با وام ودیعه مسکن فقط می توان یک خانه 20 متری رهن کرد / مبلغ تسهیلات باید به 150 میلیون تومان برسد

حدود دو سال است که دولت برای کمک به مستاجران تسهیلاتی را با عنوان وام ودیعه مسکن به آنها پرداخت می کند. وام ودیعه مسکن در واقع تسهیلاتی است که به مستاجران کمک می کند که بتوانند بخشی از هزینه های مورد نیاز برای رهن منزل خود را به صاحبخانه بپردازند. مبلغ وام ودیعه مسکن در سال جاری برای تهرانی ها 70 میلیون تومان در نظر گرفته شده است. این در حالی است که نرخ رهن منزل در تهران بیشتر از این مبلغ است و بسیاری از کارشناسان تاکید دارند که مبلغ وام ودیعه مسکن باید افزایش یابد. در این میان حسن محتشم، عضو هیات مدیره انجمن صنفی انبوه سازان مسکن و ساختمان استان تهران تاکید دارد که بهتر است دولت مبلغ وام ودیعه مسکن در تهران را به 120 تا 150 میلیون تومان افزایش دهد و زمان بازپرداخت آن را هم به 7 سال برساند.

شرایط وام ودیعه مسکن در سال 1400

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، امسال هم مانند سال گذشته، دولت برای کمک به اجاره نشین ها، وام ودیعه مسکن را در نظر گرفته است و براساس مصوبه ستاد ملی مبارزه با کرونا، در سال جاری سقف «تسهیلات کمک ودیعه اجاره مسکن» برای مستاجران تهرانی، 70 میلیون تومان، مستاجران سایر کلانشهرها، 40 میلیون تومان و مستاجران شهرهای کوچک، 20 میلیون تومان تعیین شده است و البته این وام ها با شرایط دشواری از جمله داشتن ضامن و مدرک شغلی معتبر، حکم کارگزینی یا بیمه تامین اجتماعی به مستاجران پرداخت می شود.
در این میان بد نیست به این نکته توجه داشته باشیم که براساس آمارهای رسمی مرکز آمار ایران، قیمت اجاره در تابستان 99 نسبت به تابستان 98 افزایشی 41.2 درصدی و در تابستان 1400 نسبت به تابستان 99 رشدی 24.7 درصدی را تجربه کرده است.
در واقع می توان گفت در شرایطی که ستاد ملی مبارزه با کرونا در دو سال 99 و 1400 تاکید کرده بود که نباید مبلغ اجاره بها بیش از 15 درصد در شهرهای کوچک، 20 درصد در کلانشهرها و 25 درصد در تهران افزایش یابد، اما روی هم رفته در فصل نقل و انتقالات این دو سال شاهد افزایش متوسط 76 درصدی نرخ اجاره بها در سطح کشور بوده ایم.
البته رقم 76 درصد افزایش قیمت اجاره در دو سال اخیر صرفا مربوط به آمارهای رسمی است و بسیاری از کارشناسان بازار مسکن تاکید دارند که در این دو سال مجموعا نرخ اجاره بها در تهران و بسیاری از کلانشهرهای دیگر بین دو تا سه برابر شده است.
در چنین شرایطی کارشناسان معتقدند که مبلغ وام ودیعه مسکن در تهران و بسیاری از دیگر کلانشهرها به هیچ وجه کافی نیست و هیچ کدام از دریافت کنندگان این وام نمی توانند با تسهیلات دریافتی خود یک منزل را به صورت رهن کامل، اجاره کنند. بنابراین کسانی که وام ودیعه مسکن را دریافت می کنند، نه تنها باید همچنین باید مبلغ کلانی را برای اجاره بها بپردازند، بلکه باید به مقدار زیادی نیز بابت وام ودیعه مسکن خود قسط بدهند.
چراکه وام ودیعه مسکن با سود 13 درصد به افراد متقاضی پرداخت می شود و اقساط آن برای تهرانی ها (بازپرداخت پنج ساله)، 1.6 میلیون تومان، برای ساکنان دیگر کلانشهرها (بازپرداخت سه ساله)، 1.3 میلیون تومان و برای ساکنان شهرهای کوچک (بازپرداخت سه ساله)، 842 هزار تومان است.

وام ودیعه مسکن به هیچ وجه کافی نیست

حسن محتشم، عضو هیات مدیره انجمن صنفی انبوه سازان مسکن و ساختمان استان تهران در این باره با اشاره به نام وام ودیعه مسکن یا همان «تسهیلات کمک ودیعه اجاره مسکن» به خبرنگار رکنا گفت: همان طور که در نام این تسهیلات مشخص شده است، این وام برای کمک به پرداخت ودیعه مسکن از سوی اجاره نشین هاست و دولت هیچ وقت قبول نکرده که تمام مبلغ وام ودیعه مسکن را به مستاجران بدهد.
وی با تاکید بر کافی نبودن مبلغ وام ودیعه مسکن عنوان کرد: قطعا مبلغ در نظر گرفته شده برای وام ودیعه مسکن نمی تواند به مستاجران کمک کند که در تهران یا شهرهای دیگر بتوانند یک منزل را به صورت رهن کامل اجاره کنند؛ چراکه با مبلغ 70 میلیون تومان به طور متوسط می توان یک منزل 20 متری را در تهران رهن کرد و به همین دلیل، حتما می توان گفت که مبلغ وام ودیعه مسکن برای اجاره نشین ها کمتر از نیاز آنهاست.
البته از نظر این کارشناس بازار مسکن، بازهم پرداخت وام 70 میلیونی ودیعه مسکن به اجاره نشینان تهرانی، بهتر از عدم پرداخت آن است، زیرا اگر این وام نبود، بخشی از اجاره نشینان باید مبلغ بالایی را برای پرداخت مبلغ ودیعه مسکن، خودشان تهیه می کردند و حالا بخشی از اجاره نشینان می توانند با دریافت وام ودیعه مسکن، نرخ کمتری را بابت اجاره بها به مالکان واحدهای خود بپردازند.

بهتر است مالکان منزل ضامن وام ودیعه مسکن باشند

محتشم با تاکید بر این که پرداخت وام ودیعه مسکن کمک زیادی به مستاجران نکرده است، گفت: اکنون تنها بخش اندکی از گره های مستاجران با دریافت وام ودیعه مسکن برطرف می شود. همچنین بخش مهمی از مستاجران نیز که می خواهند از وام ودیعه مسکن استفاده کنند، نمی توانند این وام را دریافت کنند، چون بانک هایی که تسهیلات ودیعه مسکن را می پردازند، وثیقه های زیادی را از مستاجران می خواهند و بسیاری از اجاره نشین ها توان ارائه این وثیقه ها را ندارند.
عضو هیات مدیره انجمن انبوه سازان مسکن تهران در ادامه پیشنهاد کرد: بهتر است برای این که بانک ها نخواهند وثیقه های سنگینی را از مستاجران دریافت کنند، مالکان را به عنوان تضمین کنننده اصلی بازپرداخت وام بشناسند تا همه مستاجرانی که به وام ودیعه مسکن احتیاج دارند، بتوانند این تسهیلات را دریافت کنند.
به گفته این کارشناس بازار مسکن، بهتر است دولت بانک ها را موظف کند که از مالکان بخواهد در هنگام تسویه حساب با مستاجران خود در پایان قرارداد، یا رضایت بانک را کسب کنند یا مبلغ وام ودیعه مسکن را به بانک بازگردانند. چون گاهی ممکن است که مستاجران نتوانند مبلغ وام ودیعه مسکن را به بانک ها برگردانند و بهتر است تضمین بانک برای بازپرداخت این مبلغ، خود مالکان باشند و نه مستاجران.

مبلغ وام ودیعه مسکن باید افزایش یابد

پیشنهاد اصلی عضو هیات مدیره انجمن انبوه سازان مسکن تهران البته افزایش مبلغ وام ودیعه مسکن و رساندن آن به سطح نزدیک به نرخ رهن کامل یک واحد مسکونی یا نرخی است که حداقل بخش زیادی از هزینه رهن کامل یک منزل متوسط در تهران را پوشش دهد.
اما نکته مهمی که باید به آن توجه داشت، این است که طبیعتا هرچقدر نرخ وام ودیعه مسکن افزایش یابد، مبلغ اقساط این وام نیز بیشتر می شود و مستاجران برای بازپرداخت وام های خود با دشواری بیشتری مواجه خواهند بود. در واقع، می توان گفت اکنون شرایط بازار اجاره به قدری نامناسب شده است که حتی افزایش مبلغ وام ودیعه مسکن نیز نمی تواند کمک مهمی به اجاره نشینان داشته باشد.
محتشم ضمن اشاره به این نکته تاکید کرد: مهمترین کمکی که دولت می تواند به مستاجران بکند، اصلاح المان های اقتصاد کلان کشور است، یعنی دستگاه اجرایی باید کاری کند که درآمد سرانه مردم به قدری بالا برود که پرداخت اجاره های سنگین برای مستاجران تا این حد دشوار نباشد.
این کارشناس بازار مسکن البته به این مساله نیز اشاره کرد که دولت می تواند با افزایش مدت زمان وام ودیعه مسکن، مبلغ این وام را نیز تا حدی بالا ببرد که هم نرخ اجاره بها در مقایسه با مبلغ ودیعه پرداختی از سوی مستاجران کاهش یابد و هم اجاره نشین ها بتوانند بدون این که تحت فشار قرار گیرند، اقساط وام ودیعه مسکن را پرداخت کنند.
وی در پایان تصریح کرد: با توجه به شرایط کنونی رهن و اجاره منزل در پایتخت، به نظر می رسد که بهتر است دولت مبلغ وام ودیعه مسکن در تهران را به 120 تا 150 میلیون تومان افزایش دهد و زمان بازپرداخت آن را هم به 7 سال برساند تا این وام بتواند بیشتر به مستاجران کمک کند.
در پایان نیز توجه به این نکته ضروری است که وام ودیعه مسکن، در واقع مبلغی است که بخشی از هزینه رهن منزل را برای مستاجران پوشش می دهد و با توجه به افزایش افسارگسیخته نرخ اجاره بها، طبیعتا زمانی که مستاجران در پایان قرارداد خود مبلغ پرداختی به مالکان را از آنها پس گرفته اند، نه تنها همچنان باید اقساط وام خود را با سود سالیانه 13 درصد بپردازند، بلکه ارزش پول آنها نیز بسته به میزان تورم کاهش یافته است.
بنابراین می توان گفت افزایش نرخ وام ودیعه مسکن صرفا مُسکنی موقت برای کمک به مستاجران خواهد بود و بهترین کمکی که دستگاه اجرایی می تواند به اجاره نشین ها ارائه دهد، کنترل افزایش افسارگسیخته نرخ اجاره بها از یک سو و بهبود وضعیت درآمدی آنها از سویی دیگر است.