میان عرضه و تقاضای آب شرب تعادلی برقرار نیست

اعلام کردن این موضوع که سناریویی برای جیره‌بندی آب در اصفهان در دستور کار شرکت آب و فاضلاب نیست، حکایت از جیب خالی و پُز عالی دارد و به عبارت دیگر با وجود خالی بودن سد زایند‌رود، مسؤولان وضعیت آب شرب اصفهان را بی‌نیاز از جیره‌بندی می‌دانند.
به گزارش فارس، بحران آب در بسیاری از شهرهای ایران به مرحله هشدار رسیده به طوری که تازه‌ترین گزارش‌ها نشان می‌دهد حجم آب زاینده‌رود اصفهان به 50 ‌درصد‌ سال گذشته کاهش داشته و در حال حاضر ذخیره مخزن آب زاینده‌رود تنها 38٠‌ میلیون مترمکعب آب دارد.
سرنوشت آبی فلات مرکزی ایران از جمله استان اصفهان حال و روز خوشی ندارد و در صورت عدم تصمیم‌گیری عاقلانه توسط مسؤولان و مردم روز به روز رو به خشکی بیشتر خواهد رفت؛ آمارهای وزارت نیرو حاکی از آن است که در اصفهان نه‌تنها سفره‌های زیرزمینی آب تهی شده‌اند که ذخایر سدها نیز کاهش 5 2تا 50 ‌درصدی را نسبت به ‌سال گذشته تجربه می‌کنند.
به گفته محمد حاج‌رسولی‌ها مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران، براساس آمار موجود سخت‌ترین و نادرترین شرایط افت ورودی آب به سد زاینده‌رود در سال جاری اتفاق افتاده است.
او که اخیراً در سفر خود به اصفهان خبر از محدودیت آب شرب داده است، اعلام کرده که آورد امسال سد زاینده رود به 500 میلیون مترمکعب هم نخواهد رسید و جدای از محدویت‌های بخش کشاورزی ناچار هستیم محدویت‌های برای بخش شرب نیز اعمال کنیم.
* رویایی که دیر به حقیقت می‌پیوندد
مسعود میرمحمدصادقی مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای اصفهان اما از طرح جدیدی که یادآور رویایی دیرینه برای شیرین‌ کردن آب دریا و انتقال آن به سرزمین‌های خشک است، خبر داده است، رویایی که سال‌ها طول می‌کشد تا به حقیقت بپیوندد.
او با بیان این که طرح انتقال آب از خلیج‌فارس برای مصارف آشامیدنی مردم در فلات مرکزی ازجمله استان اصفهان در دستور کار جدی وزارت نیروست، ابراز داشته که بخشی از آب حوضه آبریز سد کارون هم پس از تلمبه شدن از تونل سوم کوهرنگ در حال انتقال است.
حجم آب ورودی به دریاچه سد زاینده‌رود از ابتدای سال آبی جاری 398 میلیون متر مکعب بوده است؛ این در حالی است که در سال گذشته این میزان 945 و میانگین درازمدت آن 993 میلیون متر مکعب بوده و به ترتیب نشان‌دهنده کاهش 57 و 59 درصدی ذخیره آب است.
سال زراعی گذشته ورودی آب پشت زاینده‌رود که بخش مهمی از آن آب استان را تأمین می‌کند 1.3 میلیارد مترمکعب بوده اما در سال زراعی جاری در بهترین شرایط و طبق گزارش وزارت نیرو 380 میلیون مترمکعب آب در پشت سد زاینده‌رود بوده است.
* با حساب سرانگشتی محاسب کنید
بنابراین با حسابی سرانگشتی می‌توان میزان ذخیره آب پشت سد زاینده‌رود را با آمارهای موجود برآورد کرد، به طوری که70 میلیون مترمکعب آب توسط صنایع، 30 میلیون مترمکعب آب به وسیله تبخیر در محیط زیست و 60 میلیون مترمکعب هم برای انتقال آب برای مصرف شرب به یزد منتقل می‌شود که این اعداد با ورودی آب پشت سد زاینده‌رود نمی‌خواند.
این آمار نشان می‌دهد که سر صنایع اصفهان نیز در خطر است و صنایع باید سیاست‌ها و اقدامات مهمی را در راستای کاهش مصرف آب پیش‌بینی کنند؛ بهرام سبحانی مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه در دفاع از صنعت تحت مدیریت خود گفته که مصرف آب در خطوط تولید این کارخانه تا 75 درصد کاهش یافته است.
او اقدامات فولاد مبارکه را در راستای صرفه‌جویی در مصرف آب دانسته و به اذعان او مصرف آب در تولید کلاف گرم این کارخانه در سال 96 برابر با 4.4 متر مکعب بر تن تولید بوده و در سال 97 این عدد به 3.6 متر مکعب رسیده است.
براساس آخرین اظهارات حیدرعلی عابدی نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی، اگر روزانه یک میلیون مترمکعب که در سال حدود 400 میلیون مترمکعب می‌شود آب از پل شهرستان اصفهان عبور کند، کشاورزی شرق احیا شده، تالاب گاوخونی نمی‌خشکد، منابع زیرزمینی پرآب می‌شود، فرسایش زمین و بسیاری از مسائل دیگر را شاهد نخواهیم بود.
* اما و اگرها بر سر پیشنهاد «تهاتر آبی»
از نظر این نماینده مجلس بیش از 600 میلیون مترمکعب آب پیش از ورود به استان اصفهان حیف و میل می‌شود و از سد زاینده‌رود تا تصفیه‌خانه باباشیخ‌علی اصفهان 10 متر بر ثانیه آب «گم می‌شود» که در سال به میزان 400 میلیون مترمکعب می‌رسد.
عابدی با ارائه راهکاری جدید برای بحران آبی در اصفهان از کلیدواژه «تهاتر آبی» استفاده کرده و گفته که آب صنعت خوزستان باید از خلیج‌فارس با سرمایه اصفهان تأمین شده و معادلش را از سرچشمه‌های کارون برای اصفهان در نظر بگیرند.
او ادعا کرده که طرح پیشنهادی‌اش مورد اعتراض هیچ‌کسی قرار نخواهد گرفت اما سخنان این نماینده همه ماجرا نیست چراکه ممکن است مسؤولان استان خوزستان مواضعی متفاوت نسبت به این تصمیم بگیرند.
در این میان مهدی بصیری عضو هیأت‌علمی دانشگاه صنعتی اصفهان گفته که اگر قرار است برای شرب، از دریا آب را انتقال دهیم، بهتر است آب را به استان های نزدیک تر از اصفهان به دریا همچون کرمان و یا کنار دریا و با ارتقاع بسیار کم از سطح دریا هم چون خوزستان منتقل کنیم.
انتقال آب از دریا و شیرین کردن آن برای مصرف شرب شاید روی کاغذ آسان باشد اما در عمل کار ساده‌ و کم‌هزینه‌ای نیست؛ این کار انرژی بالایی را ایجاد کرده و هزینه این انتقال با توجه به مصرف انرژی و طول مسیر انتقال بسیار گران خواهد بود.
انتقال آب از دریا به اصفهان به طور قطع هزینه های بسیار سنگینی را به مردم منتقل می‌کند چراکه ارتفاع اصفهان از سطح دریا هزار و 500 متر است و در این شرایط باید هزار و 500 متر مکعب آب از خلیج فارس به اصفهان پمپ شود.
* سد خالی و پُز عالی
با این وجود شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان اعلام کرده که سناریویی برای جیره‌بندی آب اصفهان ندارد و مردم برای دسترسی پایدار به آب شرب باید حداقل 30 درصد در مصرف خود صرفه‌جویی کنند.
اعلام کردن این موضوع که سناریویی برای جیره‌بندی آب در اصفهان در دستور کار شرکت آب و فاضلاب نیست، حکایت از جیب خالی و پُز عالی دارد و به عبارت با وجود خالی بودن سد زایند‌رود از آب، مسؤولان در چنین شرایطی، وضعیت آب شرب اصفهان را بی‌نیاز از جیره‌بندی می‌دانند.
مواضع دوپهلوی این شرکت شاید پیش‌بینی شرایط آبی استان اصفهان را بیش از پیش سخت‌تر کند چراکه از طرفی این اطمینان را به مردم داده که دغدغه‌ای برای سهمیه‌بندی آب شرب نداشته باشند و از طرف دیگر دسترسی به آب شرب را مشروط بر صرفه‌جویی 30 درصدی اعلام کرده است.
* میان عرضه و تقاضای آب شرب تعادلی برقرار نیست
56 شهر و 300 روستا که تحت پوشش طرح آبرسانی اصفهان قرار دارند که به دلیل محدودیت منابع، آب مورد نیاز این مناطق از 106 حلقه چاه، آبی برابر با 756 لیتر بر ثانیه تأمین می‌شود.
البته این میزان آب کفاف نیاز شرب استان اصفهان را نمی‌دهد و در مجموع این استان با کمبود 30 درصدی آب در هر شرایطی مواجه است که این کمبود سخنان دوپهلوی مسؤولان آب و فاضلاب اصفهان را زیر سؤال می‌برد.
به گفته هاشم امینی مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان میان عرضه و تقاضای آب شرب در اصفهان تعادلی برقرار نیست، در حالی که آب مورد نیاز در ایام پیک مصرف بالغ بر 14.5 متر مکعب در ثانیه است.
او صراحتاً اعلام کرده که سرانه مصرف آب شرب اصفهان در بخش خانگی حدود 154 لیتر در شبانه‌روز است که این رقم با توجه به اقلیم آب‌ و هوایی این استان باید به 130 لیتر در شبانه‌روز کاهش یابد.
امینی در هشداری جدی به ساکنان استان اصفهان تأکید کرده که باید به این باور برسند که اقلیم این سرزمین خشک است و باید رفتار مصرفی خود را با این اقلیم سازگار کرده و از بدمصرفی خودداری کنند.
* نگرانی مردم اصفهان از جیره‌بندی آب
نگرانی مردم اصفهان از جیره‌بندی آب شرب در تابستان امسال باعث شده تا برای حفظ نیاز خود علاوه بر نصب پمپ آب در منازل مسکونی، اقدام به خرید تانکرهای بیشتری کنند، موضوعی که رئیس اتحادیه فروش تانکر اصفهان نیز بر آن صحّه گذاشته است.
یداله رضاییان رئیس اتحادیه فروش تانکر اصفهان از افزایش شدید فروش تانکرهای آب در اصفهان خبر داده و گفته که روزانه 200 تانکر آب گالوانیزه و آهنی از یزد به اصفهان فروخته می‌شود.
او این احتمال را داده که با افزایش دما و گرم شدن هوای اصفهان و به تبع آن استفاده از کولرهای آبی، مردم مجبور شوند تا آب مورد نیاز خود را از مراکز سیار توزیع آب تأمین کنند.