آشفته بازار صنایع دستی اصفهان در نوروز

"با فروش و عرضه هنر صنایع دستی در غرفه و نمایشگاه شان آن پایین می‌آید. هنر اعلا صنایع دستی را در شهر خلاق صنایع دستی که شهرت جهانی دارد، کنار محصولاتی مانند بدلیجات و لواشک قرار می‌دهند و عرضه می‌کنند."

به گزارش ایمنا، این صحبت‌های یکی از مغازه داران صنایع دستی در میدان نقش جهان است. او این صحبت‌ها را در رابطه با نمایشگاه فروش و عرضه صنایع دستی که هرساله همزمان با عید نوروز در مجموعه چهلستون توسط اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان برپا می‌شود، می‌کند.

این نمایشگاه همواره منتقدان سر سختی را داشته که مغازه داران و هنرمندان صنایع دستی میدان نقش جهان در رأس آنها قرار دارند. کاسبان میدان معتقدند که این غرفه‌ها فروش آن‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد و میراث فرهنگی به عنوان متولی اصلی صنایع دستی به جای حمایت از فروشندگان و هنرمندان با برگزاری این نمایشگاه آن‌ها را ضعیف‌تر خواهد کرد.

یکی از فروشندگان میدان نقش جهان در همین مورد به ایمنا می‌گوید: مغازه داران برای مغازه‌های خود هزینه‌های زیادی می‌کنند، از هزینه جواز و دکور گرفته تا قبوض و مالیات و اجاره. این غرفه‌هایی که در نزدیکی میدان نقش جهان برای فروش و عرضه صنایع دستی برپا می‌شود هرساله ضرر زیادی به مغازه‌داران میدان می‌زند.

او با اشاره به میراث فرهنگی به عنوان متولی اصلی صنایع دستی در کشور ادامه می‌دهد: تمام بازار و کسبه میدان نقش جهان چشم و امیدشان به عید است، اما اداره کل میراث فرهنگی اصفهان این مسائل را در نظر نمی‌گیرد و به فکر منافع خودش است.

تکلیف مالیات و اجاره ما چه می‌شود!

مغازه‌داران میدان نقش جهان هر سال هزینه‌های زیادی را متحمل می‌شوند، یکی از دلایل نارضایتی کسبه از غرفه‌های صنایع دستی همین مسئله است. یکی دیگر از فروشندگان صنایع دستی میدان در این باره اظهار می‌کند: مغازه‌های فروش و عرضه محصولات صنایع دستی در میدان نقش جهان هزینه‌های زیادی مثل اجاره، مالیات، عوارض را در کنار هزینه‌های سرسام آور قبض‌های برق پرداخت می‌کنند.

او می‌افزاید: زمستان در صنف صنایع دستی هیچ خبری نیست و به قول معروف قو در این بازار پر نمی‌زند. در وقفه‌ای که بعد از عید نیز وجود دارد این صنف فروشی نمی‌کند. به نوعی همه در میدان نقش جهان چشمشان به تعطیلات عید نوروز است تا بلکه در این دوران فروشی کنند. در این شرایط میراث فرهنگی در همسایگی میدان نقش جهان بازارچه و غرفه فروش صنایع دستی راه اندازی می‌کند تا همین اندک فروش عید نوروز را نیز از فروشندگان در میدان نقش جهان بگیرد."

یک نفر دیگر از کاسبان نیز ضمن اعتراض به رویکرد میراث فرهنگی در برپایی غرفه‌ها می‌گوید: مغازه داران برای مغازه‌های خود هزینه‌های زیادی می‌کنند، از هزینه جواز و دکور گرفته تا قبوض و مالیات و اجاره. این غرفه‌هایی که در نزدیکی میدان نقش جهان برای فروش و عرضه صنایع دستی برپا می‌شود هرساله ضرر زیادی به مغازه‌داران میدان می‌زند. اما اداره کل میراث فرهنگی اصفهان این مسائل را در نظر نمی‌گیرد و به فکر منافع خودش است.

غرفه‌های میلیونی

در کنار جدل‌هایی که بین مغازه‌داران و غرفه‌داران نمایشگاه چهلستون وجود دارد، بحث قیمت ‌غرفه‌ها نیز حواشی بسیار زیادی به دنبال داشته است. یک هنرمند میناکار در مصاحبه‌ای قیمت هر غرفه ۹ متری را هفت میلیون اعلام کرد که بر این اساس هر متر غرفه حدود ۸۰۰ هزار تومان می‌شود. اما معاون صنایع دستی اداره‌کل میراث فرهنگی اصفهان در گفت‌وگو با اصفهان زیبا این خبر را تکذیب کرد.

جعفر جغفر صالحی با بیان این نکته که "نمایشگاه چهلستون کارکردی صرفاً در حد آشنایی مسافران نوروزی با صنایع دستی و خرید سوغات خوراکی خواهد داشت" گفته بود: برگزاری نمایشگاه کاملاً بر عهده بخش خصوصی است و فقط برای مدل و به صورت نمادین از هر رشته صنایع دستی یک غرفه در نمایشگاه مشخص خواهد بود. نمایشگاه‌ها نباید بر فروش صنایع دستی در میدان تأثیر بگذارند چون معاش خیلی از هنرمندان به فروش در مغازه‌های میدان بستگی دارد."

اما بر خلاف صحبت‌های معاون صنایع دستی اصفهان، فروشندگان صنایع دستی در میدان نقش جهان معتقند که برگزاری نمایشگاه بر فروش آن تأثیر می‌گذارد. یکی از این فروشندگان باور دارد " بیشتر این غرفه‌داران یا از شهرستان می‌آیند و یا مغازه‌ای ندارند، اگر هم مغازه‌ای داشته باشند به قدری کارشان گسترده است و شعبه دارند که این مبلغ هفت میلیونی که عنوان شده اگر درست باشد، برای آن‌ها چیزی نیست. این کاسبان در کنار مغازه غرفه را هم می‌گیرند و بر میزان فروش ما بسیار تأثیر می‌گذارند."

جای فروش صنایع دستی در غرفه نیست

صنایع دستی ارزش زیادی دارد و هنرمندانی که این رنگ‌ها، طرح‌ها و نقش‌ها را در کنار هم به بهترین شکل قرار می‌دهند تا این صنعت شکل گیرد جایگاه بالایی دارند. بسیاری از هنرمندان صنایع دستی به فروش این آثار در غرفه اعتراض دارند، یکی از مینا کاران اصفهانی در این باره تصریح می‌کند: " به من پیشنهاد شد که یکی از غرفه‌ها را امسال بگیرم، اما کار ما هنر است و محل عرضه هنر، غرفه نیست."

او با اعتراض به فروش صنایع در غرفه و نمایشگاه فصلی مثل چهلستون خاطر نشان می‌کند: "هنر اعلا صنایع دستی را در کنار محصولاتی مانند بدلیجات و لواشک قرار می‌دهند و عرضه می‌کنند. هنرمندان صنایع دستی هیچگاه زیر بار فروش محصولات در غرفه نمی‌روند. بلکه افرادی که مغازه ندارند و بیشتر فکر کاسبی هستند تا هنر، مشغول فروش آثار در این نمایشگاه‌ها و غرفه‌ها می‌شوند که خود این نیز برای مغازه دار ضرر است."

دامنه اعتراضات به نمایشگاه صنایع دستی چهلستون بسیار گسترده شده است و حتی عباس شیردل، رئیس اتحادیه صنایع دستی استان اصفهان نیز در این رابطه می‌گوید: در کنار مغازه‌های ما در زمانی که موقعیت خوبی برای فروش است، غرفه‌هایی دایر می‌کند. قطعاً اتحادیه صنایع دستی اصفهان مخالف برپایی این نمایشگاه است.

در این شرایط که قیمت‌های غرفه‌های نمایشگاه صنایع دستی حاشیه ساز شده و در کل برگزاری این نمایشگاه باعث اعتراض گسترده فروشندگان صنایع دستی در میدان نقش جهان شده است، باید دید واکنش میراث فرهنگی چه خواهد بود. آیا نمایشگاه امسال با رویکردی نظیر سال‌های پیش برگزار خواهد شد یا تجدید نظری درباره شکل و نوع ارائه صنایع دستی در این نمایشگاه خواهد شد.