فرهنگ مشاوره نداریم

راهنمایی به معنای هدایت و ارشاد و با هدف آگاهی دادن در امور گوناگون به افراد است، از آنجایی‌که در دنیای امروز، هیچ کس بی نیاز از راهنمایی و مشاوره نیست و انواع استرس‌های شغلی و اضطراب‌های متعددی از جمله مشکلات تحصیلی، مسکن، ازدواج، اشتغال، وسواس... در جامعه به چشم می‌خورد، افراد باید بیاموزند که چگونه با این عوامل کنار بیایند و با تطبیق خود و هنجارهای اجتماعی با دیگران روابط اجتماعی مطلوب برقرار کنند.ظهور آسیب‌های روحی، روانی و اجتماعی بر سر راه افراد جامعه، ضرورت توجه به علم روان‌شناسی و مشاوره را بیش از پیش افزایش می‌دهد، علم مشاوره و روان‌شناسی پا به پای علوم دیگر در جامعه تکنولوژی‌زده امروزی اهمیت پیدا کرده است.

سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان طی ماه‌های گذشته در این زمینه ورود جدی داشته و تلاش‌های مختلفی در این زمینه صورت داده است؛ از جمله این برنامه‌ها می‌توان به موضوع همراهی این سازمان جهت برگزاری برنامه‌های مختلف روانشناسی در شهر اصفهان اشاره کرد. به همین دلیل مصاحبه‌ای با دکتر علی قاسمی، مدیر عامل مراکز انجمن روان‌شناسی اصفهان انجام دادیم که در ادامه می‌خوانید.

مراجعان باید به چه نکاتی برای انتخاب مشاور توجه کنند؟
همان‌طورکه برای نیازهای دیگر تحقیق مقدماتی انجام می‌دهیم و یا برای درمان بیماری‌های جسمی به پزشکان متخصص در زمینه‌های مختلف مراجعه می‌کنیم، درباره بیماری‌های روحی نیز باید نزد متخصص برویم، نخستین موضوعی که مراجعان باید از آن اطمینان حاصل کنند، مراجعه به پزشک متخصص در حرفه پزشکی شفاف است، به عنوان مثال بیمار قلبی به متخصص قلب مراجعه می‌کند؛ اما در روان‌شناسی تحقیق نیاز است تا مراجع با تخصص روان‌شناس و مشاور هماهنگ باشد و رضایتمندی صورت گیرد.افراد به نحوی با مشکلات روانی خود و یا کسانی که با آنها در ارتباطند دست به گریبانند، مراجعان به عللی مانند مشکلات تحصیلی فرزندان، مشکلات زناشویی، اختلاف بین والدین و فرزندان و اولیا مدرسه با دانش‌آموزان و ... نیاز به مشاوره دارند.

چرا نقش مشاور در مدارس پر رنگ و موثر نیست؟
دو عامل در کمرنگ شدن نقش مشاوران در مدرسه تاثیر دارد، مشاوره در مدرسه تنها به مشاوره تحصیلی و ارتباطی دانش‌آموزان با والدین و اولیا مدرسه محدود شده، در صورتی‌که برای ارتقا سلامت دانش‌آموزان باید این رابطه در حوزه‌های عمیق‌تری وارد شود، به عنوان مثال ورود به حوزه آشنایی با اختلالات رفتاری، شخصیتی، بیماری‌های روانی و مشکلات شایع در خانواده‌ها، مشکلات دوران رشد و تحول دانش‌آموزان و تاثیری که محیط بر آنها می‌گذارد، می‌تواند در عملکرد موفق تاثیرگذار باشد، کثرت و تعدد مدارس و در مقابل تعداد کم مشاور به معضلی تبدیل شده که گاهی افراد با تخصص دیگری غیر از رشته مشاوره به این امر اشتغال می‌یابند که نتیجه خوبی به همراه نخواهد داشت.

نقش مشاور را در پیشگیری از طلاق چگونه می‌بینید؟
مشاور در سه مرحله ازدواج می‌تواند جامعه را از افزایش آمار طلاق و نتایج بد آن نجات دهد، ابتدا در مرحله انتخاب همسر، چرا که در مرحله پیش از ازدواج اگر انتخاب صحیح و بدون احساس و اجبار صورت گیرد، موردی برای جدایی پیش نخواهد آمد، در مرحله زندگی زناشویی نیز نقش مشاور بسیار عمیق است، مشاور با زوج درمانی، آموزش‌های مهارت‌های زندگی و ارتباطی می‌تواند موجب تحکیم ارتباط زوج‌ها شود.در مواردی هم که زن و شوهر نتوانند به دلایلی موفق به حفظ زندگی خود شوند و به متارکه روی بیاورند، باز هم نقش مشاور ضروری است، در اینکه افراد خانواده متلاشی شده دچار آسیب‌های فردی و اجتماعی شوند، شکی نیست، پس حضور مشاور در این برهه از زمان برای ایجاد برقراری آرامش مجدد آنها می‌تواند مفید باشد.

گاهی مشاهده می‌شود که افرادی نیاز به مشاوره دارند، اما به دلایلی از مراجعه سر باز می‌زنند، علت چیست؟
نبود فرهنگ مشاوره در جامعه، یکی از مشکلات اساسی است که رشد و توسعه مشاوره و روان‌شناسی را با مشکل مواجه کرده‌است، این باور غلطی است که از گذشته وجود دارد، باید به اینگونه افراد اطمینان داد که همان‌طور که برای بیماری‌های جسمی به پزشک، برای مسائل اقتصادی به مشاورین اقتصاد، برای تغذیه و بهداشت به متخصصان مربوط مراجعه می‌کنید، برای سلامت روان هم باید به روان‌شناس مراجعه کرد، البته رضایتمندی از کار روان‌شناس و مشاور نیز به ادامه روند درمان کمک خواهد کرد.

برای بهبود روند کاری روان‌شناسان و مشاوران چه پیشنهادی دارید؟
کار ما روان‌شناسان سرشار از اضطراب است، روان‌شناسان باید هرازچندگاهی استراحت کنند چون با قشر خاصی از افراد ارتباط دارند که نیاز به کمک روحی و روانی دارند و به ما به عنوان حلال مشکلاتشان مراجعه می‌کنند، ایجاد تسهیلات رفاهی لازم نیز انگیزه مشاوران را برای فعالیت‌های مشاوران و ارائه فعالیت‌‌های مطلوب افزایش می‌دهد.