«لقمه» را به تلویزیون نمیدهم!
محمد لقمانیان چند سال قبل با اجرای یک دابسمش عروسکی و گرفتن بازخوردهای مثبت تصمیم گرفت عروسک «لقمه» را مهمان همیشگی دابسمشهایش کند. او میگوید برای اینکه «لقمه» برای خودش بماند آن را به تلویزیون نمیآورد؛ زیرا هر عروسکی که پایش به تلویزیون برسد، برای تلویزیون میشود.
لقمانیان در معرفی عروسک «لقمه» و اینکه چطور ایده ساخت این عروسک به ذهنش رسیده است به ایسنا گفت: «من لیسانس نمایش عروسکی و فوق لیسانس کارگردانی تئاتر دارم. به صورت تخصصی وارد این رشته شدم. قاعدتا کار کردن در حوزه عروسکهای نمایشی جزو علاقهمندیهای من بود.
پیجی در اینستاگرام داشتم و مردم مرا به عنوان عروسک گردان «فامیل دور» در مجموعه «کلاه قرمزی» می شناختند. چند سال پیش، قبل از شکل گیری عروسک «لقمه» من عروسکی را پیدا کردم و در همین پیجی که الان هم دارم به صورت سرگرمی و تفنن با آن عروسک یک دابسمش اجرا کردم. میدانستم که مردم دوست خواهند داشت زیرا آن موقع تب داسمش داغ بود و من تنها کسی بودم که با عروسک و موزیک، دابسمش انجام دادم. خیلیها تبریک گفتند و این ویدیو را بازنشر کردند. از این کار بازخورد خوبی گرفتم. تا اینکه دوستانم به من پیشنهاد دادند که تهیهکننده شوند. شرکتی پیشنهاد داد که این کار را در فضای مجازی نشر بدهم. من هم برآورد هزینه کردم و آنها هزینههای مرا پرداختند. اتاق فکر و طراح و سازنده عروسک را مشخص کردیم و شروع به کار کردیم.»
او افزود: هیچ عروسکی مثله «لقمه» نبوده است که در مدیومی غیر از تلویزیون آنقدر دیده شود و به طور کلی کار عروسکی در ایران کم انجام شده و بیشتر برای حوزه کودک است. عروسکهایی که برای بزگسالان و خانوادهها تولید شدند خیلی انگشت شمارند و همه اکثرا در تلویزیون بودند.
لقمانیان درباره علت هایی که گاه به محبوب نبودن یک عروسک و ارتباط برقرار نکردن مخاطبان با آن منجر می شود، با بیان اینکه طراحی، صداگذاری و عروسک گردانی به اضافه فکری که پشت ساخت عروسک وجود دارد، از عوامل تاثیرگذار در دیده شدن عروسک است، افزود: تهیهکنندهها اکثرا دنبال پول هستند و اینکه برنامهای بسازند که بین مخاطبان سریع بگیرد، برای همین به اندازه کافی تمرین انجام نمیشود. کارگردانها هم میخواهند حرفهای تهیهکننده را زود اجرا کنند و برنامهای بسازند که زود شروع شده و زود هم تمام شود. در زمان کم هم تمرین و مطالعه انجام نمیشود و سریع با عروسک گردانها و صدا پیشه ها صحبتشده و کمترین مبلغها به آنها پرداخت میشود و به قول معروف هر کی هر چقدر پول بدهد آش میخورد. عروسک گردانی برای خیلی از تهیهکنندهها و کارگردانها مهم نیست. همه اینها دست به دست هم میدهد تا یک کاراکتر عروسکی نگیرد.
این عروسک گردان و صداپیشه درباره هنرش تصحیح کرد: بعضیها به این کار، چرخاندن عروسک میگویند که اشتباه و توهین آمیز است. انگار که مانند بچهها عروسکی را گرفته و مثل اسباب بازی تاب بدهیم. این هنر را خیلیها درک نمیکنند.
لقمانیان با اشاره به عروسکهایی که بعد از رفتن کاراکتر عروسکی «جناب خان» به برنامه «خندوانه» آورده شده و مخاطب آنطور که باید به آنها اقبال نشان نداد، یادآور شد: وقتی «جناب خان» رفت، برنامه «خندوانه» چند تا عروسک آورد که دیده نشدند؛ در صورتی که صدا پیشههایشان بازیگران تئاتری مطرحی بودند و عروسک گردانها هم حرفهای بودند. دلیل دیده نشدن این عروسکها این بود که سازندگان برای اینکه برنامه رونق پیدا کند و زنده بماند فکر کردند میتوانند سریع مثل «جناب خان» هر عروسکی را معروف کنند. با این طرز تفکر این عروسکها را سریع آوردند به تلویزیون در صورتی که «جناب خان» از قبل تمرین شده بود و کاراکتری داشت. بدون نظر کارشناسانه سه عروسک را با هم وارد کردند که حتی با وجود هنرمندان خوب دیده نشدند. در برنامه «خندوانه» سازندگان زیاد کار عروسکی را نمیشناختند و تنها کسانی که میشناخت آقای محمد بحرانی و تیمش بودند که زحمت کشیدند.
او در همین زمینه ادامه داد: مثل یک تیم فوتبال میماند که بازیکنان خوبی داشته باشد اما مربی یا باشگاه خوبی نباشد. این بازیکنان خوب نمیتوانند با هم هماهنگ بوده و گل بزنند.
لقمانیان با نام بردن از مجموعه «کلاه قرمزی» به عنوان یک مجموعه ماندگار عروسکی گفت: مدیریت این کار خیلی مهم است. اگر «کلاه قرمزی» معروف میشود شخصی مثل آقای ایرج طهماسب را دارد که باید بگویم فیلسوف است و سالهاست کار عروسکی را میشناسد. آقای طهماسب اگر بخواهد «کلاه قرمزی» را شروع کند نمیگوید عروسک گردانها سریع بیایند و از فردا شروع کنیم. بلکه یک ماه قبلش همه را جمع کرده و تمرین میکنند. حتی با وجود تیمی قوی و حرفهای تمرینها را از پایه شروع می کنند تا شخصیتها پرورش پیدا کرده و ایدههای جدیدی شکل بگیرد.
این هنرمند تاکید کرد: هر وقت هر کارگردان و هر تهیهکنندهای فکر کند این کار را به راحتی و بدون فکر میتواند انجام دهد و عروسکی را درخشان و محبوب کند، قطعا به آن کار ضربه وارد میشود.