ركوردشكنی تولید تختال‌های گرید API محیط‌های نفت و گاز ترش و شیرین در فولاد مباركه
معاون بهره‌برداری شرکت فولاد مبارکه از رکوردشکنی تولید فولاد API تختال‌های محیط‌های نفت و گاز ترش و شیرین در سال 99 خبر داد و افزود: با تولید 275 هزار تن تختال‌های محیط گاز ترش در سال 99، رشد 53 درصدی نسبت به سال 98 به ثبت رسید. این در حالی است که در تولید تختال محیط گاز شیرین نیز با تولید 303 هزار تن در سال 99، رشد 139 درصدی نسبت به سال 98 محقق شد و از خروج مقادیر زیادی ارز از کشور جلوگیری به عمل آمد.
عباس اکبری محمدی افزود: میزان تولید فولاد محیط شیــرین از 85 هزار تــن در سال 1397 به
127 هزار تن در سال 1398 و به 303 هزار تن در سال 1399 رسید که به ترتیب رشد 50 و 139 درصدی را به همراه داشت. ضمن اینکه تولید فولاد محیط ترش از حدود 3 هزار تن در سال 1397 (که مربوط به تولید آزمایشی بود) به 180 هزار تن در سال 1398 و 275 هزار تن در سال 1399 رسید که رشد حدود 53 درصدی داشته است.
وی تصریح نمود: تولید تختال هایی که تأمین کننده ورق های موردنیاز در قسمت های حساس صنایع نفت و گاز هستند، از سال 1397 در دستور کار شرکت فولاد مبارکه قرار گرفت و به علت آنکه صنایع نفت و گاز از استاندارد API استفاده می کردند طراحی این محصولات نیز بر این اساس انجام گرفت.
معاون بهره برداری یادآور شد: برای اولین بار در ایران فرایند طراحی این محصولات با درخواست مشتری از قسمت فروش در واحد ترو پروسس مدیریت MPT آغاز شد و این واحد در تعامل با مشتری از یک طرف و دفتر فنی تولید و قسمت های عملیاتی تولید ناحیه فولادسازی از طرف دیگر، اقدام به طراحی اولیه این محصولات نمودند، به طوری که بعد از تولید آزمایشی و تأیید کنترل کیفی برای مشتری ارسال و تولید آزمایشی تا تبدیل شدن به محصول نهایی ( که در این مورد غالبا لوله های انتقال است) در کارخانه مشتری ادامه یافت .
عباس اکبری محمدی همچنین به موارد مصرف این محصولات اشاره و گفت: مصرف عمده فولادهای محیط شیرین در پروژه های گازرسانی در نقاط مختلف کشور و عمده مصرف فولادهای محیط ترش برای پروژه ملی و استراتژیک خط لوله انتقال نفت خام از گوره به جاسک بوده است که تنها در این پروژه از خروج 400 میلیون دلار ارز از کشور فقط در بخش فولادسازی آن جلوگیری به عمل آمد.
معاون بهره برداری در پایان از واحدهای فروش ، برنامه ریزی تولید، متالورژی و روش های تولید، کنترل کیفیت، آزمایشگاه های فولادسازی و محصول، تعمیرگاه مرکزی و خرید که در تولید تختال های محیط ترش و شیرین همکاری لازم را با ناحیه فولادسازی و ریخته گری مداوم داشته اند تشکر و قدردانی نمود.
کنترل دقیق تطابق محصول تولیدشده با استاندارد و الزامات اختصاصی هر پروژه
در ادامه غلامرضا سلیمی مدیر ناحیه فولادسازی و ریخته گری مداوم نیز در خصوص فرایند تولید این محصولات یادآور شد: فرایند تولید این نوع از فولاد دارای حساسیت های ویژه در هر چهار مرحله تولید، یعنی کوره های قوس ، متالورژی ثانویه ، ریخته گری و آماده سازی تختال است. تنظیم اولیه عناصر و دما در کوره های قوس ، تنظیم نهایی عناصر و دما در متالورژی ثانویه، به ویژه کاهش گوگرد با فرایند گوگردزدایی و همچنین کاهش هیدروژن که با طی سیکل گاززدایی صورت می پذیرد، کنترل شرایط ریخته گری که باعث جلوگیری از عیوب جدایش فیزیکی و شیمیایی حتی در مقیاس میکروسکوپی می شود و در نهایت شرایط خاص خنک کاری و بازرسی که در واحد آماده سازی تختال توسط پرسنل این واحد و کنترل کیفی می بایستی اعمال گردد، گوشه ای از حساسیت تولید این محصول است.
وی تأکید کرد در همه این مراحل تطابق محصول تولیدشده با استاندارد و الزامات اختصاصی هر پروژه به دقت کنترل و بعد از دریافت تأیید نهایی، تولید انبوه آغاز گردید. ضمن اینکه باید گفت در مورد فولادهای محیط گاز ترش به علت وجود حساسیت های بیشتر حتی در طراحی، نمایندگان مشتری حاضر بوده و دغدغه ها و الزامات موردنظر خود را پیگیری می نمودند.
تدوین شرایط لازم برای ریخته‌گری گریدهای مخصوص محیط ترش و شیرین به‌همت کارشناسان و متخصصان ناحیه فولادسازی و ریخته‌گری مداوم
محیی الدین اتحادتوکل رئیس برنامه ریزی و کنترل تولید فولادسازی نیز در این خصوص گفت: با توجه به شرایط محیطی مصرف گریدهای محیط ترش و شیرین، نیاز به حذف گوگرد و هیدروژن محلول در فولاد است؛ لذا پس از تخلیه ذوب از کوره‌های قوس الکتریکی و افزودن عناصر آلیاژی اولیه عملیات حذف گوگرد در واحد متالورژی ثانویه انجام‌شده و پس از تنظیم دما در واحد پیشرفته گاززدایی در خلأ (RH)هیدروژن محلول در ذوب کاهش می‌یابد. پس از نمونه‌گیری و تأیید واحد کنترل کیفی، در آخرین مرحله عناصر آلیاژی موردنیاز تنظیم‌شده و پاتیل مذاب به ماشین ریخته‌گری ارسال می‌گردد.
وی تصریح نمود: با توجه به اینکه تختال‌های مذکور جهت تولید لوله‌های انتقال نفت و گاز استفاده می‌شود و به لحاظ ترکیب شیمیایی نفت و گاز توجه به میزان خوردگی لوله‌ها از اهمیت بسیار زیادی برخورداراست، در هنگام ریخته‌گری تختال‌های مذکور، کنترل شرایط ریخته‌گری جهت تولید تختال با آنالیز شیمیایی یکنواخت و بدون ناخالصی از اهمیت بسزایی برخوردار است ،به‌طوری‌که جهت آمادگی ریخته‌گری تختال‌های مذکور مذاکرات متعددی با شرکت‌ها و واحدهای نورد و لوله‌سازی به‌عنوان مشتری و همکار انجام پذیرفت و نقشه راه جهت تولید تدوین گردید. با توجه به شرایط تدوین‌شده، کارشناسان و متخصصان ناحیه فولادسازی و ریخته‌گری مداوم شرایط لازم برای ریخته‌گری گریدهای مخصوص محیط ترش و شیرین را تدوین کردند که به‌طور مختصر می‌توان به دما و سرعت مناسب ریخته‌گری، نرخ خنک‌کاری تختال ، چگونگی سکوئنس ماشین ریخته‌گری، شرایط خنک کاری تختال در واحد آماده‌سازی تختال و چگونگی انجام آزمایش‌ها بر روی تختال اشاره نمود.
موفقیت ناحیه فولادسازی و ریخته گری مداوم در گذراندن کلیه تست های HIC و SCC در زمینه تولید محصولات در محیط گاز ترش و شیرین
سنایی نژاد سرپرست دفتر فنی ریخته گری مداوم ناحیه فولادسازی و ریخته گری مداوم نیز گفت: از مشکلات اولیه که در ریخته گری تختال های محیط ترش وجود دارد تکنولوژی استفاده از Dynamic Soft Reduction است که جهت رفع جدایش شیمیایی در مرکز تختال مورداستفاده قرار می گیرد. جهت استفاده از DSR ،کارشناسان ناحیه با تحقیقات زیاد با استفاده از دانش فنی و تجربیات موجود، اقدام به راه اندازی سیستم DSR بر روی ماشین 5 ریخته گری کردند و توانستند ریخته گری گرید گاز ترش را با کیفیت انجام دهند .
وی فرایند تست ماکرواچ جهت کنترل میزان جدایش شیمیایی ناخالص هاو عیوب داخلی تختال را از دیگر موارد مطرح در تولید گریدهای گاز ترش دانست و گفت: در پروژه مذکور فرایندهای تست در آزمایشگاه مورداستفاده قرار گرفت که بیانگر نقش مهم آزمایشگاه فولادسازی در تولید این محصول است. در مورد فولادهای محیط ترش نیز لازم بود مستندات فرایند تولید، کنترل کیفیت و مقادیر آزمایشگاهی به مشتری تحویل شود که همکاری کارکنان دفتر فنی تولید، آزمایشگاه فولادسازی، کنترل کیفیت، برنامه ریزی تولید و گواهی کیفیت در این زمینه ستودنی است.
سرپرست دفتر فنی ریخته گری مداوم ناحیه فولادسازی و ریـختـــه گری مـــداوم به بعضـــی از استــــانــــداردهای مورداستفاده در تولید این محصول نیز اشاره و تصریح کرد: استانداردهای مورداستفاده در تولید گریدهای مذکور استاندارد API 5L PSL2 جهت گرید گاز ترش API X60 MS و گریدهای گاز شیرین API GR-D X42 X52 X60 X70 است. در تولید محصولات در محیط گاز ترش و شیرین، ناحیه فولادسازی و ریخته گری مداوم موفق به گذراندن کلیه تست های HIC و SCC شده اند که مورد تأیید مصرف کننده ها است.