آیا عربستان و اسرائیل به دنبال محاصره ایران از طریق آذربایجان هستند؟

جمهوری آذربایجان به دلیل مجاورت با ایران، توجه عربستان و اسرائیل را جلب کرده است، جیمز ام دورسی، طی یادداشتی در وبگاه لوبلاگ به رقابت ایران و عربستان برای کسب نفوذ در آذربایجان پرداخت و ونوشت: آذربایجان، جدیدترین میدان نبرد دو کشور (ایران و عربستان) است. کشوری اقتدارگرا و غنی از نفت با اکثریتی از شیعه، اما (دولتی) سکولار در مرز شمالی ایران است.
بهبودی اخیر روابط عربستان با آذربایجان در حالی مطرح می‌شود که گزارش‌هایی مبنی بر هشدار دستگاه‌های امنیتی آذربایجان به دولت این کشور درباره نفوذ فزاینده ایران در جمهوری آذربایجان منتشر شده است.
در یکی از این گزارش‌ها ادعا شده که رفع غیر رسمی ممنوعیت فعالیت علمای اسلامی مرتبط با ایران در سال ۲۰۱۳، به جمهوری اسلامی ایران فضای تحرک بیشتری داده است.
کنعان روشن‌اوغلو طی پژوهشی درباره آزادی مذهبی در جمهوری آذربایجان نوشت: «فعالیت‌های مذهبی ایران به طور ویژه موفقیت‌آمیز شده است.»
در این پژوهش که در خبرگزاری توران منتشر شده ادعا شده که از ۱۵۰ مدرسه مذهبی یا حوزه علمیه آذربایجان، ۲۲ مدرسه تحت کنترل ایران بوده است.
دورسی نوشت: «ایران و آذربایجان، برای مدت طولانی از درگیر شدن در موقعیت‌های مشکل‌ساز اجتناب کرده‌اند. هر دو کشور نگران هستند که دیگری از وابستگان مذهبی یا قومی خود برای ایجاد دردسر استفاده کند.»
این کارشناس ادامه داد: «آذربایجان از روابط نزدیک ایران با ارمنستان نگران است. آذربایجان و ارمنستان درگیر یک نزاع چنددهه‌ای بر سر منطقه ناگورنو قره‌باغ هستند.»
بنا به ادعای دورسی، به دلیل برخی شعار‌های باشگاه تراکتورسازی در سه سال پیش در تبریز، در ایران نگرانی‌هایی درباره ملی‌گرایی آذربایجانی وجود دارد.
الخان شاهین‌اوغلو، رئیس مرکز سیاست‌های کاربردی در دانشگاه کاسپین غربی باکو، هنگام بررسی سیاست آذربایجان در قبال ایران، خاطرنشان کرد آذربایجان، هیچگونه قصدی برای مداخله در امور داخلی ایران نداشته با این حال کشورش نمی‌تواند «به آینده آذری‌های مقیم ایران بی‌توجه باشد.»
سپاه پاسداران در نوامبر گذشته اعلام کرد یک گروه تروریستی در آذربایجان شرقی منهدم کرده است. این اعلامیه، یک هفته پس از انهدام یک گروه مسلح در منطقه مرزی استان آذربایجان غربی منتشر شد.
هدی الحسینی، ستون‌نویس، اخیرا در یادداشتی در وبگاه العربیه، بر منافع سعودی در آذربایجان تاکید کرد. در پی موج پاکسازی اخیر محمد بن سلمان، دولت عربستان اکثریت سهام گروه مالک شبکه العربیه، یعنی ام‌بی‌سی، را به دست گرفته است.
الحسینی طی یادداشتی با عنوان «آیا ایران، آذربایجان را به عراق دیگری تبدیل خواهد کرد؟» به نقل از یک نویسنده عراقی ضدایرانی به نام رغد عبدالرضا الجابری، ادعا کرد که آذربایجان نگران است که به سرنوشت عراق مبتلا شود. بنا به ادعای الحسینی، ایران عراقی‌ها را برده خود کرده است.
الحسینی مدعی شد که حضور اخیر الهام علی‌اف در جشنواره فرهنگی عربستان به دعوت ملک سلمان، بخشی از یک تلاش برای مقاومت در برابر دست‌اندازی ایران بوده است.
به گفته رسانه‌های آذربایجانی، هئیت‌های نظامی دو کشور در اوایل ماه جاری همکاری نظامی نزدیک‌تر از جمله برگزاری رزمایش‌های مشترک و نیز «تعدادی مسائل دارای اهمیت دوجانبه» را بررسی کرده‌اند.
آذربایجان طی سال‌های گذشته، روابط نظامی نزدیکی با اسرائیل ایجاد کرد. اسرائیل هم مانند عربستان، بشدت مخالف ایران است. اسرائیل و آذربایجان قبل از توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵، استفاده از پایگاه‌های هوایی آذربایجان در صورت تصمیم اسرائیل برای حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران را بررسی کرده بودند.
دورسی نوشت: نکته اصلی این است که اگر ایران به دنبال محاصره عربستان است، عربستان و اسرائیل هم سعی می‌کنند ایران را محاصره کنند.