ضرورت افزایش نقش اتاق بازرگانی در تصمیم‌گیری‌های کلان اقتصادی

احمدرضا منزه: اقتصاد ایران در طول حیات خود همواره با چالش‌هایی روبرو بوده و در این میان بخش خصوصی در توسعه اقتصادی ایران نقشی انکارناپذیر بر عهده داشته است.
بسیاری از کارشناسان اقتصادی بر این باورند که تشکل‌ها و انجمن‌های موجود در عرصه تولید و تجارت در صورت هماهنگی و تعامل بیشتر می‌توانند کشور را در مسیر رشد اقتصادی یاری کنند. هرچند راهکارهایی مانند طرح تحول اقتصادی و هدفمند کردن یارانه‌ها در کنترل چرخه اقتصاد ایران مفید بوده است، اما برای رسیدن به اهداف سند چشم‌انداز باید بیش از گذشته نقش بخش خصوصی در اقتصاد کشور و دستیابی به رشد اقتصادی پررنگ‌ شود. در این میان اتا‌ق‌های بازرگانی را می‌توان به‌عنوان یک تشکل قدرتمند و تأثیرگذار در اقتصاد ایران دانست، چراکه اعضای پارلمان بخش خصوصی در بسیاری از ارکان اقتصادی ایران تأثیرگذار هستند.
تحلیل گران اقتصاد ایران بر این باورند که با تعامل و همکاری دو بخش دولتی و خصوصی و با به‌کارگیری تمام توان و همچنین استفاده از کلیه مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی می‌توان برنامه جامعی را به‌دوراز بخشی‌ نگری تدوین و بدین‌وسیله نظر هر دو بخش را جلب کرد.
بنابراین اقتصاد و صنعت ایران نیاز به تبادل افکار بیشتر میان دو بخش دولتی و خصوصی دارد تا با‌ این تعامل بتوان به رتبه اول اقتصادی در منطقه دست یافت. اتاق‌های بازرگانی و صنایع و معادن با حضور افرادی فعال و پویا هرروز در حال فعال‌تر شدن در عرصه اقتصادی کشور هستند و برگزاری جلسه‌های کاری با وزیران اقتصادی دولت و برگزاری جلسات کمیسیون‌های تخصصی با وزارتخانه‌های اقتصادی نشان از عزم جدی اتاق برای حضور بیشتر در اقتصاد ایران دارد.
در این میان اتاق بازرگانی اصفهان به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین اتاق‌های بازرگانی ایران همواره نه‌تنها نقش بسیار مهمی در اقتصاد استان که نقش تأثیرگذاری در اقتصاد کشور بر عهده دارد. در طی چند سال اخیر اتفاقات خوبی در اتاق بازرگانی اصفهان رخ داده که این موفقیت‌ها مدیون فعالیت افرادی همچون مهدی هراتیان‌فر و سایر فعالان بخش خصوصی است.

هراتیان‌فر که ریاست کمیته ساختمان اتاق بازرگانی اصفهان را بر عهده دارد به‌عنوان یکی از فعالان اقتصادی خوش‌نام و خلاق اصفهان، سال‌ها است در فضای اقتصادی استان فعالیت دارد و اقدامات ارزنده‌ای برای توسعه اقتصادی استان اصفهان شکل داده است.

کارآفرین برتر جشنواره شیخ بهایی و انتخاب به عنوان نخبه صنعت در سال 95 از دیگر افتخارات مهدی هراتیان‌فر است، او اولین تولیدکننده فرومنگنز در ایران است، اولین سرمایه‌گذار شهرک صنعتی خصوصی در ایران محسوب می‌شود و در زمینه چگونگی رسیدن تاجر و صنعتگر به اهدافشان برنامه‌ها و نظریه‌های جالبی دارد.

او طراح کتاب چگونگی رسیدن واحدهای صنعتی به پروانه بهره‌برداری در دوره پنجم اتاق بازرگانی اصفهان است، این فعال اقتصادی که سابقه عضویت در هیئت نمایندگان دوره پنجم اتاق بازرگانی اصفهان را دارد به‌عنوان کاندیدای دوره نهم اتاق اصفهان برنامه‌های زیادی برای آینده دارد که در گفتگو با اصفهان امروز علاوه بر تشریح فعالیت‌های شکل گرفته در اتاق بازرگانی به بخشی از برنامه‌ها و اهداف خود پرداخته است.

مهدی هراتیان‌فر اظهار کرد: بسیاری از مسائل و مشکلات در جلسات مختلف بیان می‌شود اما در این میان جای ارائه راهکارها خالی است، امروز نیاز است به مقاصد و اهداف برسیم و برای این کار باید برنامه و استراتژی داشته باشیم و روش‌های رسیدن به اهداف را مشخص کنیم، تجربه و علم باید در کنار یکدیگر باشند تا بتوانیم به اهداف موردنظر دست یابیم.

او تکیه بر حرف درمانی را اقدامی نامناسب دانست و افزود: اتاق بازرگانی پارلمان بخش خصوصی است و نمی‌تواند به‌صورت مستقیم قانون‌گذاری کند اما می‌تواند در پیگیری قوانین مؤثر بوده و در سه قوه تأثیرگذار باشد.

رئیس کمیته ساختمان اتاق بازرگانی اصفهان ادامه داد: اعتقاد دارم باید صنعتگران دفاتری در دانشگاه‌ها داشته باشند و دفاتری از دانشگاه‌ها در مراکز و شهرک‌های صنعتی مستقر باشند تا کار به‌درستی پیش برود و به نقاط مطلوب دست یابیم.

او تصریح کرد: شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی تنها ابزار رسیدن بخش خصوصی به اهداف است، نفوذ بخش خصوصی در فرآیند قانون‌گذاری و سه قوه تنها در قانون توسط شورای گفتگو دیده شده است. شورای گفتگو بخشی است که در قانون سازی تأثیر دارد، بسیاری از موارد مطرح شده در این شورا در سطح استان و برخی در جلسات کشوری مطرح شده و در ایجاد قوانین نقش داشته‌اند.

هراتیان‌فر افزود: در بخش مالیات املاک و منازل، قانونی وجود داشت که باعث می‌شد حدود 10 تا 15 درصد قیمت یک آپارتمان برای مالیات نقل‌وانتقال هزینه شود، اما با جلسات متعدد شورای گفت‌وگو قرار شد فعلاً این کار به شکل قبل اجرا شود و فرآیندها به همان شکل گذشته ادامه یابد و جلوی اجرای این قانون گرفته شد چون باعث ایجاد مشکلاتی می‌شد.

او افزود: همچنین با برگزاری جلسات شورای گفتگو مقرر شد در زمینه بیمه تأمین اجتماعی در خصوص بازدیدها، دفاتر به‌صورت یک‌ساله بازدید شود و قانون در این بخش اصلاح شد. در زمینه شورای گفتگو باید گفت که این شورا یک پارلمان برای انجام مذاکره در راستای بهبود اوضاع است، اگر بخواهیم به‌صورت مستقیم در زمینه قانون‌گذاری وارد شویم باید در انتخابات مجلس و شورای شهر، اتاق بازرگانی بتواند کاندید معرفی کند.
این کارآفرین اضافه کرد: در کمیته ساختمان اتاق بازرگانی اصفهان تلاش کردیم مسائل و مشکلات موجود در این بخش که توسط فعالان اقتصادی بیان شد را پیگیری کنیم و به گوش مسئولان برسانیم، مشکلات انجمن‌ها و تشکل‌های تخصصی را بررسی کردیم و در نهایت به نتیجه رسیدیدم که اسم کمیته را به «کمیته ساختمان و سرمایه‌گذاری شهری» تغییر دهیم، زیرا بسیاری علاقه دارند در شهر سرمایه‌گذاری کنند.

او گفت: در حال حاضر مشکلات اقتصادی زیاد است و ساختمان‌سازی مسائل خود را دارد، کیفیت ساخت، نوع مصالح و ... باید مطابق با استانداردها باشد و آموزش‌های لازم داده شود تا بتوان کار را پیش برد، از بین بردن منابع معنی ندارد، ساختمان‌ها باید عمر مناسب داشته باشند لذا استانداردسازی و صنعتی سازی ساختمان از اهداف اصلی ما است. بنده در مدتی که مسئولیت این کمیته را دارم تمام تلاش خود را برای بهبود وضعیت ساختمان‌سازی و کمک به سازندگان و انجمن‌ها و تشکل‌های مرتبط داشته‌ام.

هراتیان فر افزود: عموماً ساختمان‌سازها بیشتر با شهرداری ارتباط دارند تا اتاق بازرگانی اما پیشنهادی به شورای گفتگو داده شد تا کنسرسیومی بین شهرداری‌ها و ادارات تابعه تأسیساتی با بخش خصوصی و اتاق بازرگانی شکل گیرد تا این کنسرسیوم قانونی، چگونگی سرمایه‌گذاری در شهر و ساخت‌وسازها و توسعه شهر را پیگیری کند و مشکلات سازندگان را برطرف کند.

او در ادامه در خصوص فعالیت‌های اتاق بازرگانی در آینده اظهار کرد: بیشترین اعضای اتاق بازرگانی، شرکت‌های کوچک و متوسط (SME) هستند، لذا باید افرادی که وارد اتاق می‌شوند از این شرکت‌ها حمایت کنند، بسیاری از شرکت‌های بزرگ حامیان خود را دارند و اصولاً دولتی هستند هرچند شرکت‌های بزرگ خصوصی هم هستند که در حال فعالیت هستند و نیاز به حمایت هم دارند.

این فعال اقتصادی اضافه کرد: باید اتاق به شرکت‌های کوچک و متوسط توجه کند، افرادی که وارد اتاق بازرگانی خواهند شد باید خلاق باشند و در این بخش کار کرده باشند، ما دو دسته افراد داریم؛ نخست آن دسته هستند که با سرمایه قبلی وارد صنعت و تولید شدند که بیشتر به دنبال رانت و سوءاستفاده هستند اما افرادی که با خلاقیت و تفکر و تلاش وارد جامعه صنعت و تولید شدند و در این زمینه با جان‌ودل کار کردند که این افراد استحقاق ورود به اتاق بازرگانی را دارند تا بتوانند به جامعه هدف خود خدمت کنند، چون طعم مسائل و مشکلات را چشیده‌اند و با فضای اقتصادی آشنایی کامل دارند.

او افزود: با 58 سال سن در سالیانی که فعالیت داشتم حس می‌کنم توانایی لازم برای خدمت را داشته باشم، ما باید جوابگو باشیم و به کشور خدمت کنیم، باید افرادی در اتاق بازرگانی حضور یابند که صادقانه خدمت کنند و تجربه کار داشته باشند و کار در کارگاه‌ها را تجربه کرده و با تلاش و کوشش بالا آمده باشند.

هراتیان‌فر اضافه کرد: شروع کار خود بنده از پیمانکاری بود اما بعداً فعالیت‌های خود را گسترش دادم، در حال حاضر از معدود شرکت‌های اصفهانی هستیم که در بخش نفت وارد شدیم. در بخش R&D تلاش‌های بسیاری انجام دادیم و کار را به‌خوبی پیش بردیم، در زمینه گل حفاری فعالیت داریم که اقدام مهمی است. همواره به R&D توجه ویژه داشته و دارم، در کنار این به موضوع مهندسی معکوس و مهندسی مجدد هم توجه داشتیم و بر اساس آن اقدامات بسیاری شکل گرفت. توصیه بنده این است که در انواع کارهای تولید و صنعت به موضوع تحقیق و توسعه توجه شود و ما به این موضوع توجه ویژه داریم. با توجه به این موضوع سعی داشتم در زمینه ساختمان اقدامات جدید و نو انجام دهیم.

او گفت: در دوره پنجم عضو هیئت نمایندگان اتاق اصفهان با شعار «سیاست اقتصادی آری؛ اقتصاد سیاسی هرگز» و همچنین «رقابت اقتصادی آری؛ رانت اقتصادی هرگز» حضور داشتم و هنوز هم به این شعارها اعتقاد دارم. وقتی در یک کشور اقتصاد سیاسی حاکم باشد معمولاً سیاست‌مداران تصمیم می‌گیرند و به اقتصاد دادنان فشار می‌آورند. در کشور ما سیاست به اقتصاد فرمان می‌دهد.

این کاندیدای دوره نهم اتاق بازرگانی اصفهان تصریح کرد: یکی از ضعف‌ها این است که بخش خصوص نقشی در تصمیم‌گیری‌ها ندارد لذا باید نقش بخش خصوص در تدوین قوانین افزایش یابد. خیلی مواقع می‌توان با تجارت جلو رفت و بسیاری از مشکلات را رفع کرد، زمانی که جاده ابریشم ایجاد شد بسیاری از کشورها به هم وابسته شدند و مناسبات شکل گرفت و از بسیاری از جنگ‌ها جلوگیری شد.

او گفت: برخی فکر می‌کنند تجار باید تولیدکننده هم باشند درحالی‌که باید ارتباط بین تاجر و تولیدکننده به بهترین شکل ایجاد شود و این کار با کمک شرکت‌های صادراتی شکل می‌گیرد. شاید خیلی از پیشرفت‌های امروزی کشور دور از ذهن بود اما زمانی که به جوانان اعتماد شد و کارها به‌درستی و با برنامه پیش رفت بسیاری از مسائل برطرف و پیشرفت‌های خوبی حاصل شد. امروز هم به همدلی و همراهی همگانی نیاز است تا بسیاری از مشکلات اقتصادی برطرف شود.
او تصریح کرد: امروز سیاست‌مداران برای اقتصاد تصمیم می‌گیرند و این روند یک‌طرفه مسائلی را به وجود می‌آورد که باید با تعامل این مشکل را حل کرد، باید سیستم تصمیم‌گیری کشور این اجازه را به بخش خصوصی بدهد که وارد شود، نفوذ بخش خصوصی افزایش یابد و در تصمیم‌گیری‌ها حضور داشته باشد، در قانون‌گذاری حتماً باید نقش بخش خصوصی وجود داشته باشد.

هراتیان‌فر افزود: اعتقاد دارم انتخابات یک رقابت است، رقابتی بین توانمندی و آرزو؛ فاصله بین توانمندی و آرزو، دروغ و تهمت و ... ایجاد می‌کند، باید آرزو و توانایی با هم نسبت داشته باشند، نیاز است آرزوها تعدیل و توانایی‌ها افزایش یابد تا بتوان کار را پیش برد.

او گفت: باید توجه داشت نگاه نتیجه‌گرا در مقابل هدف‌گرایی قرار دارد، به شخصه انسان هدف‌گرایی هستم، به اهداف فکر می‌کنم، نیاز به برنامه‌ریزی است، نباید تنها نگاهمان این باشد که وارد اتاق شویم، اگر کاری از دستمان برمی‌آید وارد اتاق شویم، برای خدمت و رسیدن به اهداف بخش خصوصی وارد شویم. نگاه شخصی به قضایا نداشته باشیم و کار را منطقی و دقیق پیش ببریم.

این فعال اقتصادی اضافه کرد: جمع 15 نفره‌ منتخب مجمع تشکل‌ها و فعالان اقتصادی اصفهان برای حضور در اتاق بازرگانی برنامه‌های مدونی تهیه کرده است، این جمع ترکیب تجربه و علم است، تبدیل تجربه به کار عملی نیاز به نگاه علمی و دانش دارد که این موضوع در جمع حاضر وجود دارد و امید است با اعتمادی که از سوی فعالان اقتصادی به ما می‌شود بتوانیم اتاق بازرگانی را در چهار سال آینده به بهترین شکل به بالاترین جایگاه رسانده و مشکلات بخش خصوصی استان را به کمترین میزان برسانیم.