حواشی شیوع

مینا عباسپور| بلای خانمان‌سوز این روزهای ما کرونا ویروس 2019 است که از کشور چین آغاز شد اما تبعات جهانی در پی داشته است. اگر سری به اکسپلوره اینستاگرام بزنید خواهید دید فیلمی با عنوان «شیوع» که در سال 2011 ساخته شد و شباهت فراوانی با وضعیت کنونی کرونا ویروس دارد توسط پیج‌های مختلف بارگذاری شده و در میان مخاطبان صفحات وب و فضای مجازی دست‌به‌دست می‌شود. در کشور ما نیز دغدغه کرونا ویروس وجود دارد و این در حالی است که پیش از این اتفاق صنعت گردشگری کشور بویژه استان اصفهان برنامه‌های ویژه‌ای برای استقبال از گردشگران چینی داشت که می‌خواستند سال نوی خود را با سفر به ایران و اصفهان سپری کنند اما اکنون مردم این کشور بویژه شهر ووهان چین در قرنطینه به سر برده و این برنامه نیز کنسل شد. درحالی‌که برای پیشگیری از انتقال این ویروس صحبت‌هایی از ممانعت ورود پروازهای کشور چین به ایران مطرح بود اما مسئله حضور 70 دانشجوی ایرانی در چین که البته به این بیماری مبتلا نشده‌اند دغدغه مردم و خانواده این دانشجویان بود؛ پس از گذشت چند روز علت عدم توقف پروا‌ها میان ایران و چین باوجوداینکه هیئت دولت تصویب کرده بود تبدیل به یک معما شد. مقامات دولتی توضیح صریح و واضحی ارائه نمی‌کردند تا اینکه دیروز سخنگوی دولت اعلام کرد آخرین پرواز به چین بامداد سه‌شنبه و برای بازگرداندن ۷۰ دانشجوی ایرانی خواهد بود اما بعد از ظهر دوشنبه گذشته محمد جواد ظریف و وانگ یی وزرای امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین در گفت‌وگویی تلفنی در مورد آخرین تحولات مربوط به شیوع کرونا در چین تبادل‌نظر کردند. این گفتگو در شرایطی انجام شده است که ایران در التهاب ورود ویروس کرونا به کشور است. به گزارش فرارو، از جزییات گفت‌و‌گوی تلفنی ظریف و وانگ یی خبری در دست نیست، ولی احتمالا این گفتگو در راستای قانع کردم چین برای توقف پرواز‌ها میان دو کشور و بازگرداندن ۷۰ دانشجوی ایرانی ساکن ووهان مرکز اصلی شیوه بیماری کرونا بوده است. ظریف از همکاری دولت چین برای بازگرداندن اتباع ایرانی از ووهان قدردانی کرد.
به دنبال شیوع بیماری کرونا در چین و برخی کشور‌های جهان، بامداد دیروز آخرین پرواز چین به ایران برای انتقال ایرانیان مقیم این کشور صورت گرفت. به گفته علی ربیعی، سخنگوی دولت تا اعلام شرایط جدید بیماری کرونا در چین هیچ‌گونه پروازی از چین به ایران انجام نخواهد شد. بر این اساس دیروز یک فروند هواپیمای ماهان به همراه چند پزشک متخصص به ووهان چین پرواز کرد و در شرایط ایزوله ۷۰ دانشجوی ساکن در ووهان چین را به ایران منتقل خواهد کرد. این دانشجویان پس از بازگشت به کشور دو هفته در قرنطینه خواهند بود تا مشخص شود که آلوده به ویروس کرونا نیستند. وزیر بهداشت گفته است که شرایط برای بازگشت این دانشجویان و قرنطینه آنها محیا شده است. دولت از ابتدا به دنبال بازگرداندن دانشجویان ساکن ووهان بود، اما این انتقال نیاز به موافقت دولت چین داشت که پس از چند روز فعالیت دیپلماتیک این موافقت کسب شد؛ اما موضوع مهمی که در روز‌های گذشته خبرساز شد، بحث توقف پرواز‌ها میان ایران و چین بود. عصر چهارشنبه گذشته جلسه اضطراری به ریاست معاون اول رئیس‌جمهوری برای بررسی وضعیت بیماری کرونا و اخذ تصمیم‌ها کلیدی با حضور چند تن از اعضای هیئت دولت برگزار شد. پس از آن جلسه وزیر بهداشت از تصمیم دولت برای توقف موقتی پرواز‌های رفت‌وبرگشت ایران به چین به دلیل نگرانی از ورود ویروس کرونا خبر داد. وزیر بهداشت پیشتر در نامه‌ای به جهانگیری این درخواست را مطرح کرده بود. نمکی در این‌باره گفته بود: «در نشست اضطراری که با حضور معاون اول رئیس‌جمهور، وزیر راه، وزیر کشور، سخنگوی دولت، وزیر بهداشت و نمایندگانی از وزارت امور خارجه و گردشگری برگزار شد، تصمیم گرفته شد فعلا پرواز‌های رفت‌وبرگشت ایران به چین متوقف شود. در رابطه با هم‌وطنان ما در چین که مایل به بازگشت به کشور هستند تدابیری اندیشیده شد که با پرواز‌های فوق‌العاده به کشور برگردند، همچنین ۷۰ دانشجوی ایرانی که در ووهان چین گرفتارند و طبق گزارش دولت چین آلودگی ندارند، با همکاری وزارت خارجه و با مجوز دولت چین هفته آینده به کشور برمی‌گردند و پس از دو هفته قرنطینه، به آغوش خانواده‌هایشان بر خواهند گشت»؛ اما ساعتی پس از اعلام نتایج این جلسه، سفیر چین در تهران به این تصمیم اعتراض کرد. انگ هوآ با انتشار پیام توییتری به زبان فارسی نوشت: «امیدوارم همگان توجه داشته باشند که سازمان بهداشت جهانی به کشور‌ها توصیه نمی‌کند محدودیت‌های سفر یا تجارت با چین اعمال کنند.» هم‌زمان گزارش‌هایی درباره ادامه پرواز‌ها میان ایران و چین منتشر شد. هواپیمایی ماهان به سمت یکی از شهر‌های چین پروازی را انجام داد. روز‌های پنجشنبه، جمعه و شنبه نیز همین اتفاق روی داد. موضوعی که واکنش برخی نمایندگان مجلس را به دنبال داشت و آنها از تداوم انجام پرواز‌های رفت‌وبرگشت به چین انتقاد کردند. به‌این‌ترتیب به نظر می‌رسید در اجرای مصوبه دولت اخلال ایجاد شده است. با این حال سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری گفت: پرواز‌های ایران به چین در حال تعلیق است، پرواز‌های احتمالی به این کشور با هماهنگی با وزارت بهداشت برای انتقال ایرانیان مقیم چین و چینی‌هایی که در ایران هستند، انجام می‌شود. البته این اظهارنظر خیلی قابل‌پذیرش نبود و افکار عمومی برداشت دیگری از ماجرا داشت. بسیاری تصور می‌کردند ایران به دلیل روابطی که با چین دارد و از بیم واکنش احتمالی چین به توقف پروازها، در عمل این پرواز‌ها را متوقف نکرده است. این در حالی بود که بسیاری از کشور‌ها پرواز به چین را به حالت تعلیق درآورده‌اند. با این حال در این بین عده‌ای بودند که حق را به چینی‌ها می‌دادند و می‌گفتند چرا باید ایران پرواز‌ها را متوقف کند. البته ایران کمک‌هایی به چین برای مقابله با کرونا داشته است. کمک‌هایی که بیشتر پزشکی بوده‌اند. در ادامه دیروز سخنگوی وزارت خارجه چین از ایران و چند کشور دیگر در این راستا تشکر کرد. هوا، چون اینگ ضمن انتقاد از دولت آمریکا مبنی بر اینکه هیچ کمکی به چین نکرده است، گفت: «تا روز دوم فوریه، کمک‎ پزشکی از ۱۱ کشور از جمله کره جنوبی، ژاپن، بریتانیا، فرانسه، ترکیه، پاکستان، قزاقستان، مجارستان، ایران، بلاروس و اندونزی و همین‌طور صندوق کودکان سازمان ملل به چین ارسال شده است که چین از همه این کشور‌ها و سازمان‎های بین‎المللی تشکر می‌کند.» مسئله توقف پرواز‌ها اهمیت بسیار زیادی دارد چرا که رفت‌وآمد گردشگران، فعالان اقتصادی و کارگران چینی به ایران می‌تواند احتمال شیوع کرونا را افزایش دهد.

مجوز وزارت بهداشت برای خروج ماسک طبی از ایران

ایران جزو کشور‌هایی است که بر اساس گزارش‌های رسمی تاکنون مورد مبتلا به کرونا نداشته است اما به صورت جدی در معرض این بیماری قرار دارد؛ اما از مسئله پروازها که بگذریم مبحث تازه دیگری درباره ارتباط ایران با چین در زمینه کرونا ویروس مطرح است که آغاز آن با انتشار خبر پیش‌فروش ماسک‌های طبی ایران توسط چین در فضای وب و مجازی مطرح شد. در این راستا مدیرکل تجهیزات و ملزومات پزشکی سازمان غذا و دارو روز گذشته واکنش نشان داده و گفت: با هماهنگی انجام شده با گمرک، خروج ماسک طبی از کشور بدون مجوز وزارت بهداشت ممنوع است. سید حسین صفوی درباره موارد مطرح‌شده در فضای مجازی مبنی بر صادرات ماسک طبی از ایران به کشور چین به دنبال شیوع ویروس کرونا، اظهار کرد: پس از شیوع ویروس کرونا در کشور چین، تقاضای جهانی برای استفاده از ماسک‌های طبی افزایش پیدا کرد و از طرفی برخی واسطه‌ها به دنبال خریداری این ماسک‌ها و صادرات به چین بودند. برای اینکه بتوانیم نیازهای داخل کشور را مدیریت کنیم، اعلام کردیم که خروج هرگونه تجهیزات پزشکی باید با هماهنگی وزارت بهداشت انجام شود و مازاد نیاز داخلی را می‌توانیم در اختیار صادرکنندگان قرار دهیم. از طرفی برخی به دنبال این بودند که ماسک‌های طبی را اهدا کنند، اما به‌هرحال خروج تجهیزات و ملزومات پزشکی که ماسک طبی هم بخشی از آن محسوب می‌شود، باید با هماهنگی وزارت بهداشت انجام شود و حتی این مورد را به گمرک هم اعلام کردیم. در روزهای گذشته افزایش خاصی در صادرات ماسک طبی نداشتیم. این اقدام برای جلوگیری از بروز کمبود ماسک طبی در کشور انجام شد. ماسک طبی در حال حاضر توسط ۱۵ تولیدکننده داخلی در کشور تولید می‌شود و نیازی به واردات در این زمینه نداریم. حتی این تولیدکننده‌ها اعلام آمادگی کرده‌اند که می‌توانند میزان تولید خود را افزایش دهند. تولید داخلی ماسک طبی می‌تواند پاسخگوی نیاز داخلی کشور باشد و مردم نگرانی در زمینه کمبود ماسک طبی نداشته باشند. این در حالی است که اداره کل تجهیزات و ملزومات پزشکی سازمان غذا و دارو پیش از این در اطلاعیه‌ای اعلام کرده بود که میزان تولید و کیفیت انواع ماسک‌های طبی تولید داخل که پروانه ساخت دارند، پاسخگوی نیاز داخل کشور است. سازمان جهانی بهداشت در شرایط شیوع بیماری‌های واگیر استفاده از ماسک‌های طبی را برای عموم توصیه نمی‌کند و فقط استفاده از آنها را برای کارکنان مراکز درمانی، افرادی که در تماس مکرر و مستقیم با بیماران آلوده هستند و برای بیماران مبتلا پیشنهاد می‌شود. عموم مردم در صورت توصیه و تشخیص پزشک باید از ماسک‌های طبی استفاده کنند و جهت تهیه ماسک‌های معتبر می‌توانند به داروخانه‌های سطح کشور مراجعه کنند. در نهایت با اشاره به صحبت اخیر وزیر با این مضمون که کرونا ویروس از آنفولانزای اچ وان اچ وان که به‌تازگی بحران آن را از سر گذراندیم قوی‌تر نیست، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی نیز به اینکه نگرانی از باب شیوع ویروس کرونا در کشور وجود ندارد تأکید کرد و گفت: در شرایط فعلی مهمترین راه پیشگیری رعایت بهداشت فردی توسط مردم است. حسینعلی شهریاری با اشاره به هشدار سازمان بهداشت جهانی در مورد ویروس کرونا گفت: درباره بیماری‌های ویروسی باید خود مراقبتی در دستور کار همه مردم قرار گیرد بویژه بیماری‌هایی که از طریق دست دادن و یا روبوسی منتقل می‌شوند. ویروس کرونا در ۱۸ کشور دنیا شیوع پیدا کرده است و از طرف دیگر مواردی در مرزهای شرقی و غربی ما مشاهده شده به همین دلیل باید آموزش‌های لازم به مردم برای جلوگیری از انتقال این بیماری داده شود؛ مهمترین توصیه رعایت مسائل بهداشتی بویژه بهداشت فردی است. این عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی توضیح داد: باید ضمن رعایت توصیه‌های وزارت بهداشت شستن مرتب دست‌ها با آب و صابون مدنظر قرار گرفته و از روبوسی و دست دادن تا حد امکان پرهیز شود. وزارت بهداشت تمام اقدامات لازم برای عدم گسترش این ویروس را انجام می‌دهد، پس مردم نگران نباشند و بدانند تلاش‌هایی صورت می‌گیرد و جای نگرانی نیست، آنچه آنها باید به آن توجه کنند رعایت بهداشت فردی است و اینکه در مکان‌های عمومی از ماسک استفاده کنند با این اقدامات درصد ابتلا به این ویروس بسیار کاهش پیدا می‌کند.
در نهایت علی‌رغم گفته‌های قبلی که کودک زیر 10 به کرونا مبتلا نمی‌شود، روز گذشته خبر ابتلای نوزاد یک‌ماهه به کرونا در چین و نیز فوت یک مبتلا به کرونا در فیلیپین منتشر شد که هر دو نگران‌کننده‌ هستند اما در همین حین سازمان پدافند غیرعامل کشور با صدور اطلاعیه‌ای در مورد شیوع بیماری ناشی از ویروس کرونا تأکید کرد وضعیت عمومی کشور از منظر امنیت زیستی در شرایط «سفید» است. در این اطلاعیه آمده است: «با توجه به جمع‌بندی‌های صورت پذیرفته و جهت اطلاع عموم مردم نکاتی در مورد شیوع بیماری ناشی از ویروس کرونا (2019-nVoC) به اطلاع می‌رسد نخست اینکه سازمان پدافند غیرعامل کشور با محوریت قرارگاه پدافند زیستی کشور از ساعات اولیه اطلاع از شیوع یک بیماری با منشأ ناشناخته در شهر ووهان استان هوبئی کشور چین، شورای هماهنگی قرارگاه پدافند زیستی کشور را تشکیل داده و وضعیت کشور را با هوشیاری کامل رصد، پایش و مراقبت می‌کند. همچنین با توجه به اقدامات قرنطینه‌ای که از سوی دولت چین صورت پذیرفت و نیز اقدامات به‌موقع مسئولان دستگاه‌های مربوطه پیرو هشدار سازمان بهداشت جهانی در فعال‌سازی فرایند نظارت بر ورود و خروج مسافران هوایی با مبدأ و مقصد چین و سایر اقدامات احتیاطی و کنترلی، تاکنون نیازی به استفاده از ظرفیت‌های عملیاتی نیروهای مسلح برای مهار این بیماری وجود نداشته است. با این حال سازمان پدافند غیرعامل کشور در روزهای جاری کارگروه‌های مشترک برای مواردی که نیاز به هماهنگی بیشتر و هم‌افزایی ستادی و اجرایی بین مجموعه نیروهای مسلح و دولت بوده است را برگزار کرده است. ضمن اعلام اینکه وضعیت عمومی کشور از منظر امنیت زیستی در شرایط «سفید» است اعلام می‌دارد قرارگاه پدافند زیستی کشور با همه ظرفیت‌های لشکری و کشوری، آمادگی دارد در صورت احساس نیاز، تمام توان خود در حوزه بهداشت و درمان و مقابله با تهدیدات زیستی را در فرایند کنترل بیماری و درمان مبتلایان به کار بندد. هرچند بررسی‌های میدانی و قرائن موجود نشان می‌دهد احتمال طغیان شیوع بیماری در ایران اندک است. سازمان پدافند غیرعامل کشور با همکاری برخی از مؤسسات دانش‌بنیان داخلی مجموعه اقداماتی را جهت تحقیق و بررسی هرچه بیشتر روی منشأ بیماری و تلاش برای کشف پادتن و واکسن آغاز کرده است که در صورت حصول نتیجه به اطلاع عموم مردم خواهد رسید. این در حالی است که قرارگاه پدافند زیستی کشور همچنان تا فروکش کردن بیماری در سطح جهانی در حالت آماده‌باش کامل بوده و به همکاری و حمایت خود از سایر دستگاه‌ها و مجموعه‌های مسئول بهداشتی و درمانی در این رابطه ادامه خواهد داد. در شرایط فعلی مهمترین راهکار توصیه‌شده برای مقابله با این بیماری رعایت اصول پیشگیری و بهداشت فردی است که با محوریت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در حال اطلاع‌رسانی و اجرا است.»