حال تالاب گاوخونی خوب نیست

نفس‌های تالابی که همه ساله پذیرای مهمانانی از هزاران کیلومتر دورتر است به شماره افتاده، گاوخونی به همتی بلند برای احیاء نیاز دارد و احیای آن نیز در گرو زنده‌کردن رودخانه زاینده‌رود است.
به گزارش تسنیم ، زاینده‌رود؛ همان‌گونه که از اسمش پیداست منبع حیات برای سرزمینی است که به‌واسطه حضور این رود شکل گرفته، این رود از سرچشمه تا مقصد خود داستانی‌های زیادی دارد که تالاب گاوخونی نقطه ختم این داستان‌هاست. این تالاب به‌عنوان یکی از مهم‌ترین نقاط در مسیر این زندگی جایگاهی است که بسیار مورد اهمیت است و امروز تماشای جان دادن آن برای هیچ‌کس قابل توجه نیست.
امروز زاینده‌رود بیشتر از هر چیز به زندگی سیاسی خود وابسته شده، چشم امید چند میلیون انسانی که زندگی آن‌ها از لحاظ فرهنگی و اقتصادی به این سرچشمه حیات وابسته است به‌دست مسئولان قلم‌به‌دستی است که آخرین نقطه از این مسیر زندگی را قلم می‌زنند و با حضور استاندار جدید اصفهان گمانه‌زنی‌ها و گفت‌وگوها برای آینده زاینده‌رود از سر گرفته شده است.

حال تالاب گاوخونی خوب نیست

با آنکه امروز مسئله زاینده‌رود به‌عنوان یک موضوع ملی مطرح است، این سوال پیش می‌آید که وضعیت امروز تالاب بین المللی گاوخونی چگونه است.

هماهنگ کننده دبیرخانه مدیریت زیست بومی تالاب‌های استان اصفهان در مورد حال امروز گاوخونی به خبرنگار تسنیم گفت: وضعیت تالاب بین المللی گاوخونی اصلأ خوب نیست، حدود 150 روز است که آب در زاینده‌رود نبود، منبع اصلی تالاب گاوخونی زاینده‌رود است و کشاورزی قطع شده، جریان بسیار کمی به تالاب گاوخونی می‌رسد که در اثر زهکشی طبیعی زمین و مقداری نیز پساب تصفیه‌خانه‌های جنوب و یا شهر و روستاهای مسیر است.

فرهاد امینی به ورودی بسیار کم تالاب اشاره کرد و اظهار داشت: تالاب خشک است و تنها نیزارهای تالاب کمی آب دارد، بقیه تالاب در حد رطوبتی که خاک در خود نگاه داشته سبب شده که فعلاً این تالاب به‌عنوان کانون ریزگرد فعال نشود، امیدواریم با آغاز بارندگی‌ها شروع این رطوبت افزایش پیدا کند.

انتظارات مردم از استاندار جدید اصفهان

امینی در پاسخ به این سوال که آیا مردم اصفهان حق دارند منتظر اقدامات استاندار در مورد مشکل آب باشند؛ اظهار داشت: اگر استاندار جدید در چارچوب برنامه‌های مدیریت زیست بومی که برای تالاب بین المللی گاوخونی تصویب شده حرکت کند و تلاش کند تا این برنامه در کشور ثبت شود و امکانات دستگاه‌ها را هماهنگ کند، می‌توان به آینده زاینده‌رود امیدوار بود.

وی با بیان اینکه امیدواریم استاندار جدید در گرفتن حقابه محیط زیست برای زاینده‌رود و تالاب بین المللی گاوخونی حمایت‌های لازم را انجام دهد، افزود: تعامل با مجامع ملی و استانی همسایه در حوزه آبخیز گاوخونی، بررسی‌های لازم برای مقابله با برداشت‌های بی‌رویه که سبب شده ورودی آب به سمت زاینده‌رود کاهش زیادی داشته باشد از جمله اقدامات لازم برای احیای زاینده‌رود است.

این کارشناس ارشد برنامه‌ریزی و مدیریت محیط زیست در پاسخ به این سوال که مرحله خطرساز بعدی برای تالاب بین المللی گاوخونی چیست، گفت: اگر این روال ادامه پیدا کند فعال شدن بستر تالاب که شامل نمک و آلاینده‌هایی از زهاب‌های کشاورزی و پساب‌های شهری و فاضلاب صنعتی است را شاهد خواهیم بود و اگر تالاب خشک شود با بادهایی که امسال شاهد آن بودیم و از شرق به غرب هستند، روستاهای اطراف و اصفهان و شهرهای از استان یزد و چهارمحال نیز دیگر در امان نخواهند بود.

وی خاطرنشان کرد: پیش‌بینی‌ها حاکی از این است که خشکی تالاب، زیستگاهی که تا فاصله 500 کیلومتری گاوخونی قرار دارد را می‌تواند تحت تأثیر قرار دهد.

احیای تالاب گاوخونی در گرو احیای زاینده‌رود

امینی احیای زاینده‌رود را روالی طولانی مدت دانست و اظهار داشت: احیای تالاب گاوخونی درگرو احیای رودخانه زاینده‌رود است، احیای زاینده‌رود فعالیتی نیست که بتوان به‌سرعت آن را انجام داد، مشکلاتی که روز به روز روی هم انباشته شد به آن دامن زد، باید این مشکلات برآورده شود تا احیای زاینده‌رود امکان پذیر باشد.

وی در پاسخ به این سوال که اگر خوش‌بینانه به این موضوع نگاه کنیم و امیدوار باشیم مشکلی بر سر راه احیای زاینده‌رود پیش نیاید، چه مدت طول می‌کشد تا تالاب بین‌المللی گاوخونی احیا شود، گفت: اگر دستگاه‌های مختلف در 2 استان همکاری کنند و حمایت ملی هم باشد، در فاصله یک سال می‌توان از خشکی کامل سطح تالاب جلوگیری کرد که رطوبت آن حفظ شود و به مرور با اقدامات مختلف از جمله چاه‌های غیرمجاز، تجدید نظر در میزان مجوز چاه‌ها، جلوگیری از بارگذاری‌های جدید به ویژه در بالادست به این احیا سرعت بخشید.

وی با اشاره به اینکه آورده طبیعی رودخانه حدود 850 میلیون متر مکعب بر اساس قانون و تخصیص وزارت نیرو، مربوط به کشاورزان و حقابه زیست محیطی زاینده‌رود و تالاب گاوخونی است، بیان کرد: حقابه صنعتی و خدماتی و کاربری‌های دیگر باید از محل‌هایی که دولت خودش وظیفه پیش‌بینی آن را دارد تأمین شود، نباید برای تأمین کاربری‌های جدید از حقابه رودخانه و تالاب کم گذاشته باشد.

خشکی زاینده‌رود از تالاب گاوخونی آغاز شد

هماهنگ کننده دبیرخانه مدیریت زیست بومی تالاب‌های استان اصفهان در ادامه افزود: خشکی رودخانه زاینده‌رود از تالاب آغاز شد و پیش رفت، امروز در منطقه چم آسمان متوقف شده و اگر به همین شکل ادامه پیدا کند خشکی تا سد را در بر خواهد گرفت، پس این تنها محیط زیست و کشاورزی نیست که از این اتفاق آسیب می‌بیند، کل فعالیت‌های اقتصادی - اجتماعی تحت تأثیر قرار می‌گیرد و پیامدهای اقتصادی و امنیتی برای کل کشور خواهد داشت. اما تنها انسان‌ها نیستند که از تالاب بهره می‌برند، این هدیه طبیعی متعلق به تمام موجوداتی است که حیاتشان به‌صورت مستقیم و یا غیرمستقیم وابسته به آن بوده و پرندگان یکی از زیبایی‌هایی بودند که اصفهان هنگام مهاجرت آن‌ها به تالاب به آن می‌بالید.

امینی به میهمان نوازی ایرانی‌ها اشاره کرد و گفت: پرنده‌ها مانند مسافرانی هستند که به میهمانی تالاب می‌آیند، آن‌ها از کیلومترها فاصله خسته به این تالاب می‌آیند درحالی‌که قوای جسمی آن‌ها تحلیل رفته است، نیاز به مکانی دارند که در آن بتوانند مدتی زندگی و تجدید قوا کنند، این میهمانان یا زمستان را در این محل می‌گذرانند و یا مسیر خود را به نواحی گرم‌تر ادامه می‌دهد با خشکی گاوخونی چرخه زندگی آن‌ها دچار اختلال می‌شود و ادامه این وضعیت به این حیات وحش ارزشمند آسیب می‌رساند.