خاطره‌بازی با فریده سپاه منصور: وقتی لبنیاتی به خانم بازیگر شیر نمی‌فروخت

سال گذشته مه لقای "نون.خ" نوروزی تلویزیون بود و از لحظه‌ای که در خانه ماندن شروع شده، قرنطینه را ترک نکرده است. او اعتقاد دارد در این روزها می‌توان به این نکته مهم رسید که چقدر به فکر همدیگریم. فریده سپاه منصور را برخی به نامِ "مش مریم" فیلم سینمایی "مهمان مامان" داریوش مهرجویی می‌شناسند. این بازیگر قدیمی سینما و تلویزیون در جریان گفت‌وگوی کوتاهش درباره روزهای کرونایی گفت: به جای اینکه در هوای آزاد برویم، قدم بزنیم و تفریح کنیم؛ بدانیم این جمع‌شدن‌ها، به ضرر اکثریت مردم و جامعه تمام می‌شود؛ به هم آسیب نزنیم و برای هم باشیم.
وی افزود: این ویروس شناخته شده نیست و مثل سیل و زمین لرزه نیست. باور کنیم که هست و وجود دارد. بیاییم در این شرایط کرونایی، مهربانی را تمرین کنیم. ما ایرانی‌ایم و این مهربانی و محبت را باید به تمام دنیا بیاموزیم. ما خیلی شعار مهربانی می‌دهیم. الان که در حال فرار از کرونا هستم. سریال "آخر خط" را روی آنتن شبکه سه داشتم و در حال حاضر هم "شاهرگ" با بازی من از شبکه دو به روزهای پایانی رسیده است.

نمایی از سریال "عقیق"
فریده سپاه‌منصور در جریان گپ و گفت کوتاهش به خاطره‌ای از پخش سریال "عقیق" که این شب‌ها به آنتن آی‌فیلم آمده، اشاره دارد. زمانی که پس از پخش سریال "عقیق"، لبنیاتی محله به او شیر نمی‌فروخته و معترض بوده که وقتی خودت صاحب گاوداری هستی چرا از من شیر می‌خری؟ همین نشانه‌ای است که این بازیگر پیشکسوت تا چه حد در ایفای نقش یک زن دامدار موفق بوده.
سپاه منصور رنگین کمانی از بازی‌های خاطره‌انگیز را در کارنامه کاری خود دارد؛ در سریال‌هایی همچون مدرس، گرگ‌ها، امام علی، نیمه پنهان ماه، معصومیت از دست رفته، خانه‌ای در تاریکی و دردسرهای عظیم2. سپاه منصور بد بازی کردن را خیانت به مردم می‌داند و به همین دلیل در انتخاب نقش‌ها بسیار سختگیر و پروسواس است. او نقشش در عقیق را از این بابت خاطره‌انگیز و فراموش‌نشدنی می‌داند که این سریال سازنده بوده و اثرات خوبی را در جامعه بر جای گذاشته است.
این بازیگر می‌گوید که پس از پخش سریال عقیق مراجعات به جهاد سازندگی برای دریافت مجوز دامپروری و مرغداری افزایش قابل چشمگیری داشته است. همچنین اکثر مردم باور نداشتند که او نقش بازی می‌کرده و می‌پنداشته‌اند که واقعاً یک زن دامدار است. او در این سریال نقش "ربابه دهقان" را ایفا کرد و 31 سال از ساخت سریال "عقیق" می‌گذرد و او درباره این نقش و یادگاری‌هایش چنین تصریح کرد: امکان ندارد اثرات خوب سریال "عقیق" را فراموشش کنم. امیدوارم حالا که این سریال دوباره در حال پخش است همان اتفاقات خوب تکرار شود. نقش خانم دامداری به نام «ربابه دهقان» را بازی کردم که یکی دو سال قبل از این که سریال "عقیق" ساخته شود مستندی از این خانم پخش شده بود.
سپاه منصور تأکید کرد: این خانم پس از آن که از تهران مهاجرت می‌کند و به دامداری مشغول می‌شود، در عرض 3-4 سال آن قدر کارش می‌گیرد که جایزه بهترین دامدار سال را دریافت می‌کند. اصولاً همان مستند هم باعث شد که فکر ساخت یک سریال به ذهن آقای تمجیدی برسد و عقیق ساخته شود. به دیدن این خانم می‌روند و پس از بازدید از دامداری و شنیدن داستان زندگی‌اش، فیلمنامه را می‌نویسند.
او در پاسخ به این سؤال که خودتان چقدر این کاراکتر را دوست داشتید، کاراکتری که به عنوان یک کارآفرین در 30 سال پیش ساختارشکنانه و پیشرو بوده است، اظهار داشت: نقش سازندگی این خانم برای من خیلی جالب بود. روزی که ما ایشان را دیدیم 50 هکتار زمین داشت و در حال ساخت مکانی جدید برای پرورش گوسفند بود. ضمن اینکه توانسته بود برای بسیاری از جوانان روستاهای اطراف اشتغال‌آفرینی کند. خیلی از جوانان به شهر اراک مهاجرت و مثلاً مسافرکشی می‌کردند. این خانم باعث شده بود که مهاجرت معکوسی اتفاق بیفتد و بسیاری از این جوانان به روستای خودشان بازگردند. یکی از مسئولان جهاد سازندگی به ما گفت که از زمان پخش سریال، بسیاری از خانم‌ها تماس می‌گیرند و می‌پرسند که چگونه باید مجوز دامداری و مرغداری دریافت کنند؟

نمایی از سریال "شاهرگ"- فریده سپاه منصور در کنار مرحوم سیروس گرجستانی
بازیگر سریال "دردسرهای عظیم" گفت: خودم چند جوان دیپلمه را می‌شناختم که ناامید در خانه بودند اما با دیدن این سریال انگیزه پیدا کردند و وارد حوزه تولید شدند. اینها چیزهایی بود که من می دیدم یا می‌شنیدم. این فرهنگسازی را بسیار دوست داشتم. همین واکنش‌ها به خودم هم انگیزه می‌داد. امیدوارم حالا که سریال دوباره در حال پخش است بتواند به جوانان امروزی هم امید و انگیزه بدهد. همه دغدغه‌ام این بود که آیا می‌توانم این نقش را طوری بازی کنم که مردم باور کنند. خوشبختانه مخاطبان این‌قدر با نقش ارتباط برقرار کرده بودند که وقتی بعد از سریال به خانه جدید نقل مکان کردیم لبنیاتی محل به من شیر نمی‌داد. می‌گفت تو خودت دامداری داری، دیگر چرا از ما شیر می‌بری؟! خودم با اینکه مجبور می‌شدم راهم را برای رسیدن به مغازه‌ای دیگر طولانی کنم اما خیلی خوشحال بودم که از عهده نقش‌آفرینی به خوبی برآمده‌ام و حتی به نحو احسنت انجام داده‌ام.
وی در پاسخ به این سؤال که با خانم دهقان کارآفرین ملاقاتی داشتید، افزود: همان اوایل یک روز با تهیه‌کننده و مجری طرح میهمان این خانم شدیم. شخصیت بسیار محکمی داشت و خیلی هم ساکت و فروتن بود. با هم که برای خرید به شهر اراک رفتیم با هر آدمی به زبان خودش صحبت می‌کرد و راه ارتباط با مردم را خیلی خوب بلد بود. با مهربانی و عطوفت و صبوری برخورد می‌کرد. چند روز اول در وزارت کشاورزی بودیم و بعد هم رفتیم به روستایی که 35 کیلومتر تا شهر فراهان فاصله داشت. خیلی از سکانس‌ها را هم در همان گاوداری خانم دهقان می‌گرفتیم. خانم دهقان خانه پسر دومشان (غلامرضا) را خالی کردند و در اختیار خانم‌های گروه قرار دادند اما آقایان در شهر اراک ساکن شدند.

نمایی از فریده سپاه منصور در سریال "نون.خ"
سپاه‌منصور در خصوص ماندگاری سریال که پس از 31 سال بازپخش می‌شود، خاطرنشان کرد: به مسئله سازندگی بازمی‌گردد؛ همه آدم‌ها در ذهن‌شان خیلی فکر جدید و ایده دارند. خیلی از کسانی که پشت میزنشین‌اند آرزو دارند که کار دیگری داشتند اما در عمل کاری نمی‌کنند. خانم دهقان توانسته بود این رویا را به واقعیت بدل کند و یک کاری را با سختی شروع کرده و به نتیجه رسانده بود. مخاطب وقتی این اتفاق را می‌بیند احساس اعتماد به نفس می‌کند و موفقیت این زن دامدار را موفقیت خودشان می‌داند.
بازیگر سریال "شاهرگ" خاطره جالبی از سریال "عقیق" نقل کرد و گفت: سال 1369 تا 1371 در مدرسه هنر و ادبیات بازیگری درس می‌دادم. یک دختر خانمی که پدرش جراح مغز و اعصاب بود آمد و گفت خانم سپاه منصور من از دست پدرم چکار کنم؟ پرسیدم: چه شده؟ گفت وقتی شما معلم ما شدید من در خانه با خوشحالی این خبر را اعلام کردم. سه چهار ماه می‌گذرد و پدرم هر بار مرا می‌بیند با تعجب می‌پرسد که یعنی یک خانم دامدار معلم بازیگری شما شده است؟ مگر بلد است؟ هرچه می‌گویم که او بازیگر نقش خانم دامدار بوده باورش نمی‌شود. البته آن زمان من خیلی شناخته شده هم نبودم. سر یک سریال دیگر هم بودم. خانمی مرا دید و با دلسوزی گفت شما همان خانم دهقان هستید؟ لابد ورشکست شده‌اید و به بازیگری روی آورده‌اید؟! به هر حال این‌ها خاطرات خوبی است که هیچ وقت فراموش نمی‌کنم و به همین دلیل هم در انتخاب نقش‌ها سختگیرم. بد بازی کردن را خیانت به مردم می‌دانم.
وی درباره کار با حمید تمجیدی و تماشای سریال از آی‌فیلم، خاطرنشان کرد: کار با حمید تمجیدی خوب بود. البته اختلاف نظراتی داشتیم اما گذراندیم. اصولاً عادت ندارم کارهای خودم را ببینم. چون عصبی می‌شوم و دائم به خودم می‌گویم چرا اینجا را این مدل بازی کردی یا در فلان سکانس باید طور دیگری رفتار می‌کردی. راستش من هرجا می‌روم، حتی وقتی به درمانگاه برای زدن آمپولم می‌روم، می‌بینم که همه دارند شبکه آی‌فیلم را تماشا می‌کنند. به هر حال، مردم سریال‌هایی را که نتوانسته‌اند ببینند تکرارش را از آی‌فیلم می‌بینند. خودم هم آی‌فیلم را می‌بینم.
سپاه منصور در پاسخ به این سؤال که این روزها مشغول چه کاری هستید، گفت: الان که در حال فرار از کرونا هستم. سریال "آخر خط" از شبکه سه را داشتم و در حال حاضر هم "شاهرگ" با بازی من از شبکه دو به روزهای پایانی رسیده است.