رها شدگانی به نام پلهای تاریخی اصفهان
انتشار ویدیو آتش زدن شاخه درختان در زیر دهانههای سیوسهپل در روز شنبه چهارم آذرماه بار دیگر باعث شد موج خبری و رسانهای در فضای مجازی نسبت به انجام این عمل دریکی از تاریخیترین پلهای شهر اصفهان ایجاد و مجدد نظر فعالان میراث فرهنگی مبنی بر رهاشدگی پلهای تاریخی اصفهان را بیش از گذشته پررنگ کند
«روی رودخانهی زایندهرود چهار پل بستهشده است. پلی که در وسط خیابان چهارراه ایجاد میکند به پل اللهوردی خان، که بانی آن بوده، موسوم است. این پل را پل جلفا نیز میگویند. پل تماماً از سنگ و آجر بناشده و سطح آن به یکمیزان است. دو طرف آن از وسطش پستتر است و زیر آن چندین چشمه و طاق کمارتفاع هست که از سنگ ساختهشده. در دو کنارهی پل راهرویی به طول امتداد پل دیده میشود.
اشخاصی که میخواهند هواخوری کنند وقتیکه خیلی گرم نباشد از بالای سقف راهروها عبور میکنند. اما گذرگاه معمولی از زیر آن راهروها است که هوای لطیف و خنک از آنها داخل راهرو میشود. فضای وسط پل مخصوص عبور گاری و چهارپایان است. یک گذرگاه دیگر هم دارد که در تابستان و موقع کمی آب از آن میگذرند و آن از میان خود رودخانه است؛ تختهسنگهایی نزدیک هم در عرض رودخانه قرار دارند که میتوان، بدون اینکه پاها تر شوند، از روی آنها رد شد.
از طریق راهپلههایی میتوان به راهروهای پایین پل رفت. در دو طرف راهپلهها نردهی محافظ کشیدهاند که از افتادن جلوگیری میکنند. بهراستیکه این پل از روی صنعت و استادی بناشده و میتوان گفت قشنگترین شاهکار بین بناهای ایران است.»
اینها بخشی از توصیفهای «پیترو دلاواله»، نویسنده، شرقشناس و جهانگرد ایتالیایی از سیوسهپل اصفهان در سفرنامه خود است. و یا «چارلز ریچاردز» جهانگرد انگلیسی (۱۸۷۸ - ۱۹۳۲) از حال و هوای پلهای اصفهان گفته است: «غروب که میشود، طاقهای پلها مثل صحنهی تئاتر نمایشنامههای بزرگ میشوند با این تفاوت که هرکدام از طاقها نمایش جداگانهی خود رادارند. در این طاقهای هلالیشکل، مردان جوان دربارهی زنهای آیندهی خود، که زیباییهای آنها در پشت نقابهای ضخیم و چادر پنهانشده، میاندیشند. آنها فقط در شب عروسی است که اجازه دارند همسر خود را برای اولین بار ببینند و سلیقهی پدر و مادر خود را بستایند»، اگر به سفرنامهها تاریخی سیاحان را بررسی کنیم نمونههای بسیاری از توصیف سیوسهپل و اهمیت آن در شهر اصفهان مشهود است. اما افسوس امروزه نهفقط سه و سه پل بلکه سایر پلهای تاریخی اصفهان در سایه غفلت متولیان امر در حال تخریب و نابودی است که آخرین نمونه بارز آن آتش روشن کردن در زیر دهانه سیوسهپل بود.
انتشار ویدیو آتش زدن شاخه درختان در زیر دهانههای سیوسهپل در روز شنبه چهارم آذرماه بار دیگر باعث شد موج خبری و رسانهای در فضای مجازی نسبت به انجام این عمل دریکی از تاریخیترین پلهای شهر اصفهان ایجاد و مجدد نظر فعالان میراث فرهنگی مبنی بر رهاشدگی پلهای تاریخی اصفهان را بیش از گذشته پررنگ کند و نکته قابلتأمل آنچه باعث شد این ویدیو نسبت به سایر ویدیو و عکسهای که نسبت به تخریب و صدمه پلهای تاریخی اصفهان موردتوجه قرار گیرد، این بود که در این ویدیو ادعاشده بود فردی که اقدام به این کارکرده، از نیروهای خدماتی این پل بوده که وظیفه تمیز کردن روزانه سیوسهپل را بر عهده دارد و همین امر باعث شد که مجدد این پرسش مطرح شود، به چه علت اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان نسبت به حفاظت این پلها اقدامی نمیکند؟
حمیدرضامحققیان، مدیرکل میراث فرهنگی استان اصفهان بارد اینکه فردی که اقدام به این کارکرده از کارکنان میراث فرهنگی استان اصفهان است، گفت: مسئله تخریب پلهای تاریخی مسئله امروز نیست بلکه این پلها از سالهای قبل با این خطر جدی روبهرو است.
او افزود: هرچند اداره کل میراث فرهنگی استان وظیفه مرمت و حفاظت از بناهای تاریخی دارد، اما پلهای تاریخی شهر اصفهان همچون سیوسهپل، پل خواجو و غیره جز معبر شهری محسوب میشوند و وظیفه اینکه از این پلها ۲۴ ساعت محافظت شود که شاهد اینگونه اتفاقات ناگوار نباشیم، به عهده این اداره کل نیست.
مدیرکل میراث فرهنگی استان اصفهان ادامه داد: وظیفه حراست از این پلها به عهده این اداره کل نیست زیرا این پلها همچون بناهای تاریخی در اختیار میراث فرهنگی نیست که محصور باشد و فقط در ساعات خاصی باز باشد، به همین خاطره اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان نمیتواند نظارت ۲۴ ساعته داشته باشد.
او تصریح کرد: هنوز راهکاری برای حفاظت از این پلها مشخص نشده است و برخی معتقدند این پلها همچون سایر بناهای تاریخی در ساعاتی باز باشند که این موضوع عملی نیست، زیرا اگر پلها را به روی مردم ببندیم به دلیل خاطره جمعی مردم و مسئله گردشگری، موجب ایجاد پدیدههای ناخوشایند اجتماعی میشود.
محققیان اضافه کرد: از طرفی کنترل دائمی پلها ممکن نیست، زیرا سیوسهپل ۳۰۰ متر طول دارد و یک سازه عظیم محسوب میشود و نگهداری و حفاظت از آن بهصورت ۲۴ ساعته از عهده اداره کل میراث فرهنگی خارج است؛ ضمن اینکه پلهای تاریخی بهطور مستقیم در اختیار این اداره قرار ندارند و نهادهای دیگر ازجمله شهرداری نیز در آن دخیل هستند.
او گفت: به دلیل اینکه پلهای تاریخی اصفهان در معبر شهری قرار دارد، قوانین و مجازات افرادی که اقدام به تخریب میزند، آنچنان بازدارنده نیست زیرا جریمه و مجازات آنان مانند فردی است که به معابر شهری لطمه زده و از جریمه و جزای نقدی بناهای تاریخی بسیار کمتر است.
محققیان تأکید کرد: بهترین راهکار برای حفاظت و حراست از پلهای تاریخی اصفهان مشارکت تمام دستگاههای متولی این و اگر این مشارکت بین دستگاهی صورت گیرد، بهطورقطع شاهد کمترین تخریب و آسیب به این پلها خواهیم بود.