اقتصاد ایران کشش دلار 10 هزار تومانی را ندارد/ شرایط بعد از قطعنامه 598 تکرار نمی‌شود

استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان با بیان اینکه اگر تقاضای سفته بازی از بازار خارج شود نرخ ارز متعادل و واقعی می شود، گفت: نرخ های کنونی دلار نرخ های واقعی نیست و به طور قطع اقتصاد ایران کشش دلار 10 هزار تومان به بالا را ندارد و حتی نرخ واقعی دلار بسیار پایین تر از آن است.
مهدی طغیانی در گفت‌وگو با ایسنا با تحلیل وضعیت موجود بازار ارز و هجوم مردم برای فروش دلارهای خانگی، اظهار کرد: به طور کلی دارایی های غیرمولد مانند مسکن، طلا و دلار معمولا با دو هدف در ایران مورد تقاضا قرار می گیرد. نخست اینکه کسی واقعا به این دارایی ها نیازمند باشد و دوم اینکه بخواهد از این تقاضا برای سرمایه گذاری و جمع آوری دارایی های بدون ریسک استفاده کند، چراکه دارایی های غیرمولد معمولا به عنوان سرمایه های بدون ریسک و سودآور شناخته می شوند.
وی افزود: وقتی جامعه از جهت روانی تحریک شود و مردم احساس کنند جریان بازار چندان مناسب نیست و نمی توانند به دارایی های خود دل ببندند، در این شرایط دارایی های خود را به قصد فروش به بازار عرضه می کنند.
سرمایه گذاران خُرد امروز ضرر کردند
این اقتصاددان با بیان اینکه در چنین شرایطی معمولا افراد دارای سرمایه اندک بیشتر از افراد برخوردار از دارایی متضرر می شوند، اظهار کرد: در چنین وضعیتی دو دسته افراد از بازار تاثیر می پذیرند. دسته نخست سرمایه گذاران خُرد هستند که دارایی هایشان اندک است و سعی می کنند ارزش آن را بالا ببرند، اما دسته دوم سرمایه گذاران کلان هستند که متاسفانه به دلیل اطلاعاتی که از بازار دارند قادر هستند ارزان بخرند و گران بفروشند و در نهایت به موقع از بازار خارج می شوند، بنابراین در این شرایط مردمی که دارایی کمی دارند، بیشتر ضرر می کنند.
وی با تاکید بر نقش انتشار اخبار منفی در ایجاد تلاطم در بازار عرضه و تقاضا، گفت: امروز به محض انتشار اخباری همچون اعمال تحریم ها و ... جو نگرانی در جامعه حاکم می شود و باعث می شود مردمی که مبنای خریدشان مبنای مصرفی نیست و نگران وضعیت موجود شده و برای خرید وارد بازار شوند.
طغیانی ادامه داد: وقتی وضعیت این گونه باشد، سیاست گذار پولی در کنار سیاست گذار مالی مسئولیت سنگینی پیدا می کند و باید سعی کند نرخ واقعی را حفظ کرده و جلوی ورود سرمایه گذاری های غیرمولد به بازار را بگیرد.
وی با تاکید بر ضرورت اجرای بسته سیاست گذاری پولی و مالی، گفت: ما باید با ابزارهایی که در اختیار داریم تا حد ممکن از ورود سرمایه های کلان به این حوزه جلوگیری کنیم و ابزارهایی همچون گرفتن مالیات های سنگین و بالا بردن تعرفه واردات در این زمینه موثر خواهد بود.
در آینده قیمت ها کاهش می یابد، اما نه همانند گذشته
استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان با تاکید بر اینکه ترکیب سیاست های پولی و مالی از تاثیرپذیری بازار از سیاست های خارجی کشور و عواملی مانند تحریم کاملا جلوگیری نمی کند، تصریح کرد: این عوامل می تواند از به وجود آمدن شرایطی که اکنون در آن قرار داریم، پیشگیری کند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا وضعیت فعلی بازار ایران منجر به شکست قیمت ها خواهد شد یا خیر؟ گفت: نمی توان پیش گویی دقیقی در این باره کرد، اما گمان می کنم در آینده قیمت ها نه نرخ های قبلی خواهد بود و نه آنقدر پایین خواهد آمد. کاهش قیمت دلار مشروط به خروج دارندگان کسب و کارهای غیرواقعی از بازار است، وگرنه کسب و کارهای واقعی همچون گذشته متقاضی دلار هستند.
کسب و کارهای واقعی تحمل نرخ دلار بالا را ندارند
طغیانی با بیان اینکه اقتصاد ایران تحمل پذیرش دلار 15 و حتی 10 هزار تومانی را هم ندارد، تاکید کرد: خرید دلار معمولا از سوی دارندگان کسب و کارهای واقعی و متقاضیان سفر به خارج از کشور انجام می شود که در شرایط فعلی این دو قشر بر اساس میزان درآمدی که دارند، اصلا قادر به خرید دلار نیستند. حتی مسافران سفرهای زیارتی نیز نمی توانند با چنین نرخی سفر کنند.
وی در خصوص اینکه آیا اقتصاد ایران بار دیگر شرایط بعد از امضای قطعنامه 598 را تجربه خواهد کرد یا خیر؟ اظهار کرد: نمی توان چنین موضوعی را پیش بینی کرد که افراد دچار ورشکستگی می شوند یا خیر، اما تقاضاهای امروز بازار واقعی نیست و در صورتیکه تقاضای سفته بازی از بازار خارج شود نرخ ارز متعادل و واقعی خواهد شد.
استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان در پاسخ به این سوال که نرخ دلار واقعی چقدر است؟ گفت: نرخ های کنونی دلار نرخ های واقعی نیست و به طور قطع اقتصاد ایران کشش دلار 10 هزار تومان به بالا را ندارد و حتی نرخ واقعی دلار بسیار پایین تر از 10 هزار تومان است، اما نباید تصور کرد که نرخ دلار به 10 سال پیش برگردد.