جشنواره تئاتر فجر تعریف مشخصی ندارد
قطب الدین صادقی کارگردان تئاتر ایران معتقد است که جشنواره تئاتر فجر بعد از ۳۵ دوره برگزاری هنوز تعریف مشخصی ندارد.
یه گزارش مهر، قطب الدین صادقی مدرس، نمایشنامه نویس و کارگردان باسابقه تئاتر ایران که با نمایش «یادگار گاده ر» در بخش مهمان سی و پنجمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر حضور داشت درباره روند برگزاری جشنواره تئاتر فجر گفت: جشنواره تئاتر فجر نسبت به دوره های آغازین خود سیری صعودی را طی کرده است. در ابتدا این جشنواره خیلی حرفه ای نبود و آماتوری بود و به لحاظ موضوعات تنوعی نداشت ولی از دهه ۷۰ موضوعات و مسائل مطرح شده در جشنواره تئاتر فجر متنوع شد.
وی یادآور شد: جشنواره تئاتر فجر باعث شد تا فعالیت تئاتر در شهرستان ها که تعطیل شده بود، اعتبار مضاعف پیدا کند و مسئولان و هنرمندان در شهرستان ها تئاتر را جدی بگیرند. تا اواخر دهه ۷۰ هم بیشتر گروه های تئاتر شهرستان ها در جشنواره حضور پیدا می کردند و جایزه می گرفتند.
این مدرس و پژوهشگر تئاتر اظهار کرد: به مرور در دهه ۷۰، زیبایی شناسی وارد جشنواره تئاتر فجر شد و آغازی بود برای حضور گروه های خارجی. از دهه ۷۰ تا به حال، جشنواره تئاتر فجر به سمت تئاتر هنری حرکت کرده است.
صادقی با بیان اینکه چند دوره اخیر جشنواره تئاتر فجر به سمت آثار شبه خارجی رفته است، توضیح داد: در چند دوره اخیر جشنواره کارهایی به دور از مفاهیم اجتماعی و بیشتر حاوی بازی های شکلی و تجریدی با متون بزرگ دیده می شوند. حس می کنم این ایراد از اینجا نشأت می گیرد که جشنواره تئاتر فجر هنوز تعریف خود را به دست نیاورده است. هر جشنواره ای تعریفی برای خود دارد مانند جشنواره تئاتر عروسکی، دانشگاهی، آیینی و سنتی و کودک و نوجوان. در جهان هم هر جشنواره ای دارای تعریفی مشخص است.
وی ادامه داد: در ژاپن ۸۵ جشنواره تئاتر عروسکی برگزار می شود که هر کدام تعریف مجزایی دارند. در جهان، جشنواره به جایی گفته می شود که گروه های ناب و تجربی کاری نو می کنند و آن را به اجرا می گذارند تا دستاوردهای جدید خود را نشان دهند، زبان تئاتر را گسترش دهند و تأثیر این روند را به بدنه تئاتر کشورشان تزریق کنند.
این نمایشنامه نویس و کارگردان تئاتر ایران، تأکید کرد: جشنواره تئاتر فجر هنوز تعریف ندارد و هدف آن مشخص نیست، از این رو هر کاری در آن دیده می شود. جشنواره تئاتر فجر باید تعریف داشته باشد یعنی اینکه یا فقط مختص تئاتر ملی باشد یا مدرن یا خارجی. آنچه که باعث می شود، نتوان به درستی جشنواره تئاتر فجر را داوری کرد، به تعریف درنیامدن این جشنواره است.
صادقی افزود: در ابتدا باید جشنواره تئاتر فجر تعریف داشته باشد و بعد از آن باید تأکید به جای کمیت، بر کیفیت باشد. یعنی به جای اینکه بالای ۱۰۰ اثر در جشنواره حضور داشته باشند، به عنوان مثال ۳۰ نمایشِ با کیفیت داخلی و خارجی در آن شرکت داشته باشند.
کارگردان نمایش هایی چون «آرش»، «سحوری» و «هفت قبیله گمشده» در پایان تصریح کرد: به نظر من تا زمانی که تعریف جشنواره تئاتر فجر روشن نشود، نمی توان ارزیابی درستی از آن داشت.