چرا به سریال "نجلا" هجمه میشود؟/ واکنش کارگردان: این نظر مردم آبادان نیست
خیرالله تقیانیپور با اعلام پایان تصویربرداری سریال نجلا گفت: من دلیل این هجمه زودهنگام را نمیدانم، ما دوربینمان را به آبادان بردیم تا ادای احترام کنیم.
7 قسمت از "نجلا" میگذرد و بازتابهای مختلفی درباره این سریال تلویزیونی مطرح میشود. گروه زیادی از پرداختنِ این سریال به مناطق جنوبی کشور تقدیر کردهاند و گروهی هم انتقاد دارند که بازیگران به لهجه و گویش این منطقه صحبت نمیکنند و یا معتقدند این سریال فرهنگ آبادان را تحتالشعاع قرار داده است. اما بسیاری از منتقدین، خیرالله تقیانیپور کارگردان جوانِ این سریال و همکارانش را تحسین میکنند که دوربینش را از تهران به سمتِ آبادان و خرمشهر و آن مناطق تاریخساز در زمان بحرانها و جنگها برده است.
مجموعه 15، 16 قسمتی که آخرین روزهای تصویربرداریاش را هم در آن مناطق کنارِ مردم آبادان سپری کرد. به قولِ کارگردانش آنقدر مردم از این کار لذت میبردند و عوامل و بازیگرانش را دوست داشتند که دوربین وارد بازار و یا میادین شهر میشد همه گروه را مورد لطف مهماننوازیها و خونگرمیهایشان قرار میدادند. در حقیقت بهترین روزهای زندگیام در این دورانِ تصویربرداری "نجلا" رقم خورد که این قدر مردم دوستداشتنی در آبادان و خرمشهر به چشم خودم دیدم.
ماجرای اربعین سرخ در سریال تلویزیونیتقیانیپور اعتقاد دارد، "نجلا" بیشتر موقعیتمحور است تا دیالوگمحور! به همین دلیل گروه با تعدد موقعیتها و لوکیشنها مواجه بودند. از این جهت، شرایط به مراتب کار تصویربرداری را سختتر میکند. ماجرای "نجلا" به اربعین سرخی برمیگردد که سال 1358 میگذرد. زمانی که رژیم بعث برای اینکه جلوی جلسات مذهبی شیعیان را بگیرد در یکی از همین اربعینها (اربعین سرخ) کلی از زائران را قتل عام کرد و آن سال به اربعین سرخ معروف شد؛ داستان این سریال حول آن محور و اتفاق میچرخد. از عشق زمینی به عشقی عرفانی و آسمانی میکشاند؛ همان عاقبت بخیری که پدران و مادرانمان میگویند ختم میکند. سیر و سلوکی رخ میدهد معنی و مفهوم عشق از منظر دیگری به رخ کشیده میشود که باید منتظر ماند و تا آخر این سریال را دید.
کارگردان "نجلا" اعتقاد دارد این سریال مضمون عاشقانهای دارد و در وهله بعدی حسّ میهنپرستی را در ذهنها زنده میکند. هدف چیز دیگری است اما هدف ناخواسته تغییر میکند و همه به سمت عشق امام حسین(ع) میرود و با نگاه حضرت گره میخورد. او به خبرنگار خبرگزاری تسنیم گفت: در شروع سریال، بازتاب خاصی روی دو شخصیت "عبد" و "عطا" بهوجود آمده که با لهجه و گویش صحبت میکنند در مقابل برخی از کارها که هیچ توجهی به گویش و لهجه نداشتهاند. دورخوانیها را قبل از تولید آغاز کردیم و لهجه عربی عراقی و لهجه آبادانی به بازیگرها آموزش داده شد. لهجه و گویش برای کارگردان و عوامل "نجلا" بسیار اهمیت داشته تا این گویشها به خوبی ادا شود.
کرونا اجازه نداد، "نجلا" به کربلا برسدگلایهها و انتقادات و هجمهها نسبت به ادا نشدن لهجه و گویش آبادانی و زیر سؤال رفتن فرهنگ آبادان و خیلی از مسائل دیگر با خیرالله تقیانیپور کارگردانِ جوان این سریال تلویزیونی لحظاتی به گفتوگو نشستیم و او پاسخ سؤالات ما را داد که در ادامه از نظرتان میگذرد:
خیرالله تقیانیپور کارگردان سریال "نجلا" در خصوص پایان تصویربرداری و مهیا نشدن موقعیت فیلمبرداری در کربلا برای فینال کار، تصریح کرد: کار تصویربرداری روز سهشنبه 22 مهرماه در آبادان به پایان رسید. با تمام رایزنیهایی که شد اما شیوع کرونا اجازه نداد فینال کار را در کربلا فیلمبرداری کنیم. اما توانستیم با ترفندهایی این فضا را برای مخاطب تداعی کنیم که جذاب خواهند بود.
پاسخ آقای کارگردان به بازتابها و هجمههای زودهنگاماو در خصوص بازتابها و هجمههای زودهنگام، تأکید کرد: بازتابها نشان میدهد که بسیاری از مردم خصوصاً آبادانیهای عزیز، "نجلا" را تا اینجا دوست داشتند و امیدوارم در ادامه هم رضایتشان مستدام باقی بماند. اما دلیل اینکه از همان قسمت اول برخی هجمه کردند را نمیدانم؟! ما وقتی در آبادان بودیم استقبال چشمگیر مردم در میادین و هرجایی که دوربین "نجلا" وارد میشد گواه بر این موضوع است که مردم چقدر برای این سریال و عواملش احترام قائل بودند.
سهوی بوده و قصد و غرضی نبوده استکارگردان سریال "نجلا" گفت: اگر در تیتراژ پایانی سریال توجه کنید و دقت داشته باشید نزدیک به 60 درصد بازیگرانمان جنوبیاند و اگر جایی دیالوگی گفته شده که لهجه و گویش در آن به خوبی ادا نشده، اتفاقِ طبیعی است که صرفاً به "نجلا" هم برنمیگردد اما بدانید سهوی بوده و قصد و غرضی در آن نبوده است.
لهجه برایمان بسیار اهمیت داشتتقیانیپور خاطرنشان کرد: شما به برخی از سریالهای نامآشنایی که برای اقوام ساخته شدهاند مثل "پایتخت" توجه کنید میبینید فصل به فصل پیش رفت لهجهها و گویشها پختهتر شدند. اما با این اوصاف ما برای ادای بهتر گویش و لهجه، از همان اول دورخوانیها و قبل از تولید، یکی از دوستان به نام علی غابشی از دوستان من که خودشان هنرمندند لهجه عربی عراقی و لهجه آبادانی را به بازیگرانمان آموزش دادند و تا پایان کار هم نظارت داشتند. حتی بعضاً پلان و سکانسی خوب میشد اما چون لهجه برایمان بسیار اهمیت داشت،دوباره آن پلان را ضبط میکردیم تا لهجهها خوب ادا شود.
نقد به عدم تحقیق و پژوهش را نمیپذیرموی با اشاره به اینکه گفتهاند پژوهش و تحقیق نداشتیم که من این نقد را نمیپذیرم، افزود: اگر جایی قصوری دیدهاید و لهجهای خوب ادا نشده، سهوی بوده و صرفاً به "نجلا" هم برنمیگردد. در سریالهای دیگر هم شاهد چنین اتفاقاتی بودهایم. حتی در سریال "روزی روزگاری" هم بعضاً شاهدِ این هماهنگنبودن برخی از دیالوگها با لهجه و گویش بودهایم. نقد به ادا نشدن لهجه و گویش در برخی از دیالوگها را میپذیرم چون طبیعی است و قبلاً هم سراغ داشتهایم اما عدم تحقیق و پژوهش را نمیپذیرم. مخاطبین، منتقدین و صاحبان اندیشه قدری سعه صدر داشته باشند سیرِ تحولات شخصیتها و اتفاقات را خواهند دید و آنوقت بهتر میتوانند قضاوت کنند.
فیلمسازان را دست به عصا نکنید!کارگردان سریال "نجلا" تصریح کرد: اگر این نوع رفتارها ادامه داشته باشد فیلمسازان ما دست به عصاتر خواهند شد. مثل الان که کم و بیش درباره آبادان و برخی از مناطقِ ما کمتر سریال و فیلم ساخته میشود کماکان این رویه ادامه پیدا میکند. نگذارید زحمت و تلاش این همه دوستان که در دوران کرونا و سختی و پیچیدگی این روزها، به هدر برود. حداقل آن بازیگران و هنرمندان بومی که در سریال "نجلا" حضور داشتند و بسیار خوش درخشیدند را با این قضاوتهای زودهنگامِ ناآگاهانه ناراحت و آزرده نکنید.
هر کار هنری بینقص نیست حتی شاهکارهاوی با اشاره به اینکه خطای سهوی دلیلی بر توقف کار نیست، خاطرنشان کرد: ما مشاور لهجه داشتیم که آن خطه را کاملاً میشناسد. تمام سعیمان را کردیم فرهنگ و آداب و رسوم و لهجه و گویش این منطقه را به خوبی نشان دهیم شاید گاهی اوقات بعضاً حق مطلب ادا نشده، اما دلیلی نمیشود که کاری متوقف شود. هر کار هنری بینقص نیست حتی کارهای شاهکاری که در تاریخ ماندگار شدهاند، به آنها هم انتقاد وارد است. خوشبختانه خیلی از مردم آبادان به لهجه و گویش و هنرمندی عواملِ "نجلا" صحّه گذاشتند و هر بار وارد بازار و بافت شهری آبادان میشدیم این استقبال و برخورد مردم، عکسهای یادگاریشان با عواملِ "نجلا" و تصاویر پشت صحنهمان همه گویای رضایتشان از این سریال است.
دلیل این هجمهها چیست؟تقیانیپور در پاسخ به این سؤال که دلیل این هجمهها چیست، توضیح داد: در جواب برخی از این گلایهها باید بگویم فکر میکنم کسانی که به آنها مشورت دادهاند ناآگاه بودند. بازیگران خوبِ جنوبی در این کار هنرنمایی کردند. با دیدن یک قسمت و دو قسمت نمیتوان درباره سریالی اظهارنظر کرد. سریالی که جسارت این را داشته، دوربینش را به جنوب کشور ببرد. میان مردمانی که غیرت و دلاوریشان مثالزدنی است. ما هیچوقت فرهنگِ آبادان را زیرسؤال نبردیم بلکه آداب و رسوم زیبایشان را در دلِ ماجرای عاشقانه و معنوی سریال به نمایش درآوردیم.
بازیگری را سیاه نشان ندادیموی افزود: هیچوقت کسی را سیاه نشان ندادیم بلکه شیخ ابراهیم را در قصهمان داریم که سیدمهرداد ضیایی آن نقش را ایفا میکند با زنی عراقی ازدواج کرده و به ایران تبعید شده است. آن سالها صدام، ایرانیالاصلها را از عراق اخراج میکرد. شیخ ابراهیم شخصیتی اهل مطالعه و روشنفکر است. هر موقع از رادیو میشنود که باید به همشهریانِ آبادانیاش خون اهداء کند داوطلب میشود. این لحن حرف زدن و نقد کردن اشتباه است! ما سیاه و سفید نداریم و باید به انسانیت نگاه کنیم. رنگ و نژاد مهم نیست و اصلاً بازیگری در "نجلا" را سیاه نشان ندادیم و پلانِ سیاه نداشتیم. نمیدانم اینها از کجا خط گرفتهاند و چرا دنبال سیاهنماییاند؟!
با چند اشتباه و قصورِ سهوی، نباید کل ماجرا را نادیده گرفتکارگردان "نجلا" توضیح داد: فکر میکنم بیشتر به حاشیه توجه دارند تا متن؛ با چند اشتباه و قصورِ سهوی، نباید کل ماجرا را نادیده گرفت و زیر سؤال برد. آیا واقعاً مشکل اصلی فرهنگ آبادان این است جلوی سریال را بگیرید؟ چرا تلاشهای هنرمندان ما در جنوب کشور را نادیده میگیرید؟ ما جز خونگرمی و مهماننوازی از مردم آبادان چیزی ندیدیم.
به گزارش تسنیم، قصه سریال نجلا در سال 1358 میگذرد و دختری به یک پسر عاشق در آن اوضاع آشفته و ناامنیها وعدهای میدهد که طی آن اگر پسر بتواند او را از مرز رد کند و به زیارت اربعین برساند در قبال عشقش به او پاسخ مثبت میدهد، اما همه اینها در طول مسیر دستخوش اتفاقهایی میشود. حسام منظور، سارا رسولزاده، ملیکا شریفینیا، مصطفی ساسانی، سوگل طهماسبی، جواد پورزند، علی غابشی، مرتضی شاهکرم، وحید نفر، بدرالسادات برنجانی، محسن پوشانی، محسن سلیمانی، سجاد دیرمینا و ابراهیم گلهدارزاده از بازیگران اصلی این سریال تلویزیونیاند.