آماده‌باش کامل بیمارستان‌های اصفهان برای مقابله با سونامی آنفلوآنزا؛ از کمین ویروس H3N2 تا پروتکل‌های حیاتی مراقبت در منزل

سایه سنگین ویروس‌های فصلی بار دیگر بر سر سیستم بهداشت و درمان استان گسترده شده است. با تغییر ناگهانی شرایط جوی و افزایش معنی‌دار مراجعات تنفسی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان زنگ خطر را به صدا درآورد و با تشکیل جلسه اضطراری مدیریت بحران، آرایش دفاعی جدیدی را برای مقابله با شیوع گسترده آنفلوآنزا، به‌ویژه سویه سرکش H3N2، اتخاذ کرد. دکتر شیرانی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، در حالی خبر از آماده‌باش صددرصدی بیمارستان‌های دولتی و خصوصی می‌دهد که نگرانی‌ها از درگیری هم‌زمان کودکان و سالمندان بالا گرفته است. این وضعیت اضطراری تنها به تجهیز تخت‌های بیمارستانی محدود نشده و دستورالعمل‌های سخت‌گیرانه‌ای برای تفکیک اورژانس‌ها و قرنطینه خانگی صادر شده است؛ نبردی که پیروزی در آن بیش از هر چیز به آگاهی عمومی و رعایت دقیق پروتکل‌های بهداشتی توسط شهروندان وابسته است.

 

تصمیمات ویژه در اتاق مدیریت بحران؛ اصفهان در برابر آنفلوآنزا گارد گرفت

رئیس دانشگاه علوم پزشکی اصفهان امروز در نشست ویژه ستاد مدیریت بحران دانشگاه، نقشه راه مقابله با موج جدید بیماری‌های تنفسی را ترسیم کرد. دکتر شیرانی با تاکید بر اینکه غافلگیری در برابر ویروس پذیرفتنی نیست، اظهار داشت: «اولویت نخست و خط مقدم ما در گذر از این بحران، آموزش عمومی و ارتقای سطح سواد سلامت جامعه است. اگر مردم بدانند چگونه پیشگیری کنند، بار مراجعات بیمارستانی شکسته خواهد شد.»

وی با بیان اینکه تمامی مراکز درمانی استان، اعم از دولتی، خصوصی و خیریه در حالت آماده‌باش کامل  قرار گرفته‌اند، افزود:

«کادر درمان نه تنها از نظر تجهیزات، بلکه از نظر دانش فنی و پروتکل‌های جدید درمانی آموزش‌های لازم را فرا گرفته‌اند تا با کمترین خطا به مدیریت بیماران بپردازند. در این میان، نقش صداوسیما و رسانه‌های جمعی برای انتقال سریع و صحیح این آموزش‌ها به لایه‌های مختلف جامعه بسیار حیاتی است.»

 

تعیین بیمارستان‌های معین و خط قرمز اورژانس‌ها

یکی از چالش‌های اصلی در فصول شیوع بیماری‌های تنفسی، اختلاط بیماران عفونی با سایر مراجعین در اورژانس‌هاست. دکتر شیرانی در این خصوص دستور قاطعی صادر کرد و گفت:

«اورژانس بیمارستان‌ها باید سریعاً بازمهندسی شود؛ مسیر پذیرش و بستری بیماران تنفسی باید کاملاً از سایر بخش‌ها جدا شود. همچنین استفاده از ماسک برای تمامی کادر درمان فعال در اورژانس، یک دستور اجباری و غیرقابل تخطی است.»

در این جلسه، تقسیم‌کار ویژه‌ای نیز برای بیمارستان‌های کلیدی اصفهان صورت گرفت. بر اساس اعلام ریاست دانشگاه:

• بیمارستان آموزشی درمانی الزهرا (س) و بیمارستان امام حسین (ع) به عنوان مراکز سانترال و مرجع برای پذیرش بیماران بدحال مبتلا به آنفلوآنزا در نظر گرفته شده‌اند.

• علاوه بر این دو قطب درمانی، ۵ کلینیک تخصصی ویژه کودکان نیز مکلف شده‌اند تا با حداکثر ظرفیت و به طور ویژه فعال شوند تا نگرانی خانواده‌ها در خصوص درمان کودکانشان برطرف گردد.

 

هشدار جدی دارویی: آنتی‌بیوتیک سم است، نه درمان!

دکتر شیرانی با اشاره به وفور داروهای مورد نیاز در سطح استان، خیال شهروندان را راحت کرد و گفت: «خوشبختانه داروی مناسب به میزان کافی برای داروخانه‌ها و بیمارستان‌ها تامین شده و جای هیچ‌گونه نگرانی نیست.» اما وی بلافاصله یک هشدار جدی پزشکی صادر کرد: «از خانواده‌ها عاجزانه درخواست می‌کنیم در صورت مشاهده علائم آنفلوآنزا نظیر تب، گلودرد و بدن‌درد، حتماً به پزشک مراجعه کنند و از خوددرمانی، به‌ویژه مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها و کورتون‌ها (Dexamethasone و غیره) جداً خودداری کنند. مصرف نابجای این داروها نه تنها ویروس را از بین نمی‌برد، بلکه سیستم ایمنی را تضعیف کرده و مقاومت میکروبی ایجاد می‌کند.»

وی همچنین بر لزوم قرنطینه تاکید کرد و افزود: «دانش‌آموزان دارای علائم باید از رفتن به مدرسه جداً خودداری کنند و افراد علامت‌دار از حضور در تجمعات بپرهیزند.»

 

پروفایل ویروس H3N2؛ این علائم را جدی بگیرید

شناخت دشمن، اولین گام پیروزی است. رئیس دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در تشریح علائم بالینی این سویه از آنفلوآنزا گفت: «این بیماری با شروعی ناگهانی و طوفانی همراه است. علائم کلیدی عبارتند از:

• تب شدید و ناگهانی

• درد عضلانی و بدن‌درد گسترده

• گلودرد و سردرد

• عطسه، سرفه و آبریزش بینی

• لرز و خستگی مفرط

• نکته مهم در کودکان: در کودکان علاوه بر علائم فوق، تهوع، استفراغ، اسهال و ضعف عضلانی نیز شایع است. سرعت انتقال این ویروس بسیار بالاست و می‌تواند تمام اعضای یک خانواده را در مدت کوتاهی درگیر کند.»

 

آمار واکسیناسیون و وضعیت گروه‌های پرخطر

در بخش دیگری از این نشست، دکتر فدایی، مسئول بیماری‌های واگیر مرکز بهداشت استان اصفهان، گزارشی آماری از وضعیت ایمن‌سازی ارائه داد. وی گفت: «تاکنون ۶۰ هزار دُز واکسن آنفلوآنزای H3N2 به صورت کاملاً رایگان در اختیار گروه‌های آسیب‌پذیر توزیع شده است. این گروه‌ها شامل مادران باردار، بیماران دارای بیماری‌های مزمن و سالمندان هستند.»

فدایی با اعلام خبر خوشی مبنی بر اینکه "تاکنون فوت ناشی از این بیماری در اصفهان گزارش نشده است"، هشدار داد:

«هنوز برای تزریق واکسن دیر نیست. افرادی که مشکلات ریوی، قلبی و دیابت دارند باید در اسرع وقت نسبت به تهیه و تزریق واکسن اقدام کنند، چرا که واکسن موثرترین راه برای جلوگیری از فرم‌های شدید بیماری و بستری شدن است.»

 

جامع‌ترین راهنمای درمان خانگی و پیشگیری (ویژه خانواده‌ها)

به گزارش اصفهان امروز، با توجه به تکمیل ظرفیت احتمالی مراکز درمانی در پیک بیماری، دانستن اصول "Self-care" یا مراقبت فردی و خانگی بسیار حیاتی است. راهکارهای مقابله با H3N2 به دو بخش تقسیم می‌شوند:

 

۱. استراتژی‌های پیشگیری (قبل از ابتلا)

• سپر واکسیناسیون: تزریق سالانه واکسن، سیستم ایمنی را به‌روزرسانی می‌کند.

• بهداشت دست: شستشوی مداوم دست‌ها با آب و صابون یا الکل، زنجیره انتقال ویروس را قطع می‌کند.

• ماسک و فاصله: در مکان‌های شلوغ ماسک بزنید و از افراد دارای علائم فاصله بگیرید.

• تقویت ایمنی: مصرف ویتامین C و D، خواب کافی و دوری از استرس، سربازان بدن شما را قوی نگه می‌دارد.

 

۲. پروتکل طلایی مدیریت بیماری در منزل (در صورت ابتلا)

اگر خود یا عزیزانتان مبتلا شدید، این گام‌ها را دقیق اجرا کنید:

• استراحت مطلق: بدن برای جنگ با ویروس به انرژی نیاز دارد.

• بمباران مایعات: آب، دمنوش‌های گیاهی و سوپ مرغ را فراموش نکنید. هیدراته بودن به رقیق شدن مخاط و کاهش تب کمک می‌کند.

• رطوبت‌رسانی: استفاده از دستگاه بخور (سرد یا گرم) سرفه‌ها را تسکین می‌دهد.

• تغذیه: غذاهای نرم و مقوی بخورید.

• مدیریت تب: استامینوفن یا ایبوپروفن (با دوز مناسب) تب و درد را کنترل می‌کنند.

 

آموزش تخصصی به پرستاران خانگی: چگونه از بیمار مراقبت کنیم که خودمان نگیریم؟

مراقبت از بیمار آنفلوآنزایی در خانه خطرات خود را دارد. برای ایمن ماندن مراقب، رعایت نکات زیر الزامی است:

الف) نوع ماسک و پوشش: مراقب باید حتماً از ماسک جراحی استاندارد استفاده کند. ماسک باید کاملاً روی بینی و دهان کیپ شود. اگر تماس بسیار نزدیک و طولانی است یا بیمار سرفه‌های شدید دارد، استفاده از ماسک N95 ارجحیت دارد. استفاده از دستکش یکبار مصرف هنگام لمس لباس‌ها یا ظروف بیمار و استفاده از عینک محافظ در صورت نیاز، لایه‌های محافظتی بعدی هستند.

ب) ایزولاسیون و بهداشت محیط:

• بیمار باید در اتاق جداگانه با پنجره باز (تهویه طبیعی) باشد.

• حداقل فاصله ۲ متری با سایر اعضا رعایت شود.

• وسایل شخصی (حوله، ظرف غذا، ملحفه) کاملاً جدا شود و با آب گرم شسته شود.

• سطوح اتاق (دستگیره‌ها، میز) روزانه با محلول‌های کلردار (وایتکس رقیق) ضدعفونی شوند.

ج) مدیریت زباله: دستمال‌های استفاده شده توسط بیمار، بمب ویروسی هستند. آن‌ها را بلافاصله در کیسه زباله جداگانه ریخته و درب آن را محکم گره بزنید و سپس دور بیندازید.

این شیوه‌نامه جامع، راهکاری علمی برای عبور کم‌خطر از موج آنفلوآنزای پاییزی و زمستانی در اصفهان است.