چرا طرح بازچرخانی آب زاینده‌رود متوقف شد؟
مهرعلیزاده قصد داشت با احیای دوباره زاینده‌رود، نشاط را به اصفهان بازگرداند و از سوی دیگر آب مورد نیاز کشاورزان را تأمین کند. در این راستا دو هفته پیش استاندار اصفهان خبر از طرح بازچرخانی آب در زاینده‌رود داد، اما گویا این تصمیم مخالفانی داشت و درحالی‌که قرار بود عملیات اجرایی این طرح سه‌شنبه هفته گذشته آغاز شود، به‌یک‌باره متوقف شد.
مهرعلیزاده قصد داشت با احیای دوباره زاینده‌رود، نشاط را به اصفهان بازگرداند و از سوی دیگر آب مورد نیاز کشاورزان را تأمین کند. در این راستا دو هفته پیش استاندار اصفهان خبر از طرح بازچرخانی آب در زاینده‌رود داد، اما گویا این تصمیم مخالفانی داشت و درحالی‌که قرار بود عملیات اجرایی این طرح سه‌شنبه هفته گذشته آغاز شود، به‌یک‌باره متوقف شد.
به گزارش ایسنا، 26 شهریور امسال استاندار اصفهان در جلسه مجمع نمایندگان استان اصفهان از جریان آب در زاینده‌رود با اجرای 52 کیلومتر لوله‌گذاری خبر داد و با اشاره به تدوین طرحی برای جلوگیری از برداشت‌های غیرمجاز، گفت: در استان مجاور کنترل لازم از سوی وزارت نیرو صورت گرفته و در استان اصفهان نیز سهمیه‌ها با توجه به سهم هر شهرستان مشخص شده است.
مهر علیزاده با بیان اینکه در مسیر رودخانه سهم‌آبه‌‍‌هایی وجود دارد که در طرح جدید به‌جای جاری کردن آب در رودخانه، به‌وسیله لوله‌گذاری میزان آب هر سهم انتقال می‌یابد، افزود: از ابتدای تا انتهای حوضه آبریز و تالاب گاوخونی ۵۲ کیلومتر لوله‌گذاری پیش‌بینی‌شده است و نسبت به سهم هر شهرستان در مسیر رودخانه در سال‌هایی که محدودیت آبی وجود دارد، آب از طریق این لوله‌ها انتقال می‌یابد و تمام شهرستان‌ها در هر سال به نسبت سهمی که از آب دارند به شکل حق‌آبه و سهم‌آبه از این مسیر برداشت خواهند کرد.
وی اضافه کرد: در شهر اصفهان نیز لوله‌گذاری را در داخل رودخانه خواهیم داشت و با ساماندهی رودخانه برای جلوگیری از جذب زیاد آب، شاهد جاری شدن آب در بستر زاینده‌رود خواهیم بود.
استاندار اصفهان افزود: شرایطی فراهم خواهد شد که این حداقل آبی که در مسیر زاینده‌رود قرار می‌شود در سد آبشار جمع‌آوری شود و در زمان نیاز، با گردش آب بتوانیم جریان آب را در زاینده‌رود برقرار کنیم.
مهرعلیزاده با بیان اینکه اعتبار این طرح از سوی استانداری تأمین می‌شود، اظهار کرد: طرح پیش‌بینی‌شده بالغ بر ۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد و در مدت حدود یک سال اجرایی خواهد شد و شامل بخش‌های مختلف از قبیل ۴۰ کیلومتر لوله‌گذاری خارج از شهر اصفهان، لوله‌گذاری‌های مربوط به شهر اصفهان، افزایش کیفیت پساب‌های تصفیه‌شده و جمع‌آوری و سیر کوله کردن و هدایت آب به کشاورزان شرق اصفهان و باتلاق گاوخونی است که حداکثر از ابتدای مهر ماه عملیات اجرایی آن آغاز خواهد شد.
از سوی دیگر مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای اصفهان در خصوص این طرح به خبرنگار ایسنا، گفت: در حال حاضر شرکت آب و فاضلاب فعالیت خود را آغاز کرده و آب منطقه‌ای نیز در حال آماده کردن طرح‌های آن و 50 کیلومتر لوله‌گذاری در زاینده‌رود است، همچنین به موازات این طرح جهاد کشاورزی طرح‌های توسعه گلخانه‌ها و دامداری‌های مدرن را اجرا خواهد کرد.
مسعود میرمحمدصادقی یادآور شد: در حال حاضر شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان برای ارتقا کیفیت پساب را در سه تصفیه‌خانه شمال در زینبیه، شرق در سگزی و جنوب در آبشار وارد کار شده که به موازات آن، پساب آب به پشت سد آبشار منتقل و به صورت نوبت‌بندی آب در اختیار کشاورزان قرار خواهد گرفت.
البته پیش از توقف این طرح امام‌جمعه اصفهان با بیان اینکه طرح گردش و برقراری جریان آب در بستر رودخانه زاینده‌رود با نظر جمعی کارشناسان تعریف شده و به نفع مردم اجرا خواهد شد به یکی از رسانه‌های اصفهان گفته بود که در بررسی و تدوین این طرح همه ابعاد دیده شده و هدف آن حفظ جریان و نمای آب در بستر زاینده‌رود است.
آیت‌الله سید یوسف طباطبایی نژاد با بیان اینکه در زمان حاضر با کمبود منابع آبی روبه‌رو هستیم، تصریح کرد: ضروری بود که طرحی برای جاری کردن آب در رودخانه اجرا شود تا صفا و جلوه زاینده‌رود حفظ شده و مردم اصفهان، دیگر از خشکی آن دلگیر نشوند.
احمد سالک نماینده مردم اصفهان در مجلس با اعتقاد بر اینکه اصل این طرح برای زمان اضطراری و کمبود منابع آبی تعریف شده، در غیر این صورت زمانی که آب به اندازه کافی موجود است آب باید در رودخانه تا تالاب بین‌المللی گاوخونی جریان داشته باشد.
وی با تاکید بر اینکه ماهیت این طرح، خوب است، تصریح کرد: اجرای این طرح بخشی از نیاز آبی استان را تامین می‌کند و اگر سایر کارشناسان و نمایندگان مجلس نظراتی برای تکمیل و بهبود آن دارند، مطرح کنند.
اما این طرح مخالفان سرسختی دیگری هم دارد. برخی نمایندگان مجلس به دلایل سیاسی و کارشناسان حوزه‌های مختلف نیز به دلیل زیست‌محیطی و میراثی و کشاورزان با ادعای اینکه در مجموع حق‌آبه‌های آن‌ها نادیده گرفته می‌شود، با اجرای این طرح مخالف هستند.
طرح بازچرخانی آب زاینده‌رود هدررفت بیت‌المال
موسوی لارگانی رئیس مجمع نمایندگان استان اصفهان یکی از مخالفان این طرح است و با اعتقاد بر اینکه محیط زیست اصفهان به جاری بودن آب در بستر زاینده‌رود وابسته است، تأکید کرد: با لوله‌کشی و طرح‌های غیر کارشناسی فقط بیت‌المال را از بین می‌برند مشکلی برطرف نخواهد شد.
وی افزود: زاینده‌رود باید از سراب تا تالاب در بستر رودخانه جاری باشد. نباید تنها بخشی از آن به صورت مقطعی جاری باشد.
وی تاکید کرد: محیط زیست اصفهان به جاری بودن آب در بستر زاینده‌رود وابسته است و با لوله‌کشی و طرح‌های غیر کارشناسی که فقط بیت‌المال را از بین می‌برند مشکلی برطرف نخواهد شد. لوله‌کشی زاینده‌رود فقط توهین به مردم استان اصفهان است و مشکلات کشاورزی را برطرف نمی‌کند.
لوله‌گذاری زاینده‌رود مطالعه می‌خواهد
یک شهرساز گفت: طرح لوله‌گذاری زاینده‌رود طرحی نیست که در جلسات مدیریتی و سیاسی درباره آن تصمیم‌گیری شود و باید به شکل کارشناسی مورد بررسی قرار گیرد.
پیمان رازی اظهار کرد: اگر در برخورد با چنین طرح‌هایی که مقیاس عملکردی گسترده‌ای دارند، در جلسات اداری و مدیریتی تصمیم‌گیری شود، راه اشتباه نیم قرن گذشته را ادامه داده‌ایم.
این برنامه‌ریز شهری گفت: چنین پروژه‌ای نیاز به مطالعات گسترده "متفا" دارد. مطالعه تأثیرات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی این طرح باید هرچه سریع‌تر انجام شود تا مانع پیشرفت پروژه نشود همچنین در بخش اجتماعی می‌توان به تاثیر جاری شدن زاینده‌رود بر روی سلامت روحی مردم توجه کرد. آنچه بیشتر باید مورد توجه قرار بگیرد این است که ایجاد یک رودخانه مصنوعی در کلان‌شهر اصفهان ممکن است به یک دروغ بصری تبدیل شود و مطالبات عمومی را برای احیا محیط زیست اصفهان که بزرگ‌ترین نمود آن زاینده‌رود است، از میان ببرد.
زاینده‌رود می‌خواهیم نه آب‌نما
مدیرعامل کانون خبرگان کشاورزی اصفهان با بیان اینکه کشاورزان مخالف بازچرخانی و لوله‌گذاری آب برای جاری شدن رودخانه زاینده‌رود هستند به خبرنگار ایسنا، گفت: اجرای این طرح، موجب آسیب به حق‌آبه‌های کشاورزان می‌شود و به طور مثال وقتی 32 مترمکعب در ثانیه آب در سد آبشار رها می‌شود هیچ‌گاه نمی‌توان به رسیدن آب به تالاب گاوخونی دل بست، بنابراین چطور با یک لوله می‌توان آب را به تالاب رساند.
اسفندیار امینی با بیان اینکه اجرای چنین طرحی در اصفهان نیازمند اعتبار بالایی است، اظهار کرد: قرار بود فولاد مبارکه هزینه‌ای بالغ بر 450 میلیارد تومان را بابت خسارت به کشاورزان شرق پرداخت کند، اما گویا این رقم به اجرای طرح بازچرخانی آب در اصفهان لوله‌گذاری در زاینده‌رود تخصیص داده شده است.
وی با اشاره به اینکه طرح بازچرخانی آب برای احیای زاینده‌رود حقوقی، قانونی، اخلاقی و اجتماعی نیست، تصریح کرد: کشاورزان مخالف این طرح هستند و با اجرای آن مقابله می‌کنند، کما اینکه در زمان آقای بختیاری چنین بحثی مطرح بود که کف رودخانه به صورت مصنوعی آبدار شود تا توجه افکار عمومی معطوف به برداشت‌های بی‌رویه و طرح‌های غیرقانونی آب در بالادست نشود.
امینی با تأکید بر اینکه مردم اصفهان رودخانه زاینده‌رود را به صورت طبیعی و نه به صورت آب‌نما می‌خواهند، گفت: سرچشمه زاینده‌رود از کوهرنگ است، اما متأسفانه به دلیل عدم مدیریت صحیح، آب رودخانه به بخش‌های دیگر فروخته شد.
علی بصیرپور معاون سابق آب منطقه‌ای اصفهان در گفتگو با ایسنا با اشاره به اینکه در جلسه هفته گذشته اتاق بازرگانی اصفهان بسیاری از کارشناسان با اجرای این موافق نبودند چراکه طرح بازچرخانی آب به اندازه کافی به لحاظ کارشناسی و همچنین مسائل اجتماعی، فنی و زیست‌محیطی به اندازه کافی بررسی و تحقیق نشده است.
وی تاکید کرد: متأسفانه طرح بازچرخانی آب پیش از شروع اجرا با مشکلات زیادی همراه خواهد بود.
وی با بیان اینکه در شرایط فعلی این طرح قابل‌اجرا نیست، اما در آینده شاید با یک سری بررسی‌های دقیق و کارشناسی بتوان آن را به شیوه دیگری اجرا کرد، اما به شیوه‌ای که امروز صحبت از اجرای آن شده، قابل‌اجرا نخواهد بود.
وی با بیان اینکه طرح بازچرخانی آب زاینده‌رود دارای مجوز زیست‌محیطی نیست، اظهار کرد: عنوان شده به دلیل اینکه طرح داخل استان اجرا می‌شود، نیاز به مجوز ندارد.