صدای دهل گردشگری اصفهان از دور خوش است
باوجود معرفی اصفهان تحت عناوینی همچون نگین گردشگری کشور، پایتخت گردشگری جهان اسلام و غیره و مطرح‌شدن آن به عنوان دومین محور توسعه استان در سند آمایش سرزمین، اما آن‌طور که از صحبت کارشناسان و فعالان این بخش برمی‌آید، صنعت گردشگری اصفهان با کلاف سردرگمی از مشکلات روبه‌رو است.
به گزارش ایمنا، بنا به گفته کارشناسان، زیرساخت‌های گردشگری در شهر اصفهان آن‌گونه که انتظار می‌رود مناسب استقبال از گردشگران نیست و برای رسیدن به استانداردهای این صنعت باید زیرساخت‌های فرهنگی، اقامتی و امنیتی مناسبی در اصفهان ایجاد شود. به نظر می‌رسد که چالش‌هایی چون تردد وسایل حمل‌ونقل، رشد نرخ مراکز اقامتی در فصل‌های پر گردشگر، عدم همکاری پلیس راهنمایی و رانندگی در مورد تردد خودروی توریست‌ها، سطح پائین افراد آموزش‌دیده، امنیت پایین گردشگران، ساعت اندک کار سایت‌های گردشگری، ضعف زیرساخت‌ها و مشکلاتی نظیر جاده‌های ناایمن و ناکافی، نبود توسعه مناسب شبکه حمل‌ونقل ریلی و کمبود هتل در اصفهان از جمله مهمترین معضلات پیش روی صنعت گردشگری است که قطعا؛ وجود هرکدام مهمترین دلیل برای جذب گردشگر محسوب می‌شود. حال با توجه به اینکه بر اساس برنامه‌ریزی به‌عمل‌آمده همچون سند آمایش استان، برش استانی سند توسعه برنامه ششم، گردشگری به یکی از مهمترین و اساسی‌ترین محورهای توسعه شهر و استان اصفهان تبدیل‌شده پس لازم است تا به مقوله ارائه خدمات گردشگران به‌عنوان اساسی‌ترین بخش این صنعت نگاه ویژه‌ای شود بویژه آنکه اگر بپذیریم خدمات اصلی‌ترین خروجی گردشگری به شمار می‌رود.
میزان رضایتمندی گردشگران از اصفهان
بر اساس نظرسنجی‌های صورت گرفته از مسافرانی که در ایام نوروز امسال به اصفهان سفر کردند، میزان رضایت از خدمات 5/82 درصد بوده است که ازاین‌بین شاخص نظافت و پاکیزگی ۹۷ درصد، امنیت و نظم عمومی ۹۷، زیباسازی شهر ۹۵ درصد، حُسن برخورد شهروندان با مسافران ۹۳ درصد را به خود اختصاص داده است و البته مشخص شد که بیشترین نکات منفی مطرح‌شده از سوی آنها درباره کمبود توقفگاه و جای پارک و سرویس بهداشتی بوده است. این‌گونه که بر اساس نتایج این نظرسنجی‌ها، ۳۰ درصد مسافران وضعیت حمل‌ونقل، توقفگاه‌ها و جای پارک را خیلی بد، عنوان کرده‌اند. در رابطه با وضعیت سرویس‌های بهداشتی نیز بر اساس نتایج این نظرسنجی، ۲۵ درصد خیلی بد، گزارش داده‌اند. از نکات منفی گردشگری دیگر که در نظرسنجی صورت گرفته از مسافران نوروزی مشخص‌شده است، کمبود سوپرمارکت‌ها و نانوایی‌ها، نرخ بالای برخی مکان‌های اقامتی، نرخ نامناسب برخی تاکسی‌ها و ترافیک مبادی ورودی و خروجی به مرکز شهرها بوده است. ناگفته نماند که در این پژوهش نکات مثبت گردشگری استان اصفهان استخراج‌شده که مهمترین آنها شامل زیبایی، امنیت و آرامش، قدمت استان، عرضه سوغات، حضور نیروهای راهنما در سطح شهرها و مکان‌های گردشگری و تاریخی و پاکیزگی شهر و استان اصفهان است.
چالش‌های گردشگران
واقعیت آن است که خدمات‌رسانی به یک گردشگر از فرودگاه هر کشور آغاز می‌شود تا اقامت و دریافت خدمات بهداشتی و درمانی که برای هرکدام استانداردهایی تعریف‌شده است و در کشور و استان ما این‌گونه خدمات با شرایط مطلوبی همراه نیستند. تا جایی که وضعیت نامناسب برخی از فرودگاه‌های بین‌المللی ایران به هنگام ورود و خروج مسافر، اعتراض بسیاری از گردشگران خارجی را موجب شده و با پیامدهایی ازجمله تبلیغات منفی برای گردشگری کشور همراه بوده است؛ همچنین در فصل اوج سفر با کمبود واحدهای اقامتی مواجه می‌شویم که همین تعداد محدود نیز از کیفیت مناسب و استانداردی برخوردار نیستند از طرفی هم برای پذیرایی از گردشگر خارجی با کمبود نیروی انسانی فعال و متخصص روبه‌رو هستیم هرچند تعداد زیادی دانشگاه و محیط‌های آموزشی در این زمینه، وجود دارد اما به دلیل نبود برنامه‌ریزی، آموزش صحیحی برای تربیت نیروهای انسانی در حوزه تور گردانان و خدمات پذیرش، اقامت، آشپز، گارسون و غیره انجام نمی‌گیرد. ضمن آنکه معمولاً وضعیت نامطلوب استراحت گاه‌های بین‌راهی، رستوران‌ها و به‌خصوص سرویس‌های بهداشتی تجربه ناخوشی را برای گردشگران به وجود می‌آورد. مهران ادهم فعال صنعت گردشگری، در گفت‌وگو با ایمنا در رابطه با مهمترین چالش‌های گردشگران در اصفهان می‌گوید: هرچند اصفهان به‌عنوان یکی از قطب‌های گردشگری کشور مطرح است اما شرایط فرودگاه اصفهان برای توسعه گردشگری مناسب نیست؛ بنابراین اولین مشکل زیرساختی گسترش گردشگری اصفهان در بخش حمل‌ونقل است که مهمترین آن فرودگاه بشمار می‌آید و تاکنون چندین بار قرار بوده فرودگاه را توسعه دهند که این موضوع با موانعی روبه‌رو بوده است. این کارشناس تصریح می‌کند: همچنین سیستم حمل‌ونقل بین‌شهری و درون‌شهری برای گردشگر با ضعف‌های اساسی روبه‌رو است بویژه که راه‌اندازی نشدن قطار سریع‌السیر اصفهان از دیگر مشکلات زیرساختی در بخش حمل‌ونقل این شهر تاریخی و گردشگر پذیر است که باید به آن رسیدگی شود. او می‌افزاید: موضوع دیگری که همواره موردانتقاد فعالان گردشگری قرار دارد اندک بودن مراکز اقامتی کشور است. در اصفهان به‌عنوان یک استان پرجاذبه گردشگری، هتل‌های ۴ و ۵ ستاره به‌اندازه کافی برای اقامت گردشگران خارجی وجود ندارد، بنا بر آمار ارائه‌شده تنها یک هتل پنج ستاره وجود دارد. ادهم بیان می‌کند: در کنار فقدان هتل و مراکز اقامتی مناسب برای گردشگران، چالشی دیگر مثل نبود برخی مراکز رفاهی بین‌راهی در جاده‌ها یا ارائه خدمات بی‌کیفیت در مراکز توریستی از دیگر معضلات پیش روی گردشگران به‌ویژه خارجی‌ها است. به گفته این کارشناس، گردشگران خارجی که به ایران سفر می‌کنند باانگیزه‌های متنوع وارد این سرزمین می‌شوند برخی برای سیاحت و گردش و برخی برای فعالیت‌های تجاری سفر می‌کنند؛ بنابراین هرکدام، نوع متفاوتی از خدمات را طلب می‌کنند و تمامی مراکز گردشگری اعم از هتل‌ها، آژانس‌های مسافرتی و شرکت‌های حمل‌ونقل باید به فراخور نوع گردشگر، از آمادگی کافی برخوردار باشند. قابل‌توجه است که نبود دسترسی گردشگران به امکانات مناسب در مسیرهای بین‌شهری ازجمله نبود سرویس‌های بهداشتی مناسب، رستوران‌های باکیفیت و نیز مکان‌هایی برای ارائه خدمات فنی مناسب به اتومبیل‌ها، به‌عنوان یکی از نقاط ضعف نظام گردشگری کشور، همواره از سوی کارشناسان این صنعت مورد اشاره قرار گرفته و بر رفع آن تأکید شده است؛ اما در عمل و تا به امروز تحول چشمگیری در این حوزه ایجاد نشده و مسئولان گردشگری کشور، فرا بخشی بودن این حوزه را دلیلی بر نبود پیشبرد طرح‌های ساماندهی مسیرهای بین‌راهی عنوان کرده‌اند.
توجه ویژه‌تر برای تأمین زیرساخت‌های گردشگری
راهنمایان تور از جمله عواملی هستند که فراهم‌کننده بهترین فضا و شرایط برای یک گردشگر بشمار می‌آیند زیرا به دلیل رویارویی و تعامل مستقیمی که حین سفر با گردشگران دارند در فراهم آوردن سفری به‌یادماندنی و تجربه‌ای خوشایند از سفر در خاطره گردشگران و به‌تبع آن، افزایش حس اشتیاق آنها به تجربه‌ای مجدد برای سفری دوباره به آن مقصد، بسیار تأثیرگذار هستند. مینا راد که از راهنمایان تور در اصفهان است اظهار می‌کند: در اصفهان طبق آمار، تنها ۳۴ درصد از ۱۵۰ هزار گردشگر خارجی از خدمات آژانس‌های گردشگری و راهنمایان تور استفاده می‌کنند؛ که این آمار برای آژانس‌ها و راهنمایان گردشگری در اصفهان، عددی چندان مناسب نیست. او یادآور می‌شود: درصد بالایی از گردشگران خارجی علاوه بر آنکه به گردش و بازدید از آثار تاریخی این شهر علاقه‌مندند متمایل به آشنایی با آداب‌ورسوم در شهر اصفهان هستند که این فضا یاری رساننده به آژانس‌ها و راهنمایان تور برای ایجاد فرصت‌های ویژه‌ای برای گردشگران است و در این شرایط تورلیدرها می‌توانند انگیزه اقامت خوشایند و به یادماندنی را برای مسافران فراهم آورند. درواقع هنر واقعی یک راهنما ایجاد حس خوش برای مسافران و رغبت برای بازگشت دوباره گردشگر به همان منطقه است. به گفته این فعال مشکل دیگری که گردشگران در اصفهان با آن مواجه می‌شوند به محدودیت منوی رستوران‌هایش مربوط است در اصفهان باوجود تنوع بی‌نظیر غذایی، خبری از منوهای رنگین و متعدد در رستوران‌هایش نیست. او می‌گوید: نکته قابل‌تأمل دیگر در این رابطه به فقدان رستوران‌هایی با غذاهای فرنگی مربوط می‌شود معمولاً گردشگران به دنبال رستوران‌هایی با منوی غذاهای بین‌المللی هستند اما رستورانی با این ویژگی‌ها هنوز در شهر اصفهان وجود ندارد و این معضل زمانی پررنگ‌تر می‌شود که شاهد فقدان کارکنان آموزش‌دیده و مسلط به زبان، برای ارتباط با مشتریان خارجی هستیم و البته فقدان هرکدام از این زیرساخت‌ها مانعی برای جذب گردشگر بشمار می‌آید. چه‌بسا این استان در این زمینه‌ها به توجه ویژه‌تر، اقدامات اساسی و کارهای زیربنایی نیاز دارد که نباید از دید مسئولان مغفول بماند.