پیش‌بینی کاهش اهدای خون در اصفهان سالمند
حرکت جامعه به سمت پیری موجب کاهش اهدای خون می‌شود
در سال ۱۴۰۴ افزایش ناگهانی سالمندی در استان اصفهان را شاهد خواهیم بود. بنا به گفته حسین غفرانی، مدیرکل ثبت‌احوال استان اصفهان جمعیت این استان به لحاظ آماری وضعیت خوبی دارد اما پیش‌بینی‌ها آینده‌ای نامطلوب را برای جمعیت این خطه نشان می‌دهد. در دوره حاضر شاهد جوانی جمعیت هستیم و این برای امروز شرایط خوبی است اما در سه دهه گذشته تعداد سالمندان دو برابر شده و جمعیت زیر ۱۵ سال نیز به نصف کاهش یافته است. برآوردهای آماری حکایت از این دارد که از سال ۱۳۹۴ تا به امروز جمعیت به‌مرور کمتر شده و حتی در چهار ماه اول امسال نیز این روند ادامه داشته است. حرکت جمعیت به‌سوی سالمندی بر عوامل مختلفی تأثیرگذار است و می‌تواند در آینده نابسامانی‌هایی را در جامعه باعث شود. یکی از این موارد دسترسی به فراورده‌های خونی است که به تائید مدیرکل سازمان انتقال خون اصفهان با سالمند شدن جمعیت استان این مهم با مشکلاتی مواجه خواهد شد.
اهدای خون 46 هزار نفر در 4 ماه نخست سال
مدیرکل انتقال خون استان اصفهان دراین‌باره به ایرنا گفت: در عصر کنونی در حوزه خون با چالشی روبه‌رو هستیم که جامعه به سمت پیری جمعیت پیش می‌رود که این امر خود موجب کاهش آمار اهدای خون می‌شود و در کنار آن مصرف فرآورده‌های خونی نیز برای این جمعیت مسن افزایش می‌یابد. مدیرکل انتقال خون استان اصفهان ابراز نگرانی کرد که تا چند سال آینده با چالش کمبود فرآورده‌های خونی مواجه خواهیم بود.
طبق آمار اعلام‌شده، در چهار ماه نخست امسال ۵۸ هزار نفر در استان اصفهان داوطلب اهدای خون بودند که ۴۶ هزار و ۵۰۰ نفر از آنها به دلیل داشتن شرایط اهدا، موفق به اهدای خون شدند. مجید زینلی با اشاره به اینکه ۹۷ درصد اهداکنندگان خون در استان را مردان تشکیل می‌دهند دراین‌باره گفت: تنها ۳ درصد اهداکنندگان خون را بانوان تشکیل می‌دهند که این میزان از میانگین جهانی و کشوری بسیار پایین‌تر است. در کشورهای توسعه‌یافته و اروپایی بانوان بیش از ۵۰ درصد اهداکنندگان خود را تشکیل می‌دهند درحالی‌که این آمار در ایران حداکثر ۱۳ درصد و در استان اصفهان ۳ درصد است. مدیرکل انتقال خون استان اصفهان یکی از دلایل مشهود و بارز کم بودن میزان اهدای خون بانوان را مقوله‌های فرهنگی و تصور وجود فقر آهن و آنمی در میان بانوان ایرانی عنوان می‌کند و می‌گوید: بانوان مطمئن باشند هنگام مراجعه به پایگاه‌های اهدای خون در صورت تشخیص کم‌خونی یا احتمال وجود ضرر برای اهدای خون فرد، از این افراد خون‌گیری نمی‌شود بنابراین جای هیچ نگرانی وجود ندارد. او اظهار داشت: همه بانوان مبتلا به کم‌خونی و فقر آهن نیستند بنابراین باید اطلاعات بانوان را در امر اهدای خون بالا ببریم زیرا اهدای خون در صورت نداشتن کم‌خونی نه‌تنها خطر ندارد بلکه فواید زیادی به همراه دارد. زینلی ادامه داد: تصریح کرد: سال گذشته ۱۶۳ هزار و ۲۸۹ نفر در استان اصفهان داوطلب اهدای خون بودند که از ۱۲۸ هزار و ۵۰۴ نفر از آنها خون‌گیری شد. مدیرکل انتقال خون استان اصفهان اضافه کرد: از این تعداد 5/61 درصد اهداکننده مستمر بودند و 5/11 درصد خون‌های اهدایی نیز از گروه‌های خونی با RH منفی بوده است. او با اشاره به اینکه مرکز انتقال خون میدان خواجو در شهرستان اصفهان بیشترین آمار اهدای خون را دارد تصریح کرد: کاشان، نجف‌آباد، شهرضا و خوانسار دارای بیشترین میزان اهداکننده خون در میان کل شهرستان‌های استان اصفهان هستند. زینلی با بیان اینکه معمولا ۹۰ درصد خون‌های اهدایی از گروه خونی مثبت و ۱۰ درصد از گروه خونی منفی است گفت: در سال ۹۷ حدود ۱۶ درصد مردان و ۳۵ درصد زنان داوطلب اهدای خون به دلیل ضررهای جانی اهدای خون از این امر معاف شدند و سازمان انتقال خون از آنها خون‌گیری انجام نداد. مدیرکل انتقال خون استان اصفهان ادامه داد: بانوان و آقایان از سن قانونی ۱۸ سال تا سن ۶۰ سالگی و در صورت اهداکننده مستمر بودن تا سن ۶۵ سالگی می‌توانند خون اهدا کنند. او افزود: انتقال خون مانند سایر رشته‌های پزشکی به‌سرعت در حال پیشرفت و تخصصی شدن است و فرآورده‌های خونی نوین در حال جایگزینی هستند. زینلی با بیان اینکه بخش آفرز اصفهان از دو سال پیش فعالیت خود را آغاز کرده است گفت: دو فرآورده خونی به‌روز دنیا شامل پلاکت آفرزیس و پلاسما آفرزیس که در کشورهای توسعه‌یافته تولید می‌شود در اصفهان تولید می‌شود که فرآورده‌هایی استراتژیک است. او با تأکید بر اینکه در این مدت سه هزار و ۵۰۰ واحد خونی در اصفهان تولید شده است تصریح کرد: درروش آفرزیس اهداکننده فقط پلاسما یا فقط پلاکت اهدا می‌کند و خون دوباره به رگ‌های فرد اهداکننده بازمی‌گردد. مدیرکل انتقال خون استان اصفهان افزود: با استفاده از این روش‌ها حجم پلاسمای دریافتی بالا رفته و هر فرد سالیانه می‌تواند ۲۴ بار پلاسما اهدا کند درصورتی‌که در اهدای خون هر فرد بین سه تا چهار بار در سال امکان اهدای خون را دارد. او با اشاره به اینکه زمان نگهداری پلاکت بین ۳ تا ۵ روز است، خاطرنشان کرد: سال گذشته ۲ هزار واحد پلاکت تولید شد که این امر موجب رفع چالش‌ها و نگرانی‌ها برای تأمین پلاکت در استان شد. زینلی گفت: در دهه‌های گذشته به علت افزایش طول عمر افراد، افزایش سوانح، رشد فناوری و علم پزشکی و در نتیجه شناخت بیشتر بیماری‌ها، اعمال جراحی، پیوند اعضا و جراحی‌های پیشرفته قلب افزایش‌یافته و به تبع آن میزان مصرف خون در جوامع رو به رشد است. او خاطرنشان کرد: سال ۸۷ بیشترین سن اهداکنندگان خون با ۱۸ درصد در بازه سنی ۲۱ تا ۲۵ سال بوده است درحالی‌که بیشترین سن اهداکنندگان خون در سال ۹۷ به بازه سنی ۳۱ تا ۳۵ سال رسیده است.
اهدای 30 قرص آهن پس از خون‌ده‌ی زنان
رئیس برنامه‌ریزی، جذب و نگهداری اهداکنندگان استان اصفهان گفت: در سال ۱۳۸۶ میزان اهدای خون بانوان در استان اصفهان 7/3 درصد بود که به 7/2 درصد در سال ۱۳۹۳ رسید ولی در سال ۹۷ دوباره به 47/3 درصد افزایش یافت. زهره مسائلی با اشاره به تحقیقات و نظرسنجی‌هایی که در سال‌های ۸۹ و ۹۰ از بانوانی که تاکنون خون اهدا نکرده بودند و بانوان اهداکننده خون انجام شده بود افزود: از نتایج این نظرسنجی‌ها مشخص شد که افرادی که خون اهدا می‌کند اطلاعات و آگاهی کافی درباره مزایای اهدای خون دارند. او بیان کرد: باورهای نادرستی در جامعه گسترش‌یافته که بانوان کم‌خون و دارای ضعف جسمی هستند و نباید خون اهدا کنند و یا حتی در برخی موارد خانواده‌های این افراد اعلام مخالفت می‌کنند. رئیس برنامه‌ریزی، جذب و نگهداری اهداکنندگان تصریح کرد: بانوان باید اطمینان داشته باشند که با مراجعه به مراکز اهدای خون درصورتی‌که خون‌گیری برای آنان ضرر داشته باشد این کار انجام نخواهد شد زیرا سازمان انتقال خون سلامت فرد اهداکننده را در اولویت‌های خود قرار داده است. او با بیان اینکه سال ۲۰۱۰ نیمی از اهداکنندگان کشورهای اروپایی و ۳۰ درصد اهداکنندگان خون در ایتالیا را زنان تشکیل داده بودند اظهار داشت: در ایران پس از هر خون‌گیری از بانوان در سنین باروری، ۳۰ قرص آهن به‌صورت رایگان به بانوان تحویل داده می‌شود تا جبران آهن در بدن آنها سریع‌تر صورت بگیرد.
دیروز نهم مردادماه مقارن با سالروز تأسیس سازمان انتقال خون ایران در سال ۱۳۵۳، روز ملی اهدای خون بود و ثبت آن در تقویم کشورمان پاسداشت اقدام خداپسندانه و همنوع دوستانه اهداکنندگان خون است. تاریخچه انتقال خون در ایران به سال‌های قبل از ۱۳۲۰ برمی‌گردد که به‌صورت پراکنده در برخی بیمارستان‌ها انجام می‌گرفت و معمولا اهداکنندگان نیز افراد حرفه‌ای بودند که در قبال دریافت وجه اقدام به اهدای خون می‌کردند. نخستین بانک خون ایران نیز به‌صورت رسمی در بیمارستان هزار تخت خواب سابق مشغول به کار شد و بعد از مدتی به اولین مرکز انتقال خون تبدیل شد. با افزایش بیماران و تنوع بیماری‌ها، نیاز به مشتقات خون نیز ضرورت یافت و دانشگاه تهران با همکاری انستیو پاستور، مرکزی برای تهیه مشتقات خون تأسیس شد و در نهم مرداد سال ۱۳۵۳ نیز سازمان انتقال خون ایران به‌صورت رسمی فعالیت خود را آغاز کرد. با افزایش روزافزون جمعیت و ایجاد مراکز درمانی جدید و مراجعه بیماران شهرستانی به تهران و گسترش فعالیت‌های علمی- پژوهشی سازمان انتقال خون ایران در سال ۱۳۶۷ اداره کل انتقال خون استان تهران تأسیس و به‌صورت مستقل و رسمی آغاز به کار کرد و هم‌زمان حذف خون جایگزین را در دستور کار خود قرار داد.