جدال در مناظره دوم بر سر چیست؟
زمان زیادی به مناظره دوم کاندیداهای ریاست جمهوری باقی نمانده است. مناظره‌ای که طبق اعلام ستاد نظارت بر تبلیغات انتخابات قرار است با محوریت سیاست برگزار شود.
زمان زیادی به مناظره دوم کاندیداهای ریاست جمهوری باقی نمانده است. مناظره‌ای که طبق اعلام ستاد نظارت بر تبلیغات انتخابات قرار است با محوریت سیاست برگزار شود. موضوعی که قطعاً می‌تواند محورها و چالش‌های متعدد داشته باشد و حسن روحانی و اسحاق جهانگیری از عملکرد خود دفاع کنند. فرارونوشت: اصلاح‌طلبان تقریباً یک سال است که انتقادهای جدی به سیاست داخلی دولت یازدهم مطرح کرده‌اند. به‌طوری‌که صادق زیباکلام به‌عنوان یکی از حامیان حسن روحانی و دولت دراین‌باره گفته بود: نمره دولت در سیاست داخلی تجدید است و روحانی اقدام مفید و مؤثری در خصوص جامعه مدنی، رفع حصر، آزادی زندانیان سیاسی و... انجام نداده است. اما نگاه اصولگرایان منتقد به دولت بیشتر حول محور سیاست خارجی می‌گردد. آن‌ها تقریباً از همان ابتدا که توافق ژنو در سال 92 صورت گرفت، دولت را به وادادگی در برابر غرب متهم می‌کردند. البته این تنها مورد و انتقاد مخالفان به دولت نبود. آن‌ها بارها و بارها تأکید کرده‌اند که آنچه دولت برای دستیابی به برجام داده است با آنچه نصیبش شده بسیار فاصله دارد و این‌یک شکست است. از سوی دیگر سن وزرای کابینه، عملکرد دولت در حادثه منا و اعتبار پاسپورت ایرانی می‌تواند از مباحثی باشد که در روز جمعه کاندیداها ریاست جمهوری مطرح می‌کنند. بااین‌حال بی‌شک یکی از مهم‌ترین مباحثی که روز جمعه در مناظره موردبحث قرار خواهد گرفت و به‌خصوص محمدباقر قالیباف از آن برای انتقاد از روحانی استفاده خواهد کرد موضوع «برجام» است که مواضع وی درباره آن بسیار پرفرازونشیب بوده است.
مواضع قالیباف نسبت به برجام
شهردار تهران هرچند معتقد است که برجام یک موفقیت بزرگ است اما سیاست‌های متناقضی که اتخاذ کرده است نشان داده این قابلیت را دارد که این توافق هسته‌ای را زیر سؤال ببرد و آن را دستاویزی برای حمله به دولت قرار دهد. چراکه بعد از توافق اولیه در صفحه رسمی خود در اینستاگرام نوشت: «خداوند را شاکرم که توفیق این پیروزی نصیب ملت ایران شد ... بنده به سهم خودم به دولت که گام اول را محکم برداشت تبریک می‌گویم اما باید بدانیم راه پرفرازونشیب و سختی را در پیش داریم». ولی با ورود به عرصه انتخابات ریاست جمهوری رویکرد وی تا حدودی تندتر شد. به‌طوری‌که در برنامه تبلیغات انتخاباتی خود گفت: «حرف مردم ما این است که چرا دولت فقط موضوعش شده است برجام؟ نتیجه برجام چه تأثیری در زندگی ما داشت؟ چرا آن بخش تعهداتی که اجرا کردیم، چرا آن‌ها اجرا نکردند؟ و چرا دولت نتوانست حق ما را از آن‌ها بگیرد؟ مردم می‌گویند چرا دولت همه کارها را تعطیل کرد و فقط موضوعش شد برجام مردم از این گله‌مندند و حق‌دارند. چرا فرصت‌های برجام برای تولید داخلی نیست ولی برجام فرصت بزرگی شد برای فروش کالاهای خارجی به ایران». از این اظهارات شهردار می‌توان پیش‌بینی کرد که قطعاً روز جمعه قصد دارد در این خصوص رئیس‌جمهور را به چالش بکشد و بخش عمده صحبت‌های خود را به آن اختصاص دهد. ضمن اینکه قطعاً این را از حسن روحانی می‌خواهد که به‌نوعی اثبات کند که چگونه برجام سایه جنگ را از ایران برداشته است و این چه جنگی بوده است؟
ابراهیم رئیسی و سیاست خارجی
اما برخلاف قالیباف، ابراهیم رئیسی مواضع مشخص و روشنی درباره برجام و به‌طورکلی مذاکرات هسته‌ای ندارد. یعنی تا امروز صحبت خاصی دراین‌باره مطرح نکرده است اما با توجه به نزدیکی وی به سعید جلیلی، می‌توان این تحلیل را داشت که سیاست خارجی وی تا حدود زیادی همان دیدگاه‌های جلیلی است که تفاوت‌های چشمگیری باسیاست خارجی محمدجواد ظریف و حسن روحانی دارد. جلیلی نه‌تنها درروش بلکه در رویکرد نیز نقطه مقابل جواد ظریف است. لذا قطعاً رئیسی انتقادهایی به سیاست خارجی دولت مطرح خواهد کرد. ضمن اینکه او سیاست خارجی خود را این‌گونه تشریح کرده است که: «عزت و حکمت حکم می‌کند که با تمامی کشورها ارتباط سازنده داشته باشیم، برای صادرات باید ارتباطات اقتصادی و فرهنگی با دیگر کشورها داشته باشیم اما تعامل باعزت و به‌جز با اسرائیل با همه کشورها ارتباط برقرار خواهد بود اما با رعایت اصل عزت».
حادثه منا و انتقاد از اقدامات دولت
علاوه بر برجام حادثه منا نیز ممکن است یکی از مباحث مناظره باشد. زیرا در زمان وقوع، برخی معتقد بودند که رویکرد و عملکرد دولت در قبال عربستان مفید و تأثیرگذار نبود و نتیجه خاص دربر نداشت. لذا ممکن است در این مناظره این مسئله نیز مطرح شود.
اعتبار پاسپورت
موضوع اعتبار پاسپورت ایرانی می‌تواند موضوع دیگری باشد که در راستای انتقاد از دولت مطرح شود. زیرا مدتی است که مخالفان دولت در شبکه‌های اجتماعی، بابیان این مسئله دولت را که یکی از وعده‌های برگرداندن اعتبار به پاسورت ایرانی بود، زیر سؤال می‌برند.
میانگین سنی کابینه
البته در بحث سیاست داخلی یکی از مسائل که قالیباف و رئیسی قطعاً دولت را از طریق آن موردانتقاد قرار می‌دهند، مسئله میانگین سنی کابینه است. این موضوع البته موردانتقاد اصلاح‌طلبان نیز بوده است. هرچند آن‌ها بیشتر تأکیدشان بر عملکرد برخی وزرا مانند وزیر کشور بود. ولی اصولگرایان میانگین سنی کابینه را از نقاط ضعف دولت می‌دانند و معتقدند کابینه دولت چابکی لازم را ندارد. ضمن اینکه اخیرا حتی برخی سایت‌های خبری نزدیک به جریان اصولگرایی بر سابقه این وزرا در نهادهای امنیتی و نظامی نیز تأکید کرده‌اند که می‌تواند در مناظره نیز موردبحث قرار بگیرد. با همه این تفاسیر به عقیده ناظران در مناظره پیش رو حسن روحانی و اسحاق جهانگیری دست بالا را خواهند داشت زیرا نه‌تنها عملکردشان قابل دفاع است و آمارها نشان‌دهنده موفقیت دولت در سیاست خارجی است بلکه می‌توانند در خصوص محدودیت‌هایی که برای جریان اصلاحات طی یک دهه گذشته ایجادشده است نیز طرف مقابل را موردنقد قرار دهند.