ارتقای فرهنگ شهروندان در سایه جشنواره

مهری شاهزیدی، جامعه‌شناس در گفت‌و‌گو با ستاد اطلاع‌رسانی سی‌وچهارمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان در خصوص اصول شهرسازی برای کودکان گفت: اصول و استانداردهای شهرسازی برای شهر دوستدار کودک کاملاً تعریف‌ شده است. خلاصه این اصول این است که شهر باید به نحوی طراحی شود که کودکان بتوانند آن را تجربه کنند. علاوه بر این، شهر باید پاسخگوی نیازهای کودکان نیز باشد؛ نیازهایی مثل کنجکاوی، جستجوگری، هیجان و سازندگی؛ اما نکته مهم این است که ایجاد تغییرات کالبدی در شهر به‌تنهایی کافی نیست. به‌موازات تغییرات کالبدی بایستی فرهنگ شهر دوستدار کودک نیز بین شهروندان نهادینه شود. به‌طور مختصر مهم‌ترین اصل فرهنگ شهر دوستدار کودک به رسمیت شناختن کودکان است. زمانی ما کودکان را به رسمت شناخته‌ایم که باور کنیم درک آنها از جهان ناقص یا اشتباه نیست.
٭ شهر را سهم کودکان هم بدانیم
این دانش‌آموخته دکتری جامعه‌شناسی و عضو هیئت‌علمی جهاد دانشگاهی ادامه داد: کودکان درک متفاوتی از جهان دارند و نیاز است که درک متفاوتشان به رسمیت شناخته شود. همچنین، مهم است آن‌قدری که شهر را سهم خودمان می‌دانیم، سهم کودکان هم بدانیم.
این استاد دانشگاه در خصوص عنوان شهر دوستدار کودک که به اصفهان اختصاص داده شده است، گفت: همین‌که اداره‌ای با عنوان شهر دوستدار کودک در معاونت شهرسازی شهرداری تشکیل و اصفهان پایلوت شهر دوستدار کودک شده است جای امیدواری دارد.
٭ لزوم توجه به حقوق کودکان
شاهزیدی تشریح کرد: اما از زاویه‌ای دیگر، اصفهان‌ برای رسیدن به معنای واقعی این عبارت راه طولانی را در پیش دارد چون کودکان در محیط کوچه و خیابانی که در آن زندگی می‌کنند حریم ایمن و امنی ندارند. تردد زیاد خودرو، امنیت و ایمنی کوچه‌ها را از بین برده است. این وضعیت با نابسامانی وضعیت ترافیک شهر افزایش پیدا کرده و باعث شده است که رانندگان بیشتر از قبل مسیرهای غیراصلی را برای تردد انتخاب کنند. شهری که در آن کودک نمی‌تواند به‌راحتی دم خانه خودش را هم تجربه کند. او ادامه داد: این وضعیت برای کودکان دختر پیچیده‌تر است. عرف نانوشته ما کودکان دختر را بیش از کودکان پسر محدود می‌کند. در تجربه‌ای که در برخی از محله‌های اصفهان داشتم متوجه شدم برخی از خانواده‌ها اصلاً اجازه خارج شدن از خانه را به کودک دختر خود نمی‌دهند. اگر بخواهم به‌طور خلاصه صحبت کنم باید بگویم که وضعیت کالبد شهر ما به‌گونه‌ای نیست که کودک بتواند از شهر تجربه مفید و لذت‌بخشی کسب کند. این استاد دانشگاه تشریح کرد: در کنار وضعیت کالبدی، وضعیت فرهنگی به‌مراتب نامناسب‌تر است. واقعیت این است که شهروندان اصفهان خودشان مهم‌ترین عامل محروم کردن کودکان از شهر هستند. نادیده گرفتن کودکان در هنگام رانندگی یکی از این موارد است. رانندگان همان‌طور در کوچه‌ها رانندگی می‌کنند که در خیابان. اگر ملاحظه مختصری هم در کوچه‌ها داشته باشند نگرانی از تصادف و دیه است. به عبارت بهتر، در ذهن رانندگان شهر ما این موضوع جا نیفتاده است که رانندگی بی‌ملاحظه در کوچه‌ها امنیت روانی کودکان و خانواده‌های دارای کودک را با مشکل مواجه می‌کند. نکته بعد این است که شهروندان ما تحمل سروصدای کودکان را ندارند. درواقع، اگر در محله‌ها برای کودکان پارک‌های کوچک محلی هم ساخته شود، ساکنان محدوده پارک مهم‌ترین معترضان پارک خواهند شد. چراکه سروصدای کودکان برای شهروندان غیرقابل‌تحمل است. ولی این نکته نباید نادیده گرفته شود که فرهنگ بازی در پارک‌های محلی هم به کودکان آموزش داده نشده است.
٭تأثیر جشنواره بر شهر
شاهزیدی در مورد تأثیر جشنواره بر شهر و اهمیت آن بیان کرد: به نظر من جشنواره زمانی می‌تواند مؤثر واقع شود که حالت عمومی‌تری به خود بگیرد. واقعیت این است که کودکانی که در این جشنواره شرکت می‌کنند، مربوط به قشر خاصی از جامعه هستند. بسیاری از خانواده‌ها و کودکان حتی اطلاعی از برگزاری جشنواره ندارند. علاوه بر این، برای کودکانی که اصلاً درک مشخصی از سینمای کودک ندارند این جشنواره بی‌معناست. اگر قرار است که جشنواره حالت عمومی‌تری به خود بگیرد و شهر را متأثر از خود کند نیاز است که کودکان در خصوص سینما و سینمای کودک آگاهی داشته باشند و حتی بتوانند در این زمینه فعالیت کنند. ولی در کدام مدرسه ما امکان فیلم‌سازی برای کودک وجود دارد...بااین‌حال، معتقدم اگر جشنواره حالت عمومی‌تری به خود بگیرد می‌تواند در ارتقای فرهنگ شهروندان در خصوص کودکان تأثیرگذار باشد.