اگر لاغر هستید ممکن است بهتر باشد سوزن را در زاویه ۴۵ درجه قرار دهید.

هنگام تزریق حتما چین پوست را نگه دارید. این کار به شما کمک می‌کند تا دارو را به عضله تزریق نکنید. با انگشت شست خود به آرامی پیستون سرنگ را به داخل فشار دهید تا تمام دارو تزریق شود. وقتی سرنگ خالی شد آن را از پوست خود بیرون بیاورید و در یک ظرف تمیز دور بریزید.

چین پوست را رها کنید. اگر کمی خونریزی کردید با انگشت یک پنبه یا یک تکه گاز روی ناحیه تزریقی قرار دهید و برای جلوگیری از کبودی بعد از تزریق آمپول هپارین ناحیه را مالش ندهید.

نحوه تزریق آمپول هپارین سدیم به ران

برای تزریق هپارین به ران، دست‌های خود را با صابون و آب یا ضدعفونی کننده دست برپایه الکل به خوبی تمیز کنید. هر لباسی که محل تزریق را پوشش می‌دهد تا کنید.

روی صندلی یا زمین بنشینید و پاهایتان را آرام کنید. با دستی که سوزن را نگه نمی‌دارد یک قسمت از پوست روی ران خارجی را انتخاب کنید و به سمت بیرون چین بدهید و نگه دارید. سرنگ را مانند یک قلم یا دارت در زاویه ۹۰ درجه یا ۴۵ درجه برای افراد لاغر در پوست وارد کنید. بعد از اتمام تزریق در پوست، روی محل تزریق را با پنبه یا گاز بپوشانید.

نحوه تزریق آمپول هپارین به بازو

تزریق هپارین به بازو می‌تواند کمی مشکل باشد. اگر پوست شل روی بازوها ندارید برای جلوگیری از تزریق عضلانی بهتر است محل تزریق دیگری مانند شکم، باسن یا ران خود را انتخاب کنید یا از شخص دیگری بخواهید که ناحیه‌ای از پوست چسبیده به بازو را نگه دارد و تزریق شما را انجام دهد.

برای تزریق آمپول هپارین سدیم به بازو، دست‌ها و محل تزریق را ضدعفونی کنید.

روی زمین بنشینید و زانوی خود را خم کنید. اجازه دهید پشت بازو روی زانو قرار بگیرد و یک ناحیه از پوست را به سمت بیرون بکشید و نگه دارید.

کل سوزن را مستقیما به سمت پوست خود با یک حرکت صاف سریع در زاویه ۹۰درجه فشار دهید. اگر لاغر هستید ممکن است بهتر باشد سوزن را در زاویه ۴۵ درجه قرار دهید. هنگام تزریق حتما چین پوست را نگه دارید و وقتی سرنگ خالی شد آن را از پوست خود بیرون بیاورید و در یک ظرف تمیز دور بریزید.

نحوه نگهداری و دور ریختن این دارو را آموزش ببینید یا از دکتر داروخانه بپرسید. این دارو را به صورت منظم مصرف کنید و هر روز سر ساعت مقرری آن را تزریق کنید. ممکن است پزشک شما داروی ضدلخته خون به صورت قرص (مانند وارفارین)‌ تجویز کند. این دارو و داروهای جدید را دقیقا بر اساس تجویز پزشک مصرف کنید.

بهترین زمان تزریق آمپول هپارین 

دوز معمول تزریق هپارین در بزرگسالان ۵۰۰۰ واحد تزریق شده زیر پوست ۲ ساعت قبل از عمل است و پس از آن آمپول هپارین سدیم ۵۰۰۰ هر ۸ تا ۱۲ ساعت برای ۷ تا ۱۰ روز یا تا زمانی که شما به طور کامل قادر به حرکت باشید، تجویز می‌شود.

عوارض هپارین چیست؟

• تورم

• تنگی نفس

• تب غیرعادی

• سردرد شدید

• درد قفسه سینه

• سرفه غیرعادی

• تغییرات بینایی

• سرگیجه غیرطبیعی

• درد مفاصل یا درد پشت

• تغییرات عصبی (تب، گیجی)

• درد یا قرمزی در محل تزریق

• تهوع یا عوارض گوارشی مداوم

• خونریزی یا کبودی (مانند خونریزی لثه، خونریزی بینی، خون در ادرار یا مدفوع)

منع مصرف هپارین

• بارداری

• شیردهی

• سابقه آسم

• فشار خون بالا

• مشکلات کبدی

• مشکلات کلیوی

• سوراخ شدگی نخاع

• خونریزی یا سکته مغزی

• خونریزی شدید و غیرقابل کنترل در بدن

• خونریزی شدید و غیرقابل کنترل در بدن

• حساسیت به این دارو یا دیگر داروها و مواد

• بی حسی منطقه‌ای یا انسداد اعصاب ناحیه کمر

• صدمات شدید (به ویژه به دستگاه عصبی مرکزی)

• اختلالات خونی (مانند هموفیلی، کمی پلاکت خون)

• چنانچه سیگار می‌کشید تا به تازگی سیگار را ترک کرده‌اید

• زخم یا سایر ضایعات فعال گوارشی، تنفسی، ادراری (مانند زخم معده)

• جراحی عمده یا زخم‌هایی که سبب به وجود آمدن سطوح باز و وسیع می‌شوند

• مشکلات قلبی (مانند اندوکاردیت باکتریال، پریکاردیت یا نشت مایع به پریکارد)

• جراحی های اخیر (مانند جراحی‌های اخیر اعصاب یا چشم یا در مواردی که نیاز به عمل جراحی اعصاب یا چشم وجود دارد)

تداخل دارویی هپارین

تداخل دارویی هپارین ممکن است عملکرد داروها را تغییر دهید یا سلامتی شما را به خطر بیندازد.بنابراین قبل از مصرف لیست تمام داروهایی که مصرف می کنید در اختیار پزشک بگذارید.از جمله داروهایی که با داروی هپارین تداخل دارند، عبارتند از:

• تلاوانسین

• اوریتاوانسین

• میفپریستون

• سایر داروهای ضد انعقاد یا ضد پلاکتی (مانند آسپرین، کلوپیدوگرل، وارفارین)

• داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID) یا سالیسیلات‌ها یا داروهای حاوی آنها از جمله محصولات ضد درد یا تب (مانند استامینوفن)

جدول تداخل دارویی هپارین

آلیوم اس	اپتیفیباتاید	اسپیرونولاکتون
پرازوسین	پروتامین سولفات	تاناستوم
میلرینون	نوراگل	رتپلاز
جینکوبیلوبا	نتونال	کورکوما
داساتینیب	تلاوانسین	آنتی ترومبین آلفا
سفاماندول	دالتپارین	تینزاپارین
کیتوسان	ایبریتومومب	تیوکستان
ایپیلی موماب	ادوکسابان	پروترومبین
استروپیپات	سفپودوکسیم	سفدیتورن پیوکسیل
تیروفیبان	کینین	پالیفرمین

علائم اوردوز آمپول هپارین

علائم اوردوز می‌تواند شامل کبودی و خونریزی غیر طبیعی مانند خونریزی دماغ، خون در ادرار و مدفوع سیاه باشد که نیازمند خدمات فوریت‌های پزشکی است. اگر علائم اوردوز این دارو مانند از هوش رفتن و مشکلات تنفسی را مشاهده کردید، در سریع‌ترین زمان به اورژانس مراجعه کنید. این دارو برای وضعیت فعلی شما تجویز شده است و در موارد دیگری از آن بدون اجازه دکتر استفاده نکنید.

 

شرایط نگهداری از دارو هپارین

 در اکثر مواقع داروی هپارین در بیمارستان تزریق می‌شود و افراد متخصص از شرایط نگهداری صحیح آن مطلع هستند.

 

پرسش های متداول

تفاوت هپارین و انوکساپارین چیست؟

 انوکساپارین شبیه هپارین است. وزن مولکولی انوکساپارین از وزن مولکولی هپارین کمتر است و به همین دلیل ایمنی بیشتری نسبت به هپارین دارد

تفاوت هپارین و وارفارین چیست؟

هپارین واکنش‌های لخته‌شدن خون ناشی از فعالیت ترومبین و فیبرین را مهار می‌کند. قرص وارفارین به عنوان یک ضد ویتامین K عمل می‌کند. در واقع وارفارین یک آنتاگونیست ویتامین K است که برای جلوگیری از تولید ویتامین K توسط ویتامین K اپوکسید ردوکتاز عمل می کند.

مدت اثر هپارین چند ساعت است؟

---

سخن آخر

در این مقاله اطلاعاتی از امپول هپارین برای چیست؟ را در اختیار شما قرار دادیم. اگر شما درباره این دارو سوالی دارید در قسمت نظرات سؤال خود را مطرح کنید و یا تجربه خود را از مصرف این دارو با مخاطبان سایت اصفهان امروز به اشتراک بگذارید