میراث تاج؛ سردرد تاریخی فوتبال ایران/* تاج، همه را به بازی گرفت
مهدی تاج بیش از یک سالی است که از ریاست فدراسیون فوتبال کنار رفته اما میراث او همچنان گلوی فوتبال ایران را سخت می‌فشارد و مجال نفس کشیدن نمی‌دهد.
به بهانه نزدیکی انتخابات فدراسیون فوتبال، در این گزارش نگاهی به برخی از اتفاقات مختلف در دوران ریاست مهدی تاج و مدیریتش در سه سال و نیم حضورش در راس فوتبال خواهیم داشت. در ادامه و در سلسه گزارش های بعدی نیز مدیریت تک تک اعضای هیات رئیسه فدراسیون فوتبال و کارنامه فردی تمام مدیران حال حاضر فوتبال ایران را بررسی خواهیم کرد، کارنامه ایی که اتفاقات بعضا تلخی را برای فوتبال ایران رقم زده و متاسفانه آثار شوم این نوع مدیریت ها نیز همچنان بر گرده فوتبال ایران سنگینی می کند.
مهدی تاج که بعد از سال‌های دست و پا زدن در تیم‌های باشگاهی و سمت‌های مختلف اداری در فوتبال بالاخره به راس مدیریت فوتبال ایران رسیده بود، حالا ماه هاست که به علت آنچه "توصیه پزشکان" نامیده شده، صندلی ریاست را رها کرده و در غیابش، برخی دوستان و همراهان گذشته او از جمله حیدر بهاروند از صحنه گردان‌های اصلی این روزهای فوتبال ایران هستند.
با این حال، همانند ۸ عضو دیگر هیات رئیسه، تعداد اشتباهات مدیریتی مهدی تاج هم در مدت زمان سه سال و نیم ریاست به اندازه‌ای هست که یک فدراسیون را به زمین بزند. او که با رویاهای رنگی و وعده‌های مختلف به صاحبان آرا در سال ۹۵، پیروز انتخابات شد و در مواقعی حامیانش را هم ناامید کرد، همچنان در میان اعضای مجمع، طرفدارانی دارد، کسانی که اگر به صلاح فوتبال کشورشان فکر کنند، به راحتی رایی را که به نمایندگی از یک استان یا یک تیم و گروه است، وقف لابی‌بازی‌های فردی نخواهند کرد.
* میراث ۸ میلیون یورویی تاج روی دوش فدراسیون
شاید بدبیارترین فرد برای مدیریت فوتبالی مهدی تاج کسی نباشد جز ویلموتس. مارک ویلموتسی که تیم ملی فوتبال را به بیراهه برد و فدراسیون را در آستانه ورشکستگی قرار داد و مهدی تاج و عملکردش در فوتبال ایران را نیز بی‌اعتبار کرد و موجب پیدایش سلسله اتفاقاتی شد که آینده فوتبال ایران را با سناریوی تازه ای جهت داد.
واقعیت این است که اگر ویلموتس به فوتبال ایران نیامده بود، فعلا مهدی تاج بر سر مسند امور بود و شاید هیچ‌گاه بیماری او بهانه‌ای برای جدایی از فوتبال نمی‌شد اما به نظر می‌رسد این اتفاق برای همیشه پرونده مدیریتی او را در فدراسیون فوتبال بست.
بی برو برگشت، مهم‌ترین ضربه به فدراسیون فوتبال در تاریخ حدود یکصد ساله این فدراسیون، مربوط به انتخاب مارک ویلموتس است. مهدی تاج که از هیات رئیسه برای انتخاب سرمربی ماموریت داشت، دست روی فردی گذاشت که تیم ملی را قهقرا هدایت کرد و این تیم در مرز حذف از انتخابی جام جهانی است و از طرفی غرامتی ۶.۲ میلیون یورویی به فوتبال ایران تحمیل کرده است. این غرامت به اضافه ۲ میلیون یورویی است که فدراسیون از شستا برای پرداخت قسط اول و دوم ویلموتس قرض گرفت و حالا قادر به پرداخت آن نیست.
تا قبل از اینکه فیفا حکم به این غرامت سنگین دهد، مهدی تاج بارها از ویلموتس تعریف و تمجید کرد و حتی در آخرین گفت‌وگوی تلویزیونی خود قرارداد این مربی را "خوب" ارزیابی کرد.
* تاج، همه را به بازی گرفت
بعد از محکومیت فدراسیون فوتبال و ورود نهادهای بازرسی به این پرونده، مهدی تاج افشاگری‌هایی در این زمینه انجام داده است، اطلاعاتی که نشان می‌دهد او برای چنین روزهایی به دنبال شریک جرم بوده و آنطور که باید با اعضای هیات رئیسه خود صادق نبوده است.
آنطور که از شواهد مشخص است، مهدی تاج ادعا کرده که در ماجرای ویلموتس او به عنوان رئیس فدراسیون مجری مصوبات هیأت‌رئیسه بوده است. از طرفی او در هنگام قرارداد ویلموتس برای چنین روزهایی اعضای هیات رئیسه را مجاب کرده که صفحه آخر قرارداد ویلموتس را بدون اطلاع از جزئیات مالی و بندهای قرارداد امضا کنند.
از طرفی تاج تعهدنامه با شستا برای دریافت ۲ میلیون یورو به منظور پرداخت طلب ویلموتس را امضا نکرده است. همچنین افشای اسناد توصیه‌های وزیر ورزش برای عقد قرارداد با ویلموتس و افشاگری درباره موسسه فرهنگی ایران - هلند و ... به خوبی نشان می‌دهد که امضاکنندگان اصلی قرارداد ویلموتس از همان روز اول، این روزهای سیاه و پر از بحران را می‌دیدند. برای همین فضا را به جایی رسانده‌اند که فوتبال کشور در آستانه نابودی مطلق قرار بگیرد.
* تاج دو بار علی دایی را قال گذاشت!
علی دایی در مصاحبه اخیرش مذاکرات خود برای هدایت تیم ملی ایران را افشا کرد. او مدعی شد که سال گذشته و پس از مذاکره با مهدی تاج، برای هدایت تیم ملی ایران به توافق رسیده بودند اما او ناگهان ویلموتس را به عنوان سرمربی معرفی کرد.
دایی همچنین به مذاکرات طرفین برای هدایت تیم ملی بعد از ویلموتس اشاره کرد که بخشی از این پروسه مربوط به بعد از استعفای مهدی تاج است. با این حال در دومین مقطع هم فدراسیون فوتبال بنا به دلایلی، اسکوچیچ را به جای دایی برگزید.
* برانکو دو بار از یک قدمی تیم ملی رد شد
همه از علاقه برانکو ایوانکوویچ برای هدایت تیم ملی ایران خبر دارند. او انتظار داشت بعد از دوران درخشان با پرسپولیس و صعود به فینال آسیا، فرصت هدایت تیم ملی را به دست آورد. بعد از رفتن کارلوس کی‌روش، مهدی تاج مذاکراتی را با این مربی انجام داد که وکیل برانکو می‌گوید: مذاکرات انجام شد و برانکو آماده بود تا تحت شرایط مالی بسیار عادلانه سرمربی تیم ملی فوتبال ایران شود، اما آقای تاج ویلموتس را انتخاب کرد.
این اتفاق بعد از ناکامی ویلموتس با ایران و برانکو با الاهلی تکرار شد. در شرایطی که مذاکراتی میان طرفین و در سفارت ایران در کرواسی انجام شده بود، در نهایت برانکو به خاطر پرداخت نشدن مطالباتش از سوی پرسپولیس نتوانست روی نیمکت ایران بنشیند و فرصت به هموطنش رسید.
* بنیان‌گذار قرارداد محرمانه در فوتبال!
ماجرای قرارداد مارک ویلموتس و اتفاقات پیرامون آن، آنقدر عجیب و تاسف‌بار بود که حتی افرادی که فوتبال را جدی پیگیری نمی‌کردند یا علاقه به آن نداشتند هم به دنبال اخبار پرونده مربی بلژیکی بودند. شاید بتوان گفت جدا از قصوری که در انعقاد قرارداد این مربی وجود داشت، وجود بنده «محرمانه» در قرارداد و به دنبال آن نبود شفافیت‌های لازم درباره مبلغ دستمزد سرمربی تیم ملی باعث شد بحران پرونده ویلموتس بزرگ‌تر از تصور همگان شود.
مهدی تاج که علاقه‌ای به افشای اقدامات در این پرونده نداشت، هرگاه با سوالی درباره آن مواجه شد اعلام کرد که قرارداد محرمانه است و این موضوع پیشنهاد فدراسیون فوتبال بوده است!
* ویلموتس، تاج را به دادگاه می‌برد
پس از اتفاقات مختلف در پرونده ویلموتس، سازمان بازرسی کل کشور به علت قصور در عقد این قرارداد و استفاده غیرقانونی از منابع دولتی، تاج و هفت عضو هیات رئیسه را متهم دانست و پرونده آن‌ها را به دادسرا فرستاد.
با این حال، بعد از تماس‌هایی از داخل ایران با فیفا و تحریک فدراسیون جهانی مبنی بر دخالت شخص سوم در امور مربوط به فوتبال، فیفا پیامی تهدیدآمیز به فدراسیون فوتبال فرستاد تا در نتیجه این اتفاقات، فعلا پروسه رسیدگی به پرونده این افراد متوقف و از طرفی نتیجه پرونده ایران و ویلموتس در دادگاه داوری ورزش هم مشخص شود.
* پشت پا به آینده فوتبال ایران
یکی از دلایل معطلی فوتبال ایران و عقب افتادن انتخابات این فدراسیون مربوط به تصمیماتی است که مهدی تاج در گذشته گرفت. وقتی روند فیفا در تابستان ۹۸ رسیدگی به اساسنامه این فدراسیون را آغاز کرد و حتی پیش‌نویس این اساسنامه آماده شد، مهدی تاج از ارائه این اساسنامه برای تصویب مجمع این فدراسیون خودداری کرد.
در آن مقطع تاج بنا به دلایلی تصمیم گرفت این موضوع را به بعد از انتخابات موکول کند ولی بعد از اینکه خودش استعفا داد، فیفا هم به علت بی‌اعتنایی فدراسیون به اصلاح اساسنامه، جلوی انتخابات را گرفت این فدراسیون یک سال از برنامه‌های خود عقب بیفتد و وضعیت بغرنج‌تر شود.
* اختلاف با کمیته انضباطی و اخلاق در ماجرای فینال جام حذفی
فاجعه فینال جام حذفی و بی‌نظمی در دیدار پرسپولیس و داماش گیلان باعث شد تا این دیدار با تاخیری دو ساعته برگزار شود و جان بسیاری از هواداران دو تیم نیز به خطر بیفتد. پس از این ماجرا، کمیته انضباطی و کمیته استناف رای‌هایی را علیه سعید فتاحی، حیدر بهاروند و عبدالکاظم طالقانی صادر کردند. صدور رای علیه این اعضای هیات رییسه خیلی زود لغو شد و همین باعث ایجاد اختلاف بین تاج با حسن‌زاده و تورک شده که در نهایت سبب شد این دو خیلی زودتر از رییس فدراسیون فوتبال از سمتشان استعفا دهند.
* جنگ برای بقا در فوتبال
۲۳ آبان ۹۷ و با اعلام سازمان امور استخدامی مهدی تاج بازنشسته اعلام شد و مقرر شد تا تاریخ ۲۶ آبان فدراسیون فوتبال را ترک کند. اتفاقی که در آن زمان نیفتاد و تاج بعد از چنگ زدن به طناب‌ها و ریسمان‌های مختلف، راهی را برای ماندن در سمتش پیدا کرد. قانون ماده ۶۰ خدمات مدیریت کشور باعث شد تا در جنگ تاج با وزارت ورزش و مجلسی‌ها پیروز شود و در راس فدراسیون به ادامه حکمرانی خود بپردازد؛ حکمرانی‌ای که خیلی طول نکشید و یک سال و دو ماه بعد، رییس فدراسیون مجبور شد از سمتش استعفا دهد.
رفتن او از این فدراسیون به هر دلیلی نه تنها ناراحتی اهالی فوتبال را به دنبال نداشت، بلکه موجب امیدواری آن‌ها برای تزریق روحی تازه در این فوتبال شد اما کسی خبر نداشت که میراث او همچنان دامن‌گیر فوتبال ایران است و مجال سر خاراندن هم به مدیران این مجموعه نخواهد داد.
در مجموع، دوران ریاست مهدی تاج بر فدراسیون فوتبال، دریای متلاطمی از انواع و اقسام اتفاقات عجیب برای فوتبال ایران بود. از ماجرای ویلموتس تا کی‌روش، محرومیت فوتبال ایران از میزبانی در لیگ قهرمانان آسیا، ناکامی در مناقشه با عربستان، تقسیم کرسی‌های فدراسیون میان رفقا و حضور فرزندان برخی از آن‌ها در برخی از تیم‌ها و ... تنها بخشی از اتفاقات این دوره فوتبال ایران است که سیر قهقرایی فوتبال سیل زده ایران را شیبدارتر تر از قبل کرده است.