نقش آلودگی هوای اصفهان در چاقی کودکان
چاقی دانش‌آموزان در میان انبوه فرازوفرودهای مدارس کشور پدیده نوظهوری است که رفع این چالش روزافزون نگران‌کننده نیازمند تدوین طرح جامع علمی و عملی، برنامه‌ریزی اصولی و آگاهی بخشی جامعه است.
بر اساس پژوهش‌ها، شیوع اضافه‌وزن و چاقی در کودکی و نوجوانی که بدترین نوع چاقی است، همچنین محققان مصرف غذای اضافه و کم‌تحرکی را از علل مهم شیوع چاقی و اضافه‌وزن در بین ایرانی‌ها برشمرده‌اند. بررسی‌ها نشان می‌دهد، ایرانی‌ها جزو کم‌تحرک‌ترین مردم جهان به شمار می‌روند و بیش از 80 درصد آنها تحرک کافی ندارند. کارشناسان پیش‌بینی کرده‌اند افزایش شیوع قند خون به‌عنوان عوارض چاقی، از میزان 10 درصد فعلی تا 25 درصد طی 20 سال آینده است که این مسئله ضرورت برنامه‌ریزی برای کنترل خطرناک‌ترین رهاورد زندگی ماشینی را دوچندان می‌کند.
اصفهان از نظر آمار چاقی جایگاه خوبی ندارد
به گزارش ایرنا، مسئول بیماری‌های غیر واگیر مرکز بهداشت شیوع اضافه‌وزنی و چاقی در افراد زیر 18 سال در شهرهای استان را به ترتیب 4/10 و 2/13 درصد اعلام کرد و گفت: این آمار در بین دختران استان به ترتیب 2/10 و 3/10 درصد و در بین پسران 7/8 و 5/12 درصد است. مهشید احمدیان با بیان اینکه فقط 7/13 درصد از افراد زیر سال 18 در استان اصفهان دارای تحرک کافی هستند، گفت: 4/7 درصد آنها هیچ تحرکی ندارند. ما از جایگاه خوبی برخوردار نیستیم که یکی از مهمترین دلایل آن نوع سبک زندگی و صنعتی بودن این خطه است. به گفته او، اضافه‌وزن کودکان و نوجوانان زیر 18 سال در این منطقه زنگ خطر شیوع دیابت در سال‌های آینده را به صدا درآورده است. احمدیان ادامه داد: 3/9 درصد کودکان و نوجوانان استان اصفهان مبتلا به اضافه‌وزنی و 3/11 درصد مبتلا به چاقی هستند.
چاقی زنان بیشتر از مردان
رئیس گروه سلامت خانواده مرکز بهداشت اصفهان گفت: کم‌تحرکی در میان زنان نسبت به مردان بیشتر و لازم است که آنها برنامه‌های پیاده‌روی و ورزش را جدی‌تر بگیرند. او میزان چاقی شکم را نیز در میان زنان بالا دانست و گفت: 58 درصد زنان در کشور و 60 درصد زنان استان اصفهان دچار چاقی دور شکم هستند که این شاخص در میان مردان 20 درصد است. او شیوع بیماری‌های غیر واگیر دیگری مانند دیابت و فشارخون بالا را نیز ناشی از کم‌تحرکی و اضافه‌وزن دانست و افزود: حدود 5/11 درصد از مردم به دیابت و 25 درصد به فشارخون بالا مبتلا هستند. او از زنان خواست تا هر هفته دست‌کم 150 دقیقه فعالیت فیزیکی (شامل پیاده‌روی و حرکات نرمشی) داشته باشند و به مراکز بهداشت به‌منظور تشکیل پرونده سلامت الکترونیک مراجعه کنند تا زیرپوشش برنامه‌های غربالگری و مشاوره‌های سلامت و تغذیه قرار گیرند.
رئیس پژوهشکده پیشگیری اولیه از بیماری‌های غیر واگیر دانشگاه علوم پزشکی اصفهان گفت: بر اساس تحقیقات انجام‌شده از سوی مراکز علمی بین‌المللی ازجمله سازمان جهانی بهداشت، آلودگی هوا بر افزایش بیماری چاقی و دیابت تأثیرگذار است. رؤیا کلیشادی افزود: بر این اساس، درجاهایی که میزان آلاینده‌ها زیاد بوده و ساکنان آن با آلودگی هوا مواجه بودند، آمار مبتلایان به بیماری چاقی نسبت به سایر مناطق بالا بوده است. او با اشاره به اینکه افزایش آلاینده‌ها و استنشاق هوای آلوده موجب افزایش بیماری‌های غیر واگیر ازجمله قند، فشارخون و نارسایی کلیه می‌شود، تصریح کرد: اثرات نامطلوب هوای آلوده بر سلامت کودکان و نوجوانان بیشتر است. رئیس پژوهشکده پیشگیری اولیه از بیماری‌های غیر واگیر دانشگاه علوم پزشکی اصفهان اظهار داشت: بر اساس اعلام سازمان جهانی بهداشت، میلیون‌ها نفر در نقاط مختلف جهان دچار بیماری‌های غیر واگیر شده‌اند که بیشتر آنها قابل‌پیشگیری بودند اما به دلیل بی‌توجهی به این نوع بیماری‌ها مبتلا شده‌اند. او بیان کرد: بر اساس مطالعات انجام‌شده در اصفهان، کودکان و نوجوانانی که در معرض آلودگی هوا قرار گیرند احتمال ابتلای آنها به بیماری
قند بسیار زیاد است. کلیشادی اضافه کرد: لایه‌های درونی رگ‌های خونی این کودکان نیز آسیب جدی خواهند دید و احتمال مبتلای این کودکان و نوجوانان به سرطان خون زیاد است.
ضرورت بازتعریف ورزش مدارس
یکی از دبیران تربیت‌بدنی مستقر در غرب اصفهان در این مورد گفت: لازمه ترغیب دانش‌آموزان به ورزش و تحرک بدنی این است که نگاهمان را به درس تربیت‌بدنی تغییر دهیم. به گفته او مادامی‌که دانش‌آموزان و والدین آنها نمره ورزش را نقطه اتکایی برای رشد معدل درسی می‌دانند از توجه به اثرات واقعی ورزش غافل می‌شوند. زهرا رستمی افزود: اگرچه سرعت توسعه امکانات و تجهیزات ورزشی مدارس به‌مراتب از گذشته بهتر است و اهتمام مدیران و مسئولان به این مسئله دوچندان شده است، اما مشکل بزرگ این است که همچنان دانش‌آموز ما تصور می‌کند ساعت مختص به ورزش اتلاف وقت است. به گفته او، ورزش نیز مانند سایر درس‌ها باید روزی جایگاه واقعی خود را در سیستم آموزشی کشور بیابد. این دبیر تربیت‌بدنی در ادامه با بیان اینکه معدل گرایی و رقابت‌های درسی مقوله تحرک بدنی را در مدارس به حاشیه رانده است، افزود: نیازمند آن هستیم که هم‌خانواده‌ها و هم معلم‌ها در مدرسه، سلامت جسم و روان را بر پیشرفت تحصیلی مقدم بشمارند و به آن بها دهند، چراکه به‌راستی سلامتی پیش‌نیاز همه مراحل زندگی به شمار می‌رود. رستمی، ورود ملموس مدیران و دبیران
مدارس به مقوله ورزش را از راهکارهای تشویق دانش‌آموزان به فعالیت بدنی دانست و افزود: ورزش بویژه اگر به‌طور جمعی و مشارکتی انجام شود نشاط افزایی، صمیمیت، آرامش و اعتمادبه‌نفس را به دنبال خواهد داشت که در سایه آن می‌توان به موفقیت‌های دیگر رسید. این مربی تربیت‌بدنی با بیان اینکه ساعت ورزش مدارس محدود است، اضافه کرد: با توجه به اینکه دانش‌آموزان و حتی معلمان روزانه ساعت زیادی را در مدرسه می‌گذرانند می‌توان با برنامه‌ریزی اصولی، جای پای ورزش و تحرک را بین انبوه کلاس‌های تئوری فراگیر کرد اگرچه این مهم نیازمند توسعه زیرساخت‌ها، استفاده از توان مربیان ورزشی و جذب آنها به آموزش‌وپرورش است. به گفته او با توجه به فراگیر شدن فضاهای مجازی، وقت تعداد زیادی از دانش‌آموزان در شبکه‌های اجتماعی تلف می‌شود، اینجاست که نقش کلیدی خانواده‌ها در کنترل فرزندان برای هدایت آنان به سبک زندگی سالم‌تر مؤثر واقع می‌شود. رستمی خاطرنشان کرد: تحرک بیشتر، پیگیری سیاست‌های تغذیه‌ای در مدرسه و اجرای متنوع و خلاق برنامه‌هایی که عادات غذایی سالم‌تر را بین دانش‌آموزان ترویج کند، در کنترل چاقی دانش‌آموزان مؤثر است.