خیریه آدم معروف‌ها؛ از کتایون‌ ریاحی تا علی‌ کریمی

خبرآنلاین - زهرا مهاجری: فعالیت های خیریه سابقه ای طولانی دارند. این فعالیت ها گاهی از طریق حاکمیت سازماندهی شده اند و گاه کاملا مردمی شکل گرفته اند. کارهای خیر مردمی که احتمالا ابتدا از درون خانه ها و یا بین بازاری ها و و مجامع کوچک اینچنینی شروع شده است، امروز به شکلی گسترده به شکل موسسات و انجمن های خیریه به صورت بزرگتر و سازماندهی شده تر و با اهداف خاص و مشخص انجام می شود. از سال 1331 که اولین خیریه مردمی در شهر تبریز پایه گذاری شد تا به امروز، طبق آمار پایگاه اطلاع رسانی خیریه کشور، بیش از پنج هزار و پانصد خیریه در کشور فعالیت دارند که هر کدام بر مبنای هدف خود، جامعه ی هدفی دارند و افراد خاصی را تحت پوشش قرار می دهند.

خیریه های مربوط به ساخت بیمارستان و مدرسه و موسسه های فرهنگی و ورزشی، خیریه در حوزه بیماری های سخت و صعب العلاج، حمایت از کودکان و زنان بی سرپرست و بدسرپرست و حمایت از خانواده های زندانیان، بیشترین تعداد خیریه های کشور را به خود اختصاص داده اند و هر کدام در حد وسع خود به فعالیت می پردازند.

در این بین، خیریه هایی به چشم می خورند که افرادی سرشناس و نام آشنا، آن ها را به وجود آورده اند و یا در ادامه تاسیس آن، با همکاری با آن انجمن یا موسسه خیریه به موفقتر عمل کردن آن مجموعه کمک کرده اند. برخی هم مانند علی کریمی در هر کار خیری که توان داشته باشد و از هر راهی که بتواند شرکت می کند؛ با پیراهن فروشی، با مسابقه خیریه و ... یا علی دایی، مهدی مهدوی‌کیا و کریم باقری که فعالیت های خیریه مختلفی دارند.

اما در این گزارش با برخی از موسساتی که افراد سرشناسی در آنها حضور دارند و فعالیت هایشان آشنا خواهیم شد. البته ممکن است افراد سرشناس و چهره های دیگری هم در خیریه های مختلفی دستی بر آتش داشته باشند که ناخواسته از قلم افتاده باشند؛

معصومه ابتکار؛ بنیاد زینب

شاید نام فاطمه برزگر به عنوان مدیرعامل بنیاد زینب کبری (س) برای خیلی ها ناآشنا باشد. او مادر بانوی سبز کابینه دولت یازدهم، معصومه ابتکار است که بنیاد نیکوکاری خود را در سال 58 تاسیس کرد. در این بنیاد که معصومه ابتکار یکی از اعضای هیئت امنای آن است فعالیت های مختلف در زمینه های گوناگون انجام می شود.

این بنیاد مدعی است که در بخش کودکان بی سرپرست و یا بدسرپرست، برای اولین بار الگوی شبه خانواده را برای نگهداری از کودکان بی سرپرست پیاده کرد. در این الگو، کودکان در محیطی شبیه به خانواده نگهداری می شوند تا به سن تشخیص برسند. در حال حاضر به طور متوسط 50 کودک در بنیاد زینب کبری(س)، در شبه خانواده به سر می برند‎.‏ احیا و بازسازی خانواده کودکان بدسرپرست و رسیدگی به امور فرزندخواندگی، از دیگر اقدامات بنیاد زینب کبری در این بخش است.

این موسسه در بخش فرهنگی و اجتماعی خود که فعالیتش را از سال 68 آغاز کرد به فعالیت هایی مثل آموزش، مشاوره دانش آموزان و دانشجویان مستعد بی بضاعت، کمک به تشکیل خانواده و رفع مسائل ضروری و فوری خانواده ها می پردازد. همچنین در بخش مادران سرپرست خانواده، از این مددجوها حمایت مالی به عمل می آورد و برای آن ها زمینه خودکفایی مالی فراهم می آورد.

همچنین بنیاد زینب کبری در سال 90 تفاهم نامه ای در زمینه کمک به کودکان مبتلا به نقص ایمنی اولیه امضا کرد و از آن به بعد به حمایت مادی و معنوی از این کودکان پرداخت. گفتنی است نام مهدی چمران، رییس فعلی شورای شهر تهران نیز در بین اعضای هیئت امنای این بنیاد دیده می شود.


کتایون ریاحی، موسسه کمک

موسسه خیریه «کمک» که از عبارت کیش مهر کتایون گرفته شده است را بازیگر معروف سینما و تلویزیون کشور، کتایون ریاحی در سال 91 و در جزیره کیش تاسیس کرد. هدف اصلی تاسیس این بنیاد، کمک به کودکان ناشنوای مادرزادی است که با جراحی کاشت حلزونی گوش از شنوایی برخوردار می شوند و می توانند مانند هم سن و سال هایشان در مدارس عادی تحصیل کنند. شناسایی و کمک به این کودکان، بزرگترین هدف موسسه کمک است. هزینه ی جراحی کاشت حلزونی گوش، هزینه بالایی است که بنیاد کمک، نیمی از سهم پرداختی خانواده ی کودک بیمار را به عهده می گیرد. در همین راستا این بنیاد به خدمات مشاوره، مدکاری، برگزاری کلاس های کمک آموزشی، ترجمه و انتشار متون روانشناسی، برگزاری کنسرت و تئاتر و فعالیت های پژوهشی نیز می پردازد.


فاطمه تندگویان؛ موسسه رایحه

فاطمه تندگویان، خواهر وزیر نفت شهید، جواد تندگویان در سال 72 موسسه رایحه را با هدف حمایت از زنان بی سرپرست تاسیس کرد و از سال 76 به فعالیت های خیریه در این زمینه پرداخت. این موسسه در ابتدا به توانمندسازی زنان و توسعه مهارت های زندگی و حرفه ای و شغلی آن ها پرداخت و در گام های بعدی به فرزندان مستعد و پرتلاش آن ها توجه نشان داد.

ارائه خدمات مشاوره و مددکاري، ارتقاء سطح دانش و مهارت‌هاي زندگي، رسيدگي به امور تحصيلي، توسعه مهارت‌هاي حرفه‌اي و شغلي، غني سازي اوقات فراغت و حمايت فرهنگي آموزشي از دانش آموزان مناطق محروم از دیگر فعالیت های این موسسه است. فاطمه تندگویان اکنون مشاور زنگنه، وزیر نفت کابینه روحانی است.


رضا نیری؛ موسسه عترت فاطمی

نام برخی افراد با کارهای خیر عجین است. یعنی نمی شود از نیکوکاری حرف بزنی و نام آن ها در میان نباشد. یکی از این افراد سیدرضا نیری است. نام او که بیش از نیمی از عمر خود را صرف کمک به افراد نیازمند کرده است در لیست بنیانگذاران چند موسسه خیریه به چشم می خورد که یکی از این موسسه های خیریه، موسسه عترت فاطمی است.

موسسه عترت فاطمی در سال 79 با هدف تکریم و توانمندسازی فرزندان یتیم و خانواده های سادات تاسیس شد و در سال 81 مجوز گرفت. این موسسه تلاش دارد تا مشکلات معیشتی سادات معزز را مرتفع و فقر را در بین آن ها ریشه کن کند.

این موسسه با تقسیم بندی گروه های مختلفی چون گروه جهیزیه، مسکن، صله رحم و ... و محول کردن مسئولیت به هر کدام از این گروه ها سعی دارد تا در تامین معیشت و آبروی فرزند یتیم، حل مشکل مسکن با ساخت، تعمیر و خرید مسکن ارزان قیمت، تهیه جهیزیه برای نوعروسان سادات و ... به این نیازمندان کمک کند.


محمدحسین لطیفی؛ موسسه خیریه روز سوم

بعد از تولید فیلم سینمایی روز سوم، تهیه کنندگان این فیلم یعنی علیرضا جلالی و حمید آخوندی به همراه کارگردان آن، محمدحسین لطیفی تصمیم گرفتند بخشی از عواید فیلم را به راه اندازی یک موسسه خیریه اختصاص دهند. این موسسه در سال 88 از سازمان بهزیستی مجوز فعالیت گرفت و کارش را آغاز کرد. آن طور که یکی از مدیران این موسسه می گوید، هدف این موسسه کمک به تحصیل دانش آموزان و دانشجویان بی سرپرست و بد سرپرت تا مقطع کارشناسی است.

علاوه بر آن، ایجاد شغل و خودکفایی مالی مادران این دانش آموزان و دانشجویان از طریق کارآفرینی نیز یکی دیگر از اهداف موسسه است که تا کنون به آن دست یافته. برگزاری بازارچه های خیریه و فعالیت های فرهنگی بین خانواده های آسب پذیر برای پیشگیری از آسیب های اجتماعی هم از دیگر اقدامات موسسه روز سوم است.

حمید آخوندی، یکی از مدیران این موسسه می گوید: در ابتدا خیرین افراد نیازمند را به ما معرفی کردند و ما با کمک آموزش و پرورش مددجوها را شناسایی کردیم و به تحقیق و بررسی پرداختیم تا این که امروز حدود 200 خانواده را تحت پوشش این موسسه قرار گرفته اند.

حسین دهقان به عنوان رییس هیئت امنای این موسسه است و چهره های نام آشنایی مانند حسین قریب (مدیرعامل سابق باشگاه استقلال)، پرویز کاظمی (وزیر دولت هشتم)، حبیب احمدزاده(نویسنده) و مهسا کرامتی (بازیگر) اعضای هیات امنای این موسسه هستند.


فاطمه دانشور؛ موسسه خیریه مهرآفرین

نام دانشور پیش از آن که عضو شورای شهر تهران شود هم نامی آشنا بود و خیلی ها او را با لقب ثروتمندترین بانوی ایران می شناختند. او که اکنون بر یکی از کرسی های شورای اسلامی شهر تهران تکیه زده است، در سال 84 به کمک همسرش مهرداد اکبریان بنیاد نیکوکاری مهرآفرین را تاسیس کرد و خانه پدری اش را که به او به ارث رسیده بود، وقف همین بنیاد کرد.

این خیریه که امسال ده ساله می شود، فعالیت های متنوعی از جمله کمک به خانواده های بدسرپرست، کودکان کار و نوجوانان بازمانده از تحصیل دارد و در همین راستا، به خانواده های بی سرپرست، خودسرپرست و بدسرپرست کمک های مالی عام المنفعه اعطا می کند و برای آن ها تسهیلات اشتغال فراهم می آورد. از فعالیت های دیگر این بنیاد می توان به تاسیس کلینیک و اورژانس های مددکاری اجتماعی، نگهداری از کودکان بی سرپرست و انتشار نشریه برای آموزش مهارت های زندگی به مددجویان اشاره کرد.

این بنیاد بزرگ علاوه بر فعالیت های مالی و اطلاع رسانی، از بعد فرهنگی نیز اقداماتی انجام داده است و با راه اندازی واحد فرهنگی و هنری خود از سال 86، به برپایی نمایشگاه عکاسی و نقاشی، اجرای کنسرت و تئاتر و غیره پرداخت و هزینه آن را صرف کارهای خیر خود کرد. در راستای همین کار فرهنگی، اسفندماه سال 86 بود که چهره ی شناخته شده ی سینمای ایران یعنی «فاطمه معتمدآریا» به عنوان اولین سفیر مهرآفرین معرفی شد. البته نام هنرمندان و ورزشکارانی چون رضاصادقی، هادی ساعی و مریلا زارعی نیز در لیست سفیران مهر این بنیاد به چشم میخورد.


نیوشا ضیغمی؛ انجمن حامیان کودکان کار و خیابان

انجمن حامیان کودکان کار و خیابان با هدف تحت پوشش قرار دادن کودکان آسیب دیده مانند کودکان کار، خیابان، پناهنده، محروم و نیازمند و همچنین به منظور آشنا کردن جامعه با این معضل اجتماعی در سال 81 تاسیس شد. این انجمن به فعالیت های مختلفی از جمله با سواد کردن کودکان و والدین آن ها، آموزش مهارت های زندگی، آموختن حرفه و بهداشت و ارائه خدمات پزشکی، پرکردن اوقات فراغت کودکان کار و ارائه مشاوره های روانشناسی و مددکاری می پردازد و در جهت توانمند سازی خانواده ها با برگزاری کارگاه های آموزشی در زمینه ی تنظیم خانواده و تعلیم و تربیت و رعایت حقوق کودک اهتمام می ورزد.

الان انجمن حامیان کودکان کار و خیابان در چهار مرکز آق تپه، حصارک، سرآسیاب و حرفه آموزی فعالیت می کند و نزدیک به 700 نفر را تحت پوشش قرار می دهد. نیوشا ضیغمی، بازیگر مطرح سینما سفیر این انجمن است و با شعار «به امید روزی که جامعه ای عاری از کودک کار و خیابان داشته باشیم» به این انجمن کمک می کند.


الهام حمیدی و پوریا پورسرخ؛ خیریه روشنای امید

خیریه نوپای روشنای امید توسط همسران تنی چند از مسئولین عالی رتبه کشور و وزرای دولت فعلی با هدف حمایت از کودکان بی سرپرست و بدسرپرست تاسیس شد. نحوه شکل گیری و پیدا شدن جامعه هدف این بهزیستی را خانم یاوری، مدیرعامل این خیریه اینطور بیان می کند: «وقتی ایده تاسیس خیریه به ذهنمان رسید، ابتدا تصمیم گرفتیم روی بچه های بی سرپرست یا بد سرپرست کار کنیم اما وقتی پیش رفتیم دیدیم بهزیستی کاملا از این بچه ها حمایت می کند و خیرین هم این بچه ها را حمایت می کنند.

اما بچه هایی که بعد از هفده سالگی از بهزیستی ترخیص می شوند، دیگر حامی و پشت و پناهی ندارند.این بچه ها از شبه خانواده ها که بیرون می آیند، دیگر هیچ نظارتی رویشان نیست و در جامعه رها می شوند. معمولا به این بچه ها کسی اعتماد ندارد و چون آموزش خوبی ندیده اند شغلی پیدا نمی کنند. به همین خاطر تصمیم گرفتیم فعالیت این خیریه را بر روی این بچه ها متمرکز کنیم.»

وی ادامه می دهد: «در مرحله اول تعدادی از بچه های خروجی بهزیستی را شناسایی و جمع آوری کردیم و مشکلاتشان را شنیدیم و متوجه شدیم که آسیب دیده اند. در مرحله بعد با کمک یک کلینیک مددکاری، شصت نفر از این بچه ها را از نظر آسیب ها، وضعیت جسمی، روحی و روانی بررسی شدند و گزارش اولیه به دست ما رسید و متوجه شدیم که از نظر تحصیلات، مکان زندگی، مهارت، فعالیت های فعلی در چه وضعیتی هستند.»

در حال حاضر نیازهای بچه های بهزیستی توسط خیریه دسته بندی شده و اولویت ها مشخص شده اند. آن طور که مدیرعامل خیریه می گوید اولین نیاز این بچه ها مسکن است. در حال حاضر خیریه در تلاش است تا چند واحد مسکونی را برای نگهداری از بچه ها آماده سازی کند.

اشتغال و حرفه و بیمه و آموزش مهارت های زندگی هم از دغدغه های دیگر خیریه روشنای امید برای این کودکان رها شده است. به گفته مسئولین خیریه روشنای امید این بچه ها بسیار توانمند هستند ولی چون آموزشی ندیده اند، نمی توانند کاری انجام بدهند و آموزش یک مهارت و حرفه، اولویت مهمی است. خیریه در صدد است تا با آموزش مهارت به این افراد به اشتغالزایی آن ها هم کمک کند.

چندی پیش، این خیریه دو چهره سرشناس هنری را به عنوان سفیر خود معرفی کرد. الهام حمیدی و پوریا پورسرخ دو بازیگری هستند که این مسئولیت را به عهده گرفته اند. طبق گفته خانم آخوندی، عضو هیئت مدیره خیریه روشنای امید در انتخاب این دو فرد هم وسواس خاصی خرج شده است. الهام حمیدی سفیر مهربانی و پوریا پورسرخ سفیر مبارزه با استعمال دخانیات هستند.


آتیلا پسیانی؛ انجمن خیریه حامیان کودکان نقص ایمنی

بیماری نقص ایمنی در کودکان، یک بیماری دردناک و هزینه بر است که طبق گفته مدیر بیمارستان مرکز طبی کودکان تا به حال بیش از 1500 کودک مبتلا به این بیماری شناسایی شده اند. این بیماری در خاورمیانه به دلیل ازدواج های فامیلی شیوع بیشتری دارد و از علائم بارزش عفونت‌های مکرر ریوی، سینوزیت، گوش، استخوانی و مننژیت است. انجمن خیریه حامیان کودکان نقص ایمنی، به منظور حمایت از این بیماران در سال 90 تاسیس شد و تلاش کرد تا سه مرحله اساسی تشخیص، پیشگیری و درمان بر روی بیماران نقص ایمنی با آگاهی و دقت بیشتری انجام شود.