توسعه حمل و نقل همرا با افزایش تولید فولاد

همزمان با افزایش ظرفیت تولید فولاد، فراهم‌شدن شرایط لازم برای توسعه شبكه حمل و نقل ضروری به نظر می‌رسد. حمل و نقل در صنعت فولاد با توجه به كاهش هزینه‌ها و به دنبال آن ایجاد ارزش افزوده بالا در این صنعت دارای اهمیت است؛ این در حالی است كه به موازات توسعه صنعت فولاد و افزایش میزان تولید فولاد شبكه حمل و نقل در كشور توسعه نیافته است. به گفته برخی از كارشناسان، برای حمل و نقل فولاد و محصولات فولادی خطوط ریلی و جاده‌ای باید گسترش پیدا كند و از آنجایی كه برای حمل 55 میلیون تن فولاد و تارسیدن به افق 1404 باید بیش از 250 میلیون تن مواد اولیه جابه جا شود، سرعت عمل متولیان این حوزه برای توسعه حمل و نقل ریلی و جاده ای دارای اهمیت است.

توسعه سیستم حمل‌ونقل، به‌ویژه حمل‌ونقل ریلی تاثیر بسیاری بر توسعه بخش صنایع معدنی و افزایش قدرت رقابتی دست اندركاران این بخش در بازارهای صادراتی خواهد داشت.در دولت یازدهم، طرح‌های فولادی بسیاری فعال شد و با افتتاح طرح های متعدد در بخش آهن اسفنجی و گندله، ظرفیت تولید مواد اولیه نیز افزایش یافت.راه‌اندازی پروژه‌های فولادی و ایجاد طرح‌های جدید در این صنعت نیازمند سرمایه‌گذاری زیادی است و تولیدكنندگان فولاد مبالغ زیادی را برای پیشروی طرح‌های جدید و تازه تاسیس صرف می‌كنند؛ از این رو توسعه بخش حمل و نقل ریلی و جاده ای برای رفع مشكلات فولادی ها در این بخش ضرورت دارد. رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد معتقد است صنعت فولاد باید به زیرساخت‌های اطراف خود، به ویژه در حمل و نقل نیز نگاهی داشته باشد؛ چراکه این بخش از صنعت فولاد عقب تر است. رسول خلیفه سلطانی می‌گوید: متاسفانه در سال های اخیر صنعت ریلی درجا زده و در آینده هراندازه تولید داشته باشیم، قادر به جابه‌جایی محصول و مواد اولیه نخواهیم بود.به باور رئیس انجمن تولیدكنندگان فولاد، 70درصد از شبکه ریلی اختصاص به فولاد دارد؛ بنابراین باید اداره شبکه ریلی به صنعت فولاد واگذار شود و صنعت ریلی نباید از صنعت فولاد فاصله بگیرد؛ چراكه وضعیت صنعت ریلی اگر به همین صورت باقی بماند و به حال خود رها شود، نمی توان انتظار توسعه در بخش فولاد کشور را داشت.اینطور كه خلیفه سلطانی اذعان می‌كند، ظرفیت فولاد افزایش داشته؛ اما ظرفیت جابه‌جایی‌های ریلی هنوز به حد مطلوب و مورد انتظار خود نرسیده است؛ بنابراین اگر بحث توسعه صنعت فولاد را مطرح می‌کنیم باید همزمان موضوع توسعه صنعت ریلی را مطرح و پیگیری کنیم تا توازنی در این بخش ها ایجاد شود.

جابه جایی 200 میلیون تن مواد اولیه فولاد تا 1404
در رابطه با اهمیت توسعه شبكه حمل و نقل برای صنعت فولاد، مدیرعامل فولاد سپید دشت به اصفهان زیبا می‌گوید: برای رسیدن به تولید 55 میلیون تن فولاد باید حدود 200 میلیون تن مواد اولیه جابه جا شود كه برای تحقق این امر توسعه راه آهن و خطوط جاده ای از اهمیت زیادی برخوردار است. به گفته محمود ارباب زاده، برای توسعه صنعت فولاد باید راه آهن نیز توسعه پیدا كند؛ راه آهن باید به تمامی معادن و به صورت دوخطه گسترش پیدا كند. ارباب زاده تصریح می‌كند: علاوه بر توسعه راه‌آهن، توسعه واگن‌های حمل و نقل و كشنده‌ها نیز برای رفع مشكلات فولادی‌ها در زمینه جابه‌جایی محصولات دارای اهمیت است؛ اما از آنجایی كه احداث راه آهن زمانبر و نیازمند هزینه های اولیه زیادی است و از طرفی هم تا رسیدن به افق 1404 زمان زیادی باقی نمانده، سرعت در ارائه راهكارهای عملی برای توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل ضروری به نظر می رسد.

ضرورت هم افزایی بیشتر دولت و بخش خصوصی
ارباب‌زاده می گوید: در بحث زیرساخت های حمل و نقل دولت باید ورود پیدا كند؛ اما در بخش واگن و كشنده ها بخش خصوصی متولی است که متاسفانه هم افزایی ضعیفی بین این دوبخش برای توسعه صنعت حمل و نقل وجود دارد. مدیرعامل فولاد سپیددشت تاكید می‌كند: ظرفیت فولاد در حال افزایش است و در این شرایط شبكه حمل و نقل ریلی و جاده ای نیز باید با سرعت بیشتری به منظور جابه جایی فولاد و مواد اولیه مورد نیاز از معادن تا كارخانه ها گسترش پیدا كند. ارباب‌زاده می‌گوید: یكی از محدودیت‌های تولیدكنندگان فولاد، حمل مواد اولیه با كامیون در جاده ها تا رسیدن به كارخانه است؛ این در حالی است كه به دلیل گسترده نبودن شبكه راه آهن سراسری هزینه‌های جانبی افزایش پیدا كرده است و این امر روی میزان بهره‌وری شركت‌های تولیدكننده فولاد تاثیر منفی دارد.

اختصاص بودجه كافی برای توسعه حمل و نقل ریلی و جاده ای
در این رابطه مدیرعامل فولاد امیر كبیر كاشان در گفت‌و‌گو با اصفهان زیبا معتقد است كه در كشورهای توسعه یافته برای حمل آهن اسفنجی وسنگ آهن به عنوان مواد اولیه تولید فولاد كشتی های بزرگی ساخته می‌شود تا با توجه به میزان جابه جایی هزینه ها كاهش پیدا كند. از طرفی هم برخی از مواد اولیه تولید فولاد مانند آهن اسفنجی اگر در فضای آزاد قرار گیرند، اكسیده شده و از بین می روند؛به همین دلیل باید سیستم حمل ونقل و جابه جایی در كشور توسعه پیدا كند تا فولادسازان در افق 1404 و برای حمل 55 میلیون تن فولاد با مشكلی در این زمینه مواجه نشوند. عزیز قنواتی بیان می‌كند: برای حمل فولاد و محصولات فولادی بهترین و ارزان ترین سیستم جابه جایی ، حمل و نقل ریلی و جاده ای است كه برای توسعه بخشیدن به این سیستم، از دولت انتظار می رود در این بحث ورود پیدا كرده و بودجه كافی برای توسعه زیرساخت های حمل و نقل در صنعت فولاد اختصاص داده شود. قنواتی می افزاید: درصورتی كه دولت بودجه لازم و كافی برای این مهم در نظر نگرفته و همچنان بخش حمل و نقل و توجه به این مورد غفلت قرار گیرد برای حمل و جابه جایی فولاد و مواد اولیه موردنیاز با مشكل مواجه خواهیم شد. به گفته مدیرعامل فولاد امیركبیر كاشان، صنعت فولاد برای كاهش هزینه‌ها و رقابتی شدن به طور جدی نیازمند توسعه شبكه ریلی است و متولی این مهم؛ یعنی سازمان وزرات راه و شهرسازی باید به این بخش توجه لازم داشته باشد.