چم و خم های بردن «زیرخاکی» به ۴۰ سال قبل

مدیر جلوه‌های بصری فصل دوم «زیرخاکی» می‌گوید: سکانس‌هایی که مربوط به مناطق جنگی بوده وقت زیادی را گرفته و سکانس‌هایی که داستان آن در شب اتفاق افتاده اما در روز فیلمبرداری شده هم به لحاظ اصلاح رنگ بسیار حساس و زمان‌بر بوده‌اند.
به گزارش ایسنا، فصل دوم سریال «زیرخاکی» به کارگردانی جلیل سامان و تهیه‌کنندگی رضا نصیری‌نیا که از ابتدای خرداد ماه روی آنتن شبکه یک سیما رفت، چند روز پیش به پایان رسید.
مخاطبان این سریال در فصل دوم نیز شاهد ماجراجویی‌های فریبرز باغبیشه برای به دست آوردن گنج این بار در میدان جنگ بودند. ماجراجویی‌های که دردسرهای فراوانی را برای او، خانواده و اطرافیانش ایجاد کرد.
یکی از ویژگی‌های این سریال به بازه زمانی وقوع داستان آن در سال‌های پایانی دهه پنجاه بازمی‌گشت که شرایط تولید و آماده‌سازی آن را متفاوت ساخته بود.
در همین ارتباط، کامران سحرخیز ـ مدیر جلوه‌های بصری فصل دوم «زیرخاکی» ـ در گفت‌وگویی با ایسنا، با یادآوری اینکه پس از سریال «نفس» این دومین تجربه همکاری او و گروهش با جلیل سامان است، گفت: اگر بخواهم از نگاه یک بیننده اظهار نظر کنم، «زیرخاکی» یک سریال مفرح و جذاب است که برای مخاطبش ارزش قائل است؛ البته با توجه به اینکه معمولاً تا اواخر شب برای آماده‌سازی پروژه‌های مختلف در استودیو هستم، کمتر پیش می‌آمد که سریال را روی آنتن ببینم اما در همین استودیو و در زمان کار بر روی نسخه نهایی هر قسمت شاهد بودم که با یک مجموعه حرفه‌ای طرف هستیم.
او اظهار کرد: جلیل سامان کارگردان کاربلدی است که روی تک‌تک سکانس‌ها در هنگام تصویربرداری و همچنین در زمان کارهای پساتولید (پست پروداکشن) وسواس خاصی دارد. رفتاری که من از آن به عنوان وسواس سازنده یاد می‌کنم؛ چون از ایده‌آل‌های خودش کوتاه نمی‌آید و برای آن وقت می‌گذارد. برخی از کارگردانان و تهیه‌کنندگان نمی‌خواهند زمان و هزینه‌ای برای مراحل فنی پس از تولید صرف کنند و صرفاً به دنبال آماده‌ شدن کارشان در موعد مقرر هستند اما جلیل سامان کیفیت را فدای زمان نمی‌کرد. به نظر من استقبال مخاطبان از سریال هم نشان داد که این سخت‌گیری‌ها بی‌جهت نبوده است.
سحرخیز افزود: هر قسمت از سریال «زیرخاکی»، هم در زمان تصویربرداری و هم در مرحله پست پروداکشن از یک فیلم سینمایی چیزی کم نداشت. به همین اعتبار هم مخاطبان از آن استقبال کردند. این سریال با وجود مفرح بودن و لحن و فضای همه فهمی که داشت، به ورطه ساده‌انگاری نیفتاد و عوامل آن همگی از افراد کاربلد این حرفه بودند.

مدیر جلوه‌های بصری فصل دوم «زیرخاکی» درباره ماهیت کاری که او و همکارانش در بخش جلوه‌های بصری انجام می‌دهند نیز گفت: جلوه‌های بصری به فرآیندهایی اطلاق می‌شود که در زمان فیلمبرداری و سر صحنه به هر دلیلی امکان ثبت آن با کیفیت بالا وجود ندارد. این فرآیندها بسیار متنوع هستند و از انفجارها و عبور و مرور آدم‌ها و اتومبیل‌ها گرفته تا اشیاء و بناهایی که باید حذف و اضافه شوند را شامل می‌شود.
مدیر جلوه‌های بصری فصل دوم «زیرخاکی» گفت: در کارهای تاریخی این موضوع نمود بیشتری دارد؛ مثلاً سکانس‌هایی داریم که فیلمبرداری شده اما در آن تاریخ بناها، اماکن و مواردی مانند لوله‌کشی گاز و دکل‌های برق وجود نداشتند و باید حذف شوند. گاهی هم مواردی باید با تصویرسازی کامپیوتری یا همان «سی جی آی» به تصاویر اضافه شود که این هم شاخه ای از جلوه های ویژه بصری است. این دخل و تصرف در سکانس‌ها، اثر را برای بیننده باورپذیر می‌کند. در گذشته این موارد بسیار کمتر و موردی بود اما اکنون تقریباً همه سریال‌ها و فیلم‌های سینمایی از این ترفندهای جذاب بهره می‌برند.
سحرخیز افزود: جلوه‌های بصری تقریباً به همه عوامل درگیر در تولید یک اثر کمک می‌کند تا کارشان بهتر دیده شود؛ مثلاً اگر گریم یا لباس بازیگری ایرادهای جزئی داشته باشد، دیگر نیاز به صرف وقت، هزینه و تصویربرداری دوباره نیست و با اصلاح رنگ و اقداماتی که در استودیو انجام می‌شود، رفع خواهد شد. یا اینکه نظر کارگردان این است که رنگ بخش‌هایی از دکور بهتر است عوض شود.

مدیر جلوه‌های بصری فصل دوم «زیرخاکی» عنوان کرد: نمونه دیگری که در سریال «زیرخاکی» کاربرد زیادی داشت این بود که گاهی سکانس‌های مربوط به شب یا غروب به خاطر محدودیت زمان در روز فیلمبرداری می‌شد و بعد در طراحی‌ها ما فضای آن سکانس را به شب تبدیل می‌کردیم. اصلاح رنگ تصاویر هم از بخش های مهمی است که در حیطه کاری ما قرار دارد. این تغییرات معمولاً زمانی برای مخاطبان عادی، جلوه پیدا می کند که نسخه اولیه و نسخه نهایی را در یک قاب در کنار هم ببینیم؛ با مقایسه این دو نسخه مشخص می‌شود که چه تغییرات فراوان و تعیین‌کننده‌ای داشته‌ایم.
او افزود: فرآیند «پست پروداکشن» در اغلب حوزه‌های فنی، پس از مرحله تدوین شروع می‌شود چون تا تدوین انجام نشود مشخص نیست که چه پلان‌هایی استفاده خواهد شد؛ البته گاهی در سریال‌های روزپخش ممکن است فاصله میان تدوین و مرحله پست پروداکشن بسیار کوتاه شود که نیاز به هماهنگی دارد و خوشبختانه در پروژه «زیرخاکی» این هماهنگی وجود داشت.
سحرخیز در پایان در پاسخ به این پرسش که کدام سکانس فصل دوم «زیرخاکی» از حیث اقدامات پست پروداکشن وقت و انرژی بیشتری گرفت؟ گفت: سکانس‌هایی که مربوط به مناطق جنگی است وقت زیادی از ما گرفت چون جزئیاتی داشت که مورد تأکید کارگردان بود. سکانس‌هایی هم که داستان آن در شب اتفاق افتاده، اما در روز فیلمبرداری شده بودند هم از حیث اصلاح رنگ بسیار حساس و زمان‌بر بودند و تمهیدات ویژه‌ای را می‌طلبیدند.

به گزارش ایسنا، علاوه بر پژمان جمشیدی، ژاله صامتی، نادر فلاح، اصغر نقی‌زاده، امید روحانی و رایان سرلک که در فصل اول مجموعه تلویزیونی «زیرخاکی» نقش‌آفرینی کرده بودند، بازیگرانی همچون هومن برق‌نورد، نسرین نصرتی، خسرو احمدی، گیتی قاسمی، فروغ قجابگلی، ستاره پسیانی و اکبر رحمتی نیز در فصل دوم به گروه بازیگران این مجموعه اضافه شدند.