شهر ملی سفال در ابتدای راه گردشگری
پیشینه کهن این شهرستان، سهمی ارزنده در تاریخ هزاران ساله ایران برای آن ایجاد کرده و ره‌آورد حضوری چنین باافتخار درصحنه‌های مختلف تاریخ ایران، آثار تاریخی و فرهنگی مختلف و تربیت ده‌ها دانشمند و متفکر بزرگ بوده است.
به گزارش ایمنا، بستن زاد و توشه سفر و دل سپردن به راه به هدف آسودن و راحتی خیال، همواره لذت‌بخش و مفرح بوده است. زندگی شهرنشینی که مجال بسیاری از لذات پیشینیان را از ما گرفته و باعث شده تا دیدن منظره درختان و آواز چکاوک در بوستان، آرزویمان شود، بیش‌ازپیش، اهمیت سفر را نشان می‌دهد.
اما سفر را بی‌مقصد آغاز کردن، خلاف تدبیر خردمندان است، پس خانواده‌ها و دوستان می‌کوشند، بهترین مناطق را به‌عنوان هدف سفر برگزینند؛ همگان به این مسئله واقف‌اند که در سرزمین پهناور پارس که از سواحل دل‌فریب خزر تا نیلگون خلیج‌فارس و از آستارا تا چابهار و از کارون تا ترکمن‌صحرا گسترده شده، هیچ منطقه یا شهرستانی نیست که بهره‌ای از مناطق طبیعی، آثار تاریخی و باستانی و میراث ناملموس نبرده باشد، پس هر منطقه به فراخور برخورداری از مزیت‌های گردشگری، می‌تواند سهمی خرد یا کلان در اقتصاد توریسم و بهره‌مندی از این خوان گسترده داشته باشد.
در این میان مسئولان هر شهر نیز می‌کوشند تا شهر و شهرستان محل خدمت خود را به یکی از مقاصد گردشگری تبدیل کنند تا هم به رونق اقتصاد منطقه کمک کنند و هم سهمی در گردش مالی صنعت توریسم کشور داشته باشند؛ به همین خاطر است که گاه‌وبیگاه و به‌ویژه در ایامی مانند نوروز که سفرها بیشتر می‌شود، شهرها و شهرستان‌هایی در صدر اخبار و جستجوی گردشگران قرار می‌گیرند، البته تبلیغات گسترده جاذبه‌های گردشگری در برخی شهرستان‌ها مانند یزد، کاشان، اصفهان و شیراز هم نشانه وفور مراکز تفریحی و گردشگری در آن است و هم نشانه ایجاد زیرساخت‌های مناسب برای حضور گردشگران.
شهرضا، از شهرهای کانونی فلات مرکزی ایران است که بر سر راه پنج استان کشور قرارگرفته و عبور محورهای مواصلاتی اصلی و فرعی فراوان، آن را به یکی از مناطق استراتژیک کشور از این نظر تبدیل کرده است؛ از سوی دیگر، پیشینه کهن این شهرستان، سهمی ارزنده در تاریخ هزاران ساله ایران برای آن ایجاد کرده و ره‌آورد چنین حضور فعالی درصحنه‌های مختلف تاریخ ایران، وجود آثار تاریخی و فرهنگی مختلف و تربیت ده‌ها دانشمند و متفکر بزرگ بوده است. موقعیت بین‌راهی شهرضا به رواج تجارت در این شهرستان و به‌ویژه در مرکز آن نیز منجر شده است.
ولی برخلاف تصور، شهرستان شهرضا با موقعیتی این‌گونه ممتاز در پذیرش مسافران و وجود حدود ۳۰۰ اثر ارزشمند تاریخی که ۵۰ مورد از آن‌ها در سیاهه آثار ملی به ثبت رسیده است، بیشتر به اقامتگاهی موقت برای مسافرانی تبدیل‌شده که شیراز، اصفهان و شهرستان‌های آن‌ها را به‌عنوان مقصد سفر انتخاب کرده‌اند.
احمدرضایی، مغازه خواروبارفروشی دارد، او وضعیت خریدوفروش را در روزهای پایانی و تعطیلات نوروز، این‌گونه بیان می‌کند: خیابان شهید بهشتی از مسیرهای اصلی شهر است، هم از روستاهای اطراف و هم از داخل شهر برای خرید به مغازه‌های این مسیر مراجعه می‌کنند، ولی وقتی این‌همه مسافر از شهرضا عبور می‌کنند، چرا مسئولان کاری نمی‌کنند که به داخل شهر بیایند و خرید کنند؟ همه مسافرها از کمربندی می‌روند، تعداد کمی هم به امامزاده می‌آیند، اما باید کاری کنند که به داخل شهر بیایند.
مرتضی یزدانی، صاحب یک مغازه فروش لباس زنانه و مردانه، می‌گوید: اگر مسافر به داخل شهر بیاید و چند روز بماند، به سود مغازه‌داران است، بازار راکد است و تورم اجازه خرید به مردم نمی‌دهد، اگر این‌گونه باشد بازاریان ورشکسته می‌شوند، ولی اگر مسافر به یادی و خرید کند تا حد زیادی کمبود فروش سال جبران می‌شود، مغازه بسیاری از کسبه استیجاری است و به این فروش نیاز دارند، شهرضا هم موقعیت خوبی دارد، باید از آن استفاده شود.
آمار دقیقی از بازدیدکنندگان در دست نیست!
ثریا صنایعی، رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شهرضا در این مورد می‌گوید: متأسفانه آمار دقیقی از تعداد بازدیدکنندگان از اماکن تاریخی شهرستان در ایام نوروز وجود ندارد، چون در هیچ‌یک از این اماکن باجه فروش بلیط وجود ندارد.
او در پاسخ به این سؤال که آیا شهرضا توانسته به یک مقصد گردشگری برای مسافران نوروزی تبدیل شود؟ اظهار می‌کند: پیشرفت‌های خوبی داشته‌ایم، به‌ویژه امسال با توجه به شرایط جوی و بارش‌ها، مسافرانی که یزد یا شیراز را به‌عنوان مقصد سفر انتخاب کرده بودند، بیشتر ترجیح می‌دادند در شهرضا بمانند.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شهرضا خاطرنشان می‌کند: شهرضا ازنظر اقامت مسافران نوروزی در جایگاه سوم استان قرار دارد که این مسئله نشان‌دهنده امنیت این شهرستان است، اما اینکه تا چه اندازه توانسته‌ایم بستری فراهم کنیم که این مسافران در شهرضا بمانند و از اماکن تاریخی آن بازدید کنند، نمی‌توانیم اظهارنظر کنیم.
این سخنان در حالی مطرح می‌شود که رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شهرضا پیش از آغاز سفرهای نوروزی در جمع خبرنگاران از آمادگی تنها ۱۰ اثر تاریخی این شهرستان برای بازدید مسافران نوروزی خبر داده بود که بیشتر آن‌ها مساجد تاریخی شهرستان هستند.
البته صنایعی عنوان کرده بود که روستاهای «اسفرجان» و «هونجان» به‌عنوان روستاهای هدف گردشگری برای پذیرش مسافران نوروزی و گردشگران آمادگی است و از آموزش‌وپرورش شهرستان خواسته‌شده تا مدارس این دو روستا را نیز برای اسکان آماده کنند.
آمار تأمل‌برانگیز اسکان مسافران نوروزی در شهرضا
محمدمهدی مولاییان، جانشین ستاد رفاه نوروزی شهرضا می‌گوید: از ۲۸ اسفندماه سال ۹۷ تا ۱۵ فروردین امسال، ۸۸ هزار و ۶۵۹ مسافر نورزی در قالب ۱۸ هزار و ۹ خانوار در این شهرستان اسکان داده‌شده‌اند.
او می‌افزاید: بیش از ۲۵ هزار نفر از مسافران نوروزی در مدارس، بیش از ۲۲ هزار نفر در پارک‌ها، بیش از ۱۷ هزار نفر در آستان امامزاده شاهرضا، بیش از ۱۴ هزار نفر در سوییت‌ها ادارات و دو هزار و ۹۰۰ نفر در هتل‌ها و مسافرخانه‌های شهرستان اسکان داده‌شده‌اند.
بررسی این آمار نشان می‌دهد، در شهرضا تا چه اندازه ظرفیت و بستر مناسب برای پذیرش و اسکان مسافران وجود دارد و اگر جاذبه‌های مناسبی برای این مسافران ایجاد شود تا چه اندازه برای اقتصاد شهرستان ایجاد اشتغال مفید و مؤثر خواهد بود؛ البته این دغدغه سال‌ها است از سوی مسئولان شهرضا مطرح‌شده، اما برای تحقق آن باید گام‌های اساسی بر اساس چشم‌اندازی مدون برداشته شود.
رونق گردشگری نیازمند برنامه است
مرتضی مردانیان، محقق فرهنگ‌عامه و مدرس دانشگاه دراین‌باره می‌گوید: یکی از مهم‌ترین نیازها برای رونق گردشگری که از نخستین اقدامات در این زمینه محسوب می‌شود، آموزش همگانی است، یعنی مردم، مسئولان و فعالان میراث فرهنگی باید بدانند چگونه رفتار کنند و چه‌کاری باید انجام دهند تا توریست را جذب کنند.
او ادامه می‌دهد: بر اساس اعلام مسئولان حوزه میراث فرهنگی شهرضا در نوروز امسال یک‌خانه مسافر با ظرفیت ۲۰ نفر و سه مکان اقامتی برای اسکان مسافران آماده‌شده بوده است، درحالی‌که در شهر ملی سفال و آستان امامزاده شاهرضا و مزار شهید همت باید حداقل ۲۰۰ مرکز اقامتی فعال وجود داشته باشد.
محقق فرهنگ‌عامه اظهار می‌کند: در بعضی شهرها، اتوبوس‌های ویژه و لوکس را پیش‌بینی می‌کنند تا به محل اسکان موقت مسافران مراجعه و آنان را به‌صورت رایگان به اماکن تاریخی و تفریحی ببرند.
مردانیان اضافه می‌کند: می‌توان بلیط‌هایی برای بازدید از اماکن تاریخی و موزه‌های در تصرف اشخاص حقیقی تهیه کرد و به‌صورت رایگان بین مسافران مستقر در مدارس و دیگر مراکز اقامتی توزیع کرد و مبلغی را نیز به مالکان این اماکن پرداخت کرد؛ این کار برای شهرستان‌هایی مانند شهرضا که در ابتدای راه رونق صنعت توریسم هستند کاربرد فراوانی دارد.
او تأکید می‌کند: برخلاف تصور بسیاری از مسئولان و مردم، برای رونق صنعت گردشگری نیاز به ایجاد اماکن و مستحدثات زیاد نیست، بلکه فقط باید کاری کنیم که مسافر به داخل مراکز تفریحی و تاریخی برود و برای این منظور باید فقط تبلیغ درست و منطقی انجام شود.